Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft vandaag vragen beantwoord die de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft gesteld over het kiesrecht voor het Europees parlement. Twee Arubanen hebben bij de Raad van State een zaak aangespannen omdat zij in Aruba wilden stemmen voor de Europese verkiezingen. Volgens de Kieswet is dit alleen mogelijk als zij ooit tien jaar in Nederland hadden gewoond en dat was niet het geval.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De Raad van State heeft het Europese Hof – dat het laatste woord heeft bij de interpretatie van Europees recht – een aantal vragen gesteld over het Nederlandse kiesrecht. Het Hof antwoordt nu dat Nederlanders buiten Europa niet per se kiesrecht voor het Europees parlement hoeven te hebben. Nederland mag hier zelf een beslissing over nemen. Wel vindt het Hof dat áls Nederland ervoor kiest om Nederlanders buiten Europa deel te laten nemen aan de Europese verkiezingen, het gelijkheidsbeginsel ook een rol speelt.
Aruba en de Nederlandse Antillen zijn onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden. Begin jaren ’90 is besloten het kiesrecht voor het Europees parlement niet in te voeren in deze landen, omdat zij geen onderdeel zijn van de Europese Unie. Het Hof van Justitie is het met Nederland eens dat het niet nodig is om verkiezingen voor het Europees Parlement in gebieden als Aruba – de “Landen en gebieden overzee” van de Europese Unie – te organiseren. De Europese wetgeving geldt niet in deze gebieden, en zij hebben via hun regeringen direct contact met de Europese Commissie over de associatie die de Europese Unie met hen heeft.
Het Hof van Justitie vindt het echter niet logisch dat Nederlanders buiten het Koninkrijk het kiesrecht wél hebben, ook als zij nooit in Nederland gewoond hebben. Het Hof vindt namelijk dat deze Nederlanders in het buitenland zich in een vergelijkbare situatie verkeren als Arubanen en Antillianen en het Hof ziet geen objectieve rechtvaardiging voor het onderscheid dat de Nederlandse Kieswet maakt.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zal nu eerst nog een einduitspraak doen in deze zaak. Afhankelijk van deze uitspraak zal de regering bekijken of het nodig is om het kiesrecht voor het Europees parlement op de een of andere manier uit te breiden naar de Nederlandse Antillen en Aruba, of dat het onderscheid met Nederlanders in het buitenland op een andere manier opgeheven kan worden. Hierover zal in ieder geval vóór de Europese verkiezingen van 2009 duidelijkheid moeten zijn.
Toelichting: Arubanen en Antillianen hebben de Nederlandse nationaliteit en zijn Europees burger. Maar de landen Aruba en de Nederlandse Antillen behoren niet tot het grondgebied van de Europese Unie. Zij hebben de status van ‘Landen en gebieden overzee’ (LGO). De beslissingen van de EU gelden in principe niet in de LGO. In de LGO van Groot-Brittannië hebben de inwoners ook geen kiesrecht voor het Europees parlement, maar in de LGO van Frankrijk wel.
