Het project ‘The safer Neighbourhood Programm, Birmingham’ uit het Verenigd Koninkrijk heeft de European Crime Preventie Award 2004 gewonnen. De winnaar van het beste Europese project op het gebied van criminaliteitspreventie ontving uit handen van minister Donner van Justitie een beeldhouwwerk en een geldbedrag van € 20.000. Het is de achtste maal dat de Europese variant van de Hein Roethofprijs wordt uitgereikt. In het kader van het EU-voorzitterschap werd het evenement dit jaar door het ministerie van Justitie georganiseerd.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Het winnende project: Verenigd Koninkrijk
Het ‘Meer Veiligheid in de Wijk’ (Safer Neighbourhood) programma wordt uitgevoerd in vijf buurten van Birmingham die gekenmerkt worden door hoge criminaliteitscijfers. Het programma is gebaseerd op een aantal succesvolle proefprojecten gericht op ‘Meer Veiligheid in de Wijk’ die uitgevoerd zijn door Crime Concern, de landelijke organisatie op het gebied van het terugdringen van de criminaliteit. De toegepaste methode maakt gebruik van de Audit to Action benadering. Allereerst wordt een brede studie verricht naar de problemen op het gebied van misdaad, veiligheid en leefomgeving gebaseerd op buurtstatistieken, onderzoek naar de bevolkingssamenstelling van de buurt en op overleg met plaatselijke instellingen en buurtorganisaties. Vervolgens worden actiegroepen gevormd vanuit de stuurgroep en andere betrokken partijen. Deze actiegroepen stellen een gedetailleerd actieplan op waarin de hoofdthema’s van het plan van aanpak staan beschreven. Deze hoofdthema’s hebben betrekking op asociaal gedrag, de leefomgeving, aandachteisende vormen van criminaliteit zoals diefstal en joyriding, jongeren, communicatiestrategieën en training.
Nominaties
De internationale jury voor de European Crime Preventie Award (ECPA) ontving dit jaar projecten uit twaalf Europese landen. Daarvan werden vijf projecten genomineerd voor de prijs voor het beste project op het gebied van criminaliteitspreventie. De genomineerde projecten komen uit Zweden, Slovakië, Denemarken, Finland en het Verenigd Koninkrijk. De elf andere genomineerde projecten staan beschreven in de onderstaande bijlage.
De overige genomineerde projecten van de European Crime Prevention Award 2004
België
De Preventiedienst van de stad Mons (Bergen) heeft vastgesteld dat scholen al meer dan 10 jaar te kampen hebben met problemen binnen het schoolgebouw in de vorm van onbehoorlijk gedrag, diefstal, vandalisme, intimidatie, gebruik en verkoop van verdovende middelen, fysiek en verbaal geweld en andere misdrijven, die niet aan de politie worden gemeld. In antwoord daarop heeft de preventiedienst van de stad Mons het ‘Schoolprogramma’ in het leven geroepen met als doel geweld en schooluitval op de diverse scholen in Mons en omliggende streken te voorkomen. Zowel leerlingen als leerkrachten zijn het slachtoffer van geweld op school. Het voornaamste doel van de projecten uit het ‘Schoolprogramma’ is het voorkomen van geweld en uitval door middel van het verbeteren van de sfeer in de klas en in het schoolgebouw. De inrichting van speciale ontmoetingsruimtes stelt elk lid van het onderwijsteam in staat zich duidelijker te profileren in de relatie met de leerlingen.
Cyprus
Vorig jaar is de politie op Cyprus gestart met het ‘Wijkagent’ project. Onderdeel daarvan is een verkennende studie met als doel het effect van de herkenbare aanwezigheid van agenten in de wijk te bestuderen en te zien hoe zij samenwerken met de plaatselijke autoriteiten. Het programma is getest in drie gebieden op Cyprus (twee stedelijke wijken en één plattelandsstreek) waar drie verschillende politiediensten opereren. De wijkagenten kregen de opdracht een samenwerkingsverband op te zetten met de plaatselijke autoriteiten en andere betrokken partijen in de samenleving, teneinde een einde te maken aan activiteiten die aanleiding geven tot het plegen van criminaliteit. Hun taken bestonden voornamelijk uit het verlenen van assistentie aan de bevolking, het voeren van overleg, het oplossen van buurtgeschillen en het afhandelen van klachten over het optreden van lokale overheidsinstellingen.
Denemarken
Als gevolg van de toename van het aantal motorbendes en het aantal misdrijven gepleegd door de leden van deze motorclubs, werd in 2002 een project gestart door de politie en de burgemeester van Horsens. Het doel van dit project was om het aantal leden van motorbendes terug te dringen. De gemeente en de politie hebben gezamenlijk een plan van aanpak opgesteld voor het project ‘multidisciplinaire aanpak van geweld gepleegd door motorbendes in de gemeente Horsens’. Het plan van aanpak kent drie hoofdpunten”(1) observatie, onderzoek en controle, (2) preventie en (3) aanpak vanuit de brede samenleving. Het plan bevat een uitwerking van een aantal initiatieven op het gebied van preventie, zoals het organiseren van themadagen ten behoeve van gemeentelijke instellingen en de politie, het opstellen van een lijst van potentiële misdaadplegers uitsluitend met als doel het voorkomen van criminaliteit, etc.
