Op 27 november 2008 zal te Amsterdam de verkiezing van dé Bedrijfsjurist van het jaar en dé Manager Juridische Zaken van het jaar plaatsvinden. Voor de derde maal zullen kandidaten strijden om deze, inmiddels, prestigieuze titel. In dit bericht onderstreept het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB) bij monde van de voorzitter Arie Tervoort de toegevoegde waarde van de bedrijfsjurist als het gaat om de regels, het spel en de knikkers.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De bedrijfsjuridische functie ontwikkelt zich. Rob Wesseling, General Counsel van AVR – Van Gansewinkel en jurylid van het eerste uur, deelt zijn mening over die ontwikkeling met ons. Guido Dierick, General Counsel bij NXP, maakt u deelgenoot van zijn ervaringen als winnaar van de titel Manager Juridische Zaken in 2007. Laat u inspireren en uitdagen om vóór 1 oktober a.s. uw kandidaten aan te melden voor de verkiezing.
Wie zijn uw kandidaten?
Inhoudelijke deskundigheid, een praktische inslag, een sterke persoonlijkheid en goede sociale vaardigheden komen samen in dé bedrijfsjurist; Uw bedrijfsjurist! Nomineer uw kandidaat voor de verkiezing van 2008. Om met verve het spel om de knikkers te spelen.
Dé bedrijfsjurist kent de dynamiek van de (internationale) markt. Hedendaagse vraagstukken van ondernemingen, die opereren in een steeds grotere, complexere én daardoor risicovolle internationale markt zijn niet langer gebaat bij juridische dogma’s. De regels zijn talrijk en complex. En plaatsen de onderneming soms voor onaangename verrassingen. Dan toont de bedrijfsjurist zijn toegevoegde waarde. En daar is de jury naar op zoek!
Natuurlijk maken ook kandidaten voor de titel Manager Juridische Zaken hun opwachting. Voor de leden van de jury is de manager juridische zaken meer dan de vanzelfsprekende adviseur van de onderneming. Zij (steeds vaker) heeft haar sporen verdiend. En geeft richting, zegt wat wel én niet kan. Meld uw kandidaat aan.
Met oog voor bedrijfseconomische belangen weet de manager juridische zaken risico’s in het juiste perspectief te plaatsen. Staat in de organisatie op de werkvloer én in de bestuurskamer voor juridische kwaliteit. Hij laat zich bij het zeker stellen van de (lange termijn) belangen van het bedrijf niet afschrikken door hiërarchische verhoudingen of vooronderstellingen. Als natuurlijk leider weet zij door inhoudelijke kennis, ervaring en persoonlijkheid mensen aan zich te binden. En is last but not least het juridisch boegbeeld van de onderneming.
Interview Arie Tervoort, Directeur Juridische Zaken bij Anthos Amsterdam en voorzitter van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen
“Met deze verkiezing kunnen we duidelijk maken dat het een interessant vak is en welke boeiende werkzaamheden je als bedrijfsjurist tegenkomt.”
Kunt u in het kort iets vertellen over uw achtergrond?
“Sinds 1980 ben ik werkzaam bij Anthos Amsterdam waar ik inmiddels Directeur Juridische Zaken ben. Een zeer uitdagende functie waarin ik bijzonder belast ben met het coördineren van de juridische en fiscale zaken, vennootschappelijke structuren en het opzetten van beleggingsfondsen. Ik houd mij dus vooral bezig met vennootschapsrecht, fiscaal recht, effectenrecht en algemeen contractenrecht.”
Daarnaast bent u ook voorzitter van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB). Wat is het doel van deze vereniging?
