De maatregelen die minister Donner van Justitie heeft genomen op het terrein van het verlof in de tbs-sector liggen volgens het ministerie goed op schema. Zo zal het nieuwe verlofbeleidskader dat in 2005 wettelijk zal worden verankerd, nu al worden toegepast. Alle verloven van tbs-gestelden zijn inmiddels heroverwogen vooruitlopend op dit nieuwe kader. In totaal zijn 35 verlofmachtigingen op inhoudelijke gronden ingetrokken. Het openbaar ministerie heeft inmiddels een centraal meldpunt ingericht voor de opsporing van tbs-gestelden die niet tijdig terugkeren van verlof. De politie krijgt daarnaast meer bevoegdheden om deze categorie tbs-gestelden op te sporen. Tevens start er een proef met een electronisch volgsysteem van tbs-gestelden op verlof. Dit schrijft minister Donner van Justitie in een brief aan de Tweede Kamer .
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De tbs-maatregel is erop gericht de tbs-gestelde te laten terugkeren in de samenleving. Deze terugkeer moet een geleidelijk karakter hebben en op verantwoorde wijze worden voorbereid. Om de maatschappij optimaal te kunnen beschermen is het huidige verlofkader aangescherpt en zal op 1 januari 2005 worden ingevoerd. Kern van dit beleidskader is dat het inschatten en beheersen van risico’s voor de maatschappelijke veiligheid een veel explicietere rol heeft bij de beoordeling van aanvragen voor en het verlengen van verlof. Bij onttrekking aan verlof wordt de machtiging direct ingetrokken. Alle verloven van tbs-gestelden zijn inmiddels heroverwogen aan de hand van het nieuwe kader. In totaal zijn 35 verlofmachtigingen op inhoudelijke gronden ingetrokken.
Op 1 januari 2005 start de Justitiële Jeugdinrichting Rentray met een proef met een elektronisch volgsysteem, waaraan ook drie tbs-inrichtingen deelnemen. Dit elektronisch volgsysteem kan een tbs-gestelde op verlof op afstand in de gaten houden. Bij het niet nakomen van afspraken om zich uitsluitend in een bepaald gebied te begeven kan direct worden ingegrepen. Onderdeel van de pilot is een evaluatieonderzoek naar de meerwaarde van het volgsysteem in het verlofsysteem van de tbs. In een aantal andere tbs-inrichtingen zal een tweede proef worden gehouden met andere apparatuur en een andere doelgroep. Ook zal een onderzoek worden uitgevoerd naar de toepassing van het elektronisch volgsysteem in het buitenland. De minister verwacht in het najaar van 2005 een besluit te kunnen nemen of dit systeem bruikbaar is in de tbs.
Het College van Procureurs-Generaal heeft een centraal meld- en coördinatiepunt ingericht voor de opsporing van tbs-gestelden die ongeoorloofd afwezig zijn. Sinds 2 juli jl. is dit centrum operationeel. Onderzocht wordt of dit meldpunt ook benut kan worden voor de coördinatie van de opsporing bij onttrekkingen aan de PIJ-maatregel door minderjarigen. Nog dit jaar zal een wetsvoorstel gereed zijn waarmee de politie meer bevoegdheden krijgt om TBS-gestelden op te sporen die niet tijdig terugkeren van verlof.
Het WODC start binnenkort een onderzoek naar de toename van beëindigingen van de tbs door de rechter tegen het advies van de inrichting in. Uit recidive-onderzoek is gebleken dat deze zogenaamde contraire beëindiging de kans op recidive verhoogt. Daarom is het van belang om te achterhalen hoe het komt dat de tbs vaker contrair wordt beëindigd.
Flevo Future
In mei van dit jaar vond in Eibergen een ontvoeringszaak plaats door een tbs-gestelde die zich had onttrokken aan zijn semi-begeleid verlof. Hij werd destijds behandeld in de tbs-kliniek Flevo Future in Utrecht. De ernst van de gepleegde feiten en de aanwijzing dat er bij het verlofverlenen sprake was van tekortkomingen was aanleiding om onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de verlofpraktijk in Flevo Future. Het onderzoek is uitgevoerd door TNO. Minister Donner heeft het onderzoek en zijn standpunt daarover eveneens vandaag aan de Tweede Kamer aangeboden.
Het rapport biedt een grondig overzicht van de wijze waarop de verlofverlening in de tbs-kliniek Flevo Future destijds werd uitgevoerd. TNO constateert in het rapport dat de organisatie van de verlofpraktijk binnen Flevo Future niet voldoet aan de eisen die maatschappelijk gezien worden gesteld en die de nadruk meer leggen op de veiligheid van de samenleving.
Op basis van het onderzoek concludeert de minister dat in de kliniek een cultuur heerste die primair op behandeling en resocialisatie was gericht, waarbij de veiligheidsrisico’s wel werden ingeschat maar niet altijd voldoende gewicht kregen bij het nemen van de uiteindelijke beslissing. Minister Donner vindt de bevindingen van het rapport bijzonder verontrustend en heeft de conclusies uit het rapport overgenomen.
De door TNO geconstateerde knelpunten zijn door de inrichting erkend en er zijn al vele maatregelen getroffen om verbetering aan te brengen.
Om de verdeling van verantwoordelijkheid op het terrein van behandeling en beveiliging te verhelderen wordt de kliniek gereorganiseerd. Op korte termijn wordt ervaren personeel uit de Van Mesdagkliniek ingezet op een afdeling bij de Flevo Future. Dat vermindert de druk op de kliniek zonder dat dit ten koste gaat van de beperkte tbs-capaciteit. Ook heeft de kliniek het verlofbeleid opnieuw getoetst wat heeft geleid tot 17 intrekkingen danwel wijzigingen.
De minister heeft het rapport ook voorgelegd aan de Inspectie voor de Volksgezondheid. De Inspectie bekijkt of een aanvullend onderzoek naar deze zaak nodig is.
Het rapport is aan de familie van het ontvoerde meisje aangeboden en de minister zal met hen in overleg treden over de bijdrage die justitie kan leveren om de nadelige gevolgen van deze diep ingrijpende gebeurtenis zo goed en verantwoord op te vangen.
Evaluatie-onderzoek Flevo Future, Ministerie van Justitie
Brief Tweede Kamer, Ministerie van Justitie
Stand van zaken, Ministerie van Justitie