Finland
Het Misdaadpreventieprogramma ”Vantaan turvallisuustalkoot” (vrijwilligerswerk) van de gemeente Vantaa richt zich speciaal op de preventie van veel voorkomende criminaliteit en op overige preventieactiviteiten, op het verhogen van het gevoel van veiligheid en op het stimuleren van een verantwoordelijke samenleving. Getracht wordt het onderwerp veiligheid deel te laten uitmaken van het leven van alledag door het bevorderen van professionele samenwerking en het stimuleren van netwerken op het gebied van misdaadpreventie. In aansluiting op de verschillende betrokken autoriteiten (gemeente, politie en de kerk), houden veel verenigingen, ondernemingen en individuele stadsbewoners zich bezig met de uitvoering van het Misdaadpreventieprogramma. De doelstellingen van het Misdaadpreventieprogramma zowel op stedelijk als op regionaal niveau, is het bevorderen van veiligheid in het centrum van de stad en in buurtwijken en het uitoefenen van controle op het dagelijks leven van kinderen en jongeren, alsmede het ondersteunen van de ouders in hun opvoedingstaak en het verspreiden van informatie over misdaadpreventie.
Slowakije
Om aandacht te besteden aan de behoeften van risicokinderen en gemarginaliseerde jongeren binnen de context van hun eigen leefomgeving, is een programma opgesteld getiteld: ‘Verlaag de drempels voor de jeugd’ en dit wordt nu op landelijk niveau uitgevoerd. De filosofie achter het project was om jongerenorganisaties te betrekken bij het oplossen van problemen waar achtergestelde jongeren mee te maken krijgen, het creëren van lokale samenwerkings-verbanden ter ondersteuning van activiteiten die vanuit het project worden opgezet en om jongeren hulpmiddelen aan te reiken waarmee zij hun problemen zelf kunnen oplossen. Het project bestaat uit het oprichten van laagdrempelige jongerencentra in specifieke wijken, van waaruit een combinatie van vrijetijdsactiviteiten en professionele hulpverlening wordt aangeboden en tevens geestelijke begeleiding plaatsvindt waarbij de nadruk ligt op het voorkomen van asociaal gedrag. De doelstellingen van het project bestaan uit het aandacht schenken aan de specifieke behoeften van jongeren die het risico lopen tot criminaliteit over te gaan of daarvan het slachtoffer dreigen te worden, het creëren van een veilige omgeving waarbinnen aan hun behoeften tegemoet kan worden gekomen op een wijze die voor hen aanvaardbaar is en het verbeteren van de op de wensen en behoeften van de samenleving gebaseerde jeugdhulpverlening.
Zweden
De Munkmora woonwijk in de gemeente Värmdö, vlak buiten Stockholm, geniet al jarenlang een slechte reputatie. De problemen die worden geassocieerd met deze wijk betreffen het hoge aantal misdrijven, de sociale problematiek tussen bepaalde buurtbewoners en een algeheel gevoel van onveiligheid in de wijk. De maatregelen die worden getroffen vanuit het Munkmora project zijn grotendeels gebaseerd op een onderzoek waarbij bewoners de mogelijkheid werd geboden om middels een vragenlijst en persoonlijke interviews een beschrijving te geven van de problemen, de positieve aspecten en de kansen in hun eigen woonwijk. Op basis van dit onderzoek zijn een aantal maatregelen genomen ter voorkoming van criminaliteit. Een van deze maatregelen bestond uit een aantal jeugdprojecten. Enige kenmerken van deze projecten zijn: het oprichten van jeugdverenigingen, inrichten van een skateboard park, het opzetten van een IT café en het organiseren van jeugdkampen. Een andere maatregel betrof de wijkgerichte projecten. Deze buurtprojecten voorzagen in: het verbeteren van de straatverlichting, het verwijderen van struiken en bosjes en het plaatsen van meer zitbankjes in het gebied. In aansluiting op deze projecten laat de politie zich ook vaker duidelijk zien in de wijk en wordt er vaker en intensiever gepatrouilleerd.