“Het NGB heeft ten doel om de beroepsuitoefening van bedrijfsjuristen te ondersteunen en dit trachten wij op verschillende manieren te bereiken. Zo organiseren wij vijf keer per jaar een ledenvergadering waar een vooraanstaand spreker een juridisch onderwerp belicht en waar daarna discussies over plaatsvinden. Daarnaast komt een aantal secties op een zelf te bepalen frequentie bijeen om dan in een kleiner verband praktijkervaringen uit te wisselen, nieuwe ontwikkelingen, wetten of wetsvoorstellen te bespreken en met commentaar te komen jegens het ministerie. Ook bieden wij een belangrijke netwerkfunctie door bijvoorbeeld het organiseren van een borrel voor jonge bedrijfsjuristen zodat zij hun netwerk kunnen uitbreiden en weten bij wie ze terecht kunnen als ze op een bepaald probleem stuiten. Tot slot vertegenwoordigen wij de beroepsgroep van de bedrijfsjuristen naar buiten jegens advocatuur, notariaat, rechterlijke macht en een aantal ministeries.”
Wat vindt u van de verkiezing Bedrijfsjurist en Manager Juridische Zaken?
“De verkiezing is heel goed om het beroep van de bedrijfsjurist meer profiel te geven. Waar we naar zouden moeten streven is dat voor jonge, pas afgestudeerde juristen, de functie van bedrijfsjurist niet second choice is maar tenminste net zo aantrekkelijk wordt gevonden als het zijn van advocaat. Het bedrijfsleven heeft namelijk goede bedrijfsjuristen nodig en met deze verkiezing kunnen we duidelijk laten zien dat het een interessant vak is en welke boeiende werkzaamheden je tegenkomt als bedrijfsjurist.”
Wat is volgens u het beeld dat pas afgestudeerden hebben bij de functie van bedrijfsjurist?
“Ik heb wel eens de indruk dat pas afgestudeerden bij het begrip bedrijfsjurist denken aan een wat saaie functie waar allerlei routinematige werkzaamheden met een juridisch tintje door een jurist worden gedaan. En dat is natuurlijk niet de werkelijkheid. Het is een uiterst dynamisch en boeiend vak waarbij je je juridische vaardigheden kunt uitoefenen midden in het altijd spannende bedrijfsleven. Het commerciële, het streven naar de winst en de tegenvallers die je daarbij tegenkomt zijn uiterst boeiend termeer je daar als bedrijfsjurist, en dat is een voordeel ten opzichte van de advocatuur, middenin staat. Als bedrijfsjurist wordt je vanaf het begin bij het proces betrokken, denk en schrijf je mee en als je wat meer ervaren bent als bedrijfsjurist dan beslis je mee. En dat is heel iets anders dan een advocaat die een probleem op zijn bord krijgt aangeleverd, zijn kunstje mag vertonen en daarna weer vriendelijk wordt bedankt.”
Over welke eigenschap(pen) moet de Bedrijfsjurist van het Jaar volgens u in ieder geval beschikken?
“Goede juridische kwaliteiten staan tegenwoordig buiten kijf. Daarnaast is het belangrijk dat een bedrijfsjurist communicatief is. Hij of zij moet zich niet in een ivoren toren opsluiten maar meedraaien in het bedrijf en open kunnen communiceren met mensen met allerlei verschillende achtergronden en opleidingsniveau’s. In lijn daarvan is een proactief optreden en creatief meedenken in het proces gewenst. Maar daarbij moet de bedrijfsjurist zich wel realiseren dat een onafhankelijk juridisch oordeel primair blijft. Als iets juridisch echt niet kan moeten wij zeggen dat het niet kan en onze rug recht houden. Dit is vooral iets wat ik de jonge bedrijfsjuristen wil meegeven want die staan nogal eens onder druk omdat zij aan het begin van hun carrière staan en vaak door een commerciële functionaris worden beoordeeld. Maar onthoud altijd; niemand is er bij geholpen als je een advies geeft dat juridisch niet sound is. Iedereen heeft er veel meer aan dat je een advies geeft dat onafhankelijk en juist is dan dat het niet helemaal klopt maar wel is wat commerciële bedrijfsfunctionarissen graag willen horen.”
Interview Rob Wesseling, General Counsel van AVR – Van Gansewinkel
“Als bedrijfsjurist heb je bij uitstek de mogelijkheid om de spil in een organisatie te zijn.”
Kunt u iets vertellen over uw nieuwe werkomgeving bij AVR – Van Gansewinkel?
