Tegenwoordig is mediation niet meer alleen een manier van geschilbeslechting in privaatrechtelijke verhoudingen (bijvoorbeeld bij scheidings- en voogdijwesties). Ook in bestuursrechtelijke verhoudingen is er steeds meer aandacht voor het concept van mediation. Veelal wordt in dit kader gesproken over pre-mediation. Of anders gezegd, het inzetten van mediationvaardigheden bij geschillenbeslechting.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Een effectievere aanpak
In deze tijd van individualisering, voortschrijdende juridisering en een groeiende claimcultuur wordt steeds meer nagedacht over een effectievere aanpak van het groeiend aantal geschillen (klachten en bezwaren). De lange doorlooptijden, hoge kosten van rechterlijke procedures en ontevredenheid over klant behandeling maken dat gekeken wordt naar alternatieve vormen van geschilbeslechting. (Pre-)mediation biedt hierbij een antwoord.
Wat is (pre-)mediation precies?
Mediation is een vorm van conflictbemiddeling waarbij de betrokken partijen hun geschil zelf proberen op te lossen. De mediator faciliteert – volgens een bepaald stramien – het proces waarbij partijen met elkaar in gesprek gaan en uiteindelijk onderhandelen over een oplossing die voor alle partijen bevredigend is. De mediator is hierin geen partij, maar een neutrale (proces-)begeleider. In dit proces gaat het niet enkel over de juridische vraag. Alle aspecten die voor partijen een rol spelen, komen aan de orde. Wanneer de door een mediator gebruikte vaardigheden worden toegepast bij de behandeling van geschillen, spreekt men in dit kader van pre-mediation.
Voordelen van (pre-)mediation
De kortere doorlooptijd en lagere kosten ten opzichte van rechterlijke procedures zijn de twee meest genoemde voordelen van mediation en pre-mediation. Het gegeven dat de oplossing van partijen zelf komt, geldt tevens als een groot voordeel. Dit maakt namelijk dat partijen de uitkomst ook accepteren (eerder dan een opgelegde oplossing geaccepteerd zal worden) en met een goed gevoel uit elkaar gaan.
Situaties waarin mediationvaardigheden toepast kunnen worden om zo op een alternatieve wijze een conflict te beslechten, zijn in principe alle situaties waarin sprake is van een geschil. In het specifieke geval zal uiteraard wel gekeken moeten worden of er sprake is van mogelijke contra-indicaties (bijvoorbeeld de situatie waarin het conflict dusdanig is geëscaleerd, dat betrokkene uit principe een oordeel van de rechter wil).
Persoonlijke communicatie versus papieren procedure
Bij de toepassing van mediationvaardigheden (pre-mediation) gaat het voornamelijk om contact en communicatie vanuit een open houding. In plaats van het voeren van een papieren, afstandelijke procedure, wordt er door de dossierbehandelaar persoonlijk contact gezocht met de betrokkenen. Dat wil zeggen telefonisch en/of in een overleg waar betrokkenen met elkaar om tafel zitten. De bedoeling hiervan is te kunnen achterhalen wat er daadwerkelijk speelt bij betrokkenen. Om alle betrokken partijen dit (naar elkaar) uit te laten spreken en om vervolgens betrokken partijen zelf met een oplossing te laten komen. Om dit te kunnen doen, zal de dossierbehandelaar de mediationvaardigheden inzetten.
De persoonlijke open communicatie kan bij een geschil leiden tot een oplossing, die anders niet tot stand zou zijn gekomen, omdat een juridische procedure minder mogelijkheden biedt. Bovendien draagt de wijze van totstandkoming van de oplossing bij aan vertrouwen van betrokkenen in elkaar.
Mediationvaardigheden toepassen
Veel conflicten ontstaan (mede) door onvrede over de benadering door een organisatie. Betrokkene voelt zich niet gehoord en onbegrepen. Juist door middel van toepassing van mediationvaardigheden, krijg je als dossierbehandelaar de mogelijkheid te horen wat er ‘achter’ het juridische conflict schuil gaat. Doordat betrokkene het gevoel krijgt echt gehoord te worden, is vaak een (groot) deel van het geschil al ‘verdwenen’. Het geschil wordt minder hard, de communicatie tussen partijen wordt (weer) open, eerlijk en begripvol en een oplossing wordt samen (zo) gevonden. Ook de positieve beeldvorming die hierdoor ontstaat over zo’n organisatie, draagt bij aan een afname van geschillen. Meer communicatie, minder klachten en minder bezwaren.
mr. Birte Reinaerts, USG Juristen