Estland
De sociaal-economische situatie in Narva laat nog steeds veel te wensen over. Hoge werkloosheid, het grote aantal misdrijven dat door jongeren wordt gepleegd, het toenemende aantal druggebruikers en het hoge aantal slachtoffers van AIDS vragen om effectieve maatregelen om te voorkomen dat deze factoren een steeds grotere invloed krijgen op de risicojeugd. De hoofdgedachte achter het project ‘De Juiste Weg’, speciaal gericht op de praktische uitvoering van het eindresultaat van de activiteiten, is het terugdringen van het aantal kansloze zwerfjongeren in Narva. Praktische maatregelen die getroffen worden zijn onder meer: het aanmoedigen van een gezonde levensstijl, harmonieuze ontwikkeling van jongeren, ontwikkeling van stabiele stereotypen naar het individuele niveau, zoals vrijwillig afzien van het gebruik van drugs, alcohol en sigaretten en het creëren van mogelijkheden om vrijetijdsbesteding te organiseren en te begeleiden. Gedurende de periode waarin de activiteit vanuit het project plaatsvindt, wordt voorgesteld om met name aandacht te besteden aan de volgende onderdelen: verschillende onderwijsprogramma’s, bevordering van studeren en leren, diverse clubgebonden activiteiten, excursieprogramma’s, overlegstructuren en animatieprogramma’s.
Tsjechië
Gedurende de jaren negentig is Tsjechië in toenemende mate een bestemmingsland geworden voor mensenhandel. Er bestonden geen speciale voorzieningen om slachtoffers van mensenhandel bij te staan in het verwerken van hun ervaringen en/of hen in staat te stellen deel te nemen in strafrechtelijke procedures ingesteld tegen de daders. Het doel was het instellen van een goed functionerend landelijk verwijzingssysteem. De inspanningen van de diverse werkgroepen hebben geresulteerd in het opstellen van een Model ter ondersteuning en bescherming van slachtoffers van mensenhandel in Tsjechië, waarbij nauw is samengewerkt met overheidsinstanties, handhavingsautoriteiten, IO’s en NGO’s. Het Model is gebaseerd op een aantal uitgangspunten. Twee van deze zijn als volgt: alle slachtoffers die door NGO’s of door de politie zijn geïdentificeerd, worden doorverwezen naar de opvangfaciliteit van La Strada of Catholic Charitas, alwaar alle geïdentificeerde slachtoffers crisishulp krijgen en deelname aan het Model wordt aangeboden.
Nederland
De meeste jongeren die aangemeld worden bij de Amsterdamse Jeugdhulpverlening zijn kinderen afkomstig uit achtergestelde gezinnen en het zijn bovendien vaak kinderen met een andere culturele achtergrond. Het is van groot belang dat de jeugdhulpverleners met name deze kinderen scherp in het oog houden. Als er niets gebeurt, is de kans groot dat deze groep crimineel gedrag gaat ontwikkelen en vertonen. Deze groep kinderen profiteert van het deelnemen in een georganiseerde vorm van sportbeoefening, met name voetbal. In dit soort gevallen wordt sportbeoefening gehanteerd als een methode om vaardigheden te ontwikkelen, kinderen te leren omgaan met regels en hoe zij met elkaar kunnen samenwerken. Het draagt tevens bij tot het verhogen van hun gevoel van eigenwaarde. Aansluiting bij een sportvereniging kost echter geld: contributie, kleding, schoeisel en reiskosten. Ouders hebben dat geld vaak niet; huisvesting, voeding, onderwijs en gezondheidszorg gaan voor in deze gezinnen. Om die reden heeft jeugdwerker Harrie Postma het Jeugdsportfonds opgericht. Het doel van dit project is om kinderen en jongeren in moeilijke situaties en met ouders die over onvoldoende geldmiddelen beschikken, de gelegenheid te bieden een sport te beoefenen.
Frankrijk
Het Franse project betreft een bemiddelings- c.q. herstelproject voor minderjarigen die opzettelijk schade hebben veroorzaakt in de gevangenis. Het project heeft als doel minderjarige gedetineerden in te laten zien dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor de toestand waarin hun cel zich bevindt alsmede voor de overige ruimtes op hun afdeling. In plaats van dat zij strafrechtelijk worden vervolgd voor de door hen veroorzaakte schade, stellen de minderjarigen zich beschikbaar aan degene die verantwoordelijk is voor het onderhoud in de gevangenis. Uit evaluatie is gebleken dat het aantal strafbare incidenten met ongeveer 75% is gedaald. De incidenten die zich nog steeds voordoen dragen bovendien een minder ernstig karakter.
Spanje
Het doel van het Spaanse project is het verbeteren van de preventiemaatregelen ter bestrijding van vrouwenmishandeling in de thuissituatie. De bedoeling is dat alle Landelijke Politiediensten die te maken hebben met openbare orde en veiligheid van de burgers, over een kernteam beschikken van politiefunctionarissen die zich uitsluitend bezighouden met preventie en het verlenen van hulp aan en bescherming van mishandelde vrouwen. Voorts is een speciaal politiebeschermingsprogramma opgezet, waarbinnen vrouwen de beschikking kunnen krijgen over een speciale telefoon waarmee zij direct verbinding kunnen maken met de politiefunctionaris die hen moet beschermen in opdracht van de rechter op verzoek van de vrouw. Gesteld wordt dat als gevolg van de genomen maatregelen, geen van de vrouwen die deel uitmaken van het project tot aan 15 oktober 2004 het slachtoffer is geworden van mishandeling, dankzij de speciale aandacht die zij daarmee hebben gekregen.