“Sinds een half jaar ben ik werkzaam bij AVR – Van Gansewinkel en wat het voor mij interessant maakt is dat het een resultaatgericht bedrijf is en in handen is van Private equity. Dit brengt een eigen dynamiek mee in de organisatie waardoor er voldoende ruimte is om mijn eerdere werkervaring in te brengen.”
Naast Nederlands Recht heeft u ook Spaanse taal en Letterkunde gestudeerd. Bent u van mening dat het studeren van een taal een waardevolle toevoeging is voor bedrijfsjuristen?
“Wat voor mij heel bepalend is geweest in mijn loopbaan als jurist, is dat je het belang van goede communicatie onderkend. Ik heb dan ook, zeker in mijn Heineken jaren, veel profijt van deze studie gehad. Het maakt niet uit welke taal je goed beheerst, als je er als jurist maar één goed beheerst want het is dé manier van communiceren. Helaas schort het hier bij juristen nog wel eens aan. Ze opereren teveel in hun eigen denkwereld en denken veel te weinig aan de ontvanger van het bericht. Taal is met name mindset en de bereidheid om de juridische stokpaardjes en dogma’s een beetje los te laten en te bedenken wat de ontvanger vindt en vraagt.”
U bent inmiddels een bekend gezicht in de jury. Wat is u het meeste bijgebleven van de voorgaande jaren?
“Ik vind het initiatief van deze verkiezing erg goed en zeer belangrijk voor onze discipline. Juristerij heeft namelijk nog steeds in heel veel organisaties niet dezelfde vanzelfsprekendheid als bijvoorbeeld finance, HR of IT. Het is dus in ieders belang dat de statuur van het vak op een hoger niveau komt en dat de bedrijfsjuridische functies veel meer op de kaart worden gezet. Ondanks dit belang blijkt het toch moeilijk te zijn om een vast momentum onder juristen te organiseren waardoor het lastig is om de verkiezing een vliegende start te geven. Veel juristen trekken zich terug in een micro wereld en zien het belang niet. Helaas is dit een wat negatieve opmerking maar als ik het objectief observeer is dat wel mijn conclusie. Overigens is het wel zo dat de mensen die genomineerd worden zeer enthousiast en gemotiveerd zijn en de waarde er wel degelijk van inzien. Ik blijf dus geloven in de formule en de levensvatbaarheid!”
Wat raadt u de bedrijfsjuristen van dit moment aan om ook aan de directietafel net zo serieus genomen te worden als de andere afdelingen?
“Think big! Denk dus groter dan alleen maar aan het laatste arrest van de Hoge Raad en zorg dat je allround bent. Voor juristen is het noodzakelijk dat zij finance cursussen volgen want daar draait het om in organisaties. Weet hoe een budget en een waardering in een acquisitie werkt. En versta daarnaast je collega’s want als jurist heb je met uitstek de mogelijkheid om een spil te zijn en verbanden te leggen. Het juridische vak komt tenslotte overal terug. Kortom; oriënteer je breder dan alleen op het technisch juridische vlak!”
Wat wilt u de bedrijfsjuristen meegeven?
“Ik merk dat mensen het als een verademing ervaren als juristen willen brainstormen met andere afdelingen. Daar is kennelijk behoefte aan, alleen juristen zijn dit niet gewend. Aan ons allen dus de taak om onszelf te prikkelen zodat we op dat hogere niveau terecht komen. Als je voor een bedrijfsjuridische carrière kiest moet je je realiseren dat je in een resultaatgerichte onderneming werkt en medeverantwoordelijk bent voor het uiteindelijke financiële resultaat. Dit moet je als bedrijfsjurist in het achterhoofd houden bij alles wat je doet. Dat is totaal anders dan wanneer je alleen maar een juridisch advies afschiet. En onthoud dat er behoefte aan is, of anders gezegd; er is een toenemende potentie voor de juridische discipline om als smeerolie in de organisatie te worden gezien.”
Guido Dierick, Manager Juridische Zaken 2007
“Focus je als bedrijfsjurist op de echt belangrijke zaken voor je organisatie”
Kunt u allereerst iets meer vertellen over uw functie als General Counsel bij een internationaal opererende organisatie als NXP?
“Uiteraard; ik ben als General Counsel verantwoordelijk voor juridische zaken en IP. NXP is een zeer internationaal georiënteerde organisatie, vrijwel alle contacten zijn met het buitenland. NXP is een hightech bedrijf met een enorme octrooi portefeuille. Deze twee elementen samen zorgen voor een interessant en dynamisch werkgebied.”
Vorig jaar bent u gekozen tot Manager Juridische Zaken van het jaar. Hoe kijkt u nu terug op de verkiezing?
“Een mooie ervaring en een interessante happening alles bij elkaar genomen. Eén van mijn medewerkers heeft mij buiten mijn weten om aangemeld voor de verkiezing. Ik werd alleen getipt op het feit dat ik ‘wel eens gebeld’ zou kunnen worden. Vooral de gesprekken met de jury heb ik als zeer boeiend ervaren, een mooie manier om eens op een andere manier te reflecteren op je dagelijkse bezigheden, en zaken waar je trots – en minder trots – op bent te markeren.”
Waar was u met name trots op?
“Binnen NXP hebben wij een vernieuwde juridische afdeling opgezet. Voorheen kwam men binnen de organisatie naar ons toe met een juridisch vraagstuk waarna we als een soort van dienstverlenende afdeling aan een oplossing gingen werken. Nu proberen we dat om te draaien; we kijken nu naar de echt grote risico’s voor de organisatie en anticiperen daar vervolgens op. Het betekent dus ook dat je nee moet kunnen zeggen tegen verzoeken om juridische ondersteuning. Anders houd je geen tijd over voor de zaken met een groter belang of risico. Bij NXP noemen we deze aanpak een Risk Based Approach.”
Wat had u vooraf verwacht en zijn uw verwachtingen waargemaakt?
“De verkiezing was mij, eerlijk gezegd, vooraf niet bekend. Ik ben er dan ook zonder verwachtingen ingestapt om op een onbevangen manier te spreken over mijn activiteiten als General Counsel. Mijn verwachting was dan ook niet dat ik de verkiezing zou gaan winnen en ik was dan ook uitermate aangenaam verrast!”
U bent gekozen na een strenge selectie. Welke specifieke eigenschap heeft ervoor gezorgd dat juist u bent gekozen uit de verschillende genomineerden?
“De nieuwe aanpak die ik zojuist heb beschreven heeft mijns inziens de doorslag gegeven om als winnaar uit de bus te komen. In het jaar voor de verkiezing heb ik volgens de jury een zeer vernieuwende juridische afdeling opgezet welke zelfs een bijdrage kan betekenen aan het gehele vakgebied. Een groot compliment!”
Heeft u vanuit uw rol als ‘autoriteit in de markt’ dit jaar een bijdrage kunnen leveren aan het vak?
“In mijn werk richt ik mij niet specifiek op Nederland. Ik heb echter wel regelmatig contact met mijn collega’s bij andere high tech internationals om kennis en ervaring te delen, wat ik ook erg interessant vind om te doen.”
Welke ontwikkelingen zal de functie van Manager Juridische Zaken gaan tegenkomen kijkend naar de toekomst?
“Business relaties worden steeds complexer; wat dat betreft juridiseert de interactie tussen zakenpartners tegenwoordig veel meer. Het werk neemt dus toe, terwijl kostenbeheersing het meestal niet toelaat dat je meer juristen aanneemt. Dit betekent dat je je meer zult moeten focussen.”
Zou u tenslotte de Managers Juridische Zaken willen meegeven vanuit uw positie?
“Het is belangrijk de hoofd- van de bijvragen de scheiden. Wat is nou werkelijk belangrijk voor de organisatie? Laat de teugels vieren voor wat betreft de andere zaken.
Door deze manier van werken na te streven neem je op de koop toe dat je bepaalde zaken minder aandacht geeft en dat daardoor uiteindelijk problemen kunnen ontstaan. Doordat je echter de echt belangrijke zaken veel aandacht geeft creëer je een beter beheersbaar risicoprofiel voor je organisatie, daar ben ik van overtuigd.”
