De kijkshop heeft een folder uitgebracht met een tekening van onze minister-president Balkende en de slagzin “Zonder verkoper shopt J-Peetje goedkoper” erop. Dit zonder toestemming van Balkenende. Daarop heeft de staat, uit eigen hoofde en in volmacht door Balkenende, de Kijkshop aangeklaagd wegens inbreuk op de privacy en het portretrecht van Balkenende.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Niet-ontvankelijk
De staat, voor zover die uit eigen hoofde procedeerde, werd niet-ontvankelijk verklaard door de enkelvoudige kamer van de rechtbank Amsterdam. De staat zei op te treden als werkgever van Balkende. De rechtbank zei daarvan: “De Staat heeft als werkgever voor goede arbeidsomstandigheden te zorgen. Die zorg kan zich uitstrekken tot bescherming van de (fysieke) persoonlijke levenssfeer. Dat die zorg zich ook uitstrekt tot bescherming tegen onrechtmatige publicaties als de onderhavige is niet vanzelfsprekend. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, kan niet gezegd worden dat de Staat als werkgever van Balkenende bij deze vordering voldoende belang heeft.” Voor zover de Staat handelde als gemachtigde van Balkenende persoonlijk werd ze wel ontvankelijk verklaard.
Uitingsvrijheid vs. bescherming persoonlijke levenssfeer
De Kijkshop voerde met name aan dat de folder satirisch van aard is en dat er een politieke boodschap in verweven zit, waardoor de folder onder de uitgebreide bescherming van de vrijheid van meningsuiting zou vallen. De rechtbank vond van niet: “Het commerciële belang van Kijkshop om voor de door haar aangeboden waren reclame te maken, hoezeer het ook mede valt onder de bescherming van artikel 10 EVRM, weegt niet zwaar genoeg om een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van Balkenende te kunnen rechtvaardigen. Datzelfde geldt voor de eventuele auteursrechtelijke bescherming waarop Kijkshop aanspraak maakt gelet op het creatieve en satirische karakter van de afbeelding. Voorzover al van een aan Kijkshop toekomend auteursrecht gesproken kan worden, gaat de ook daaruit voortvloeiende bescherming niet zover dat deze een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van Balkenende rechtvaardigt. Ook het argument van Kijkshop dat de afbeelding een bij uitstek satirisch karakter heeft waardoor een uitgebreider beroep op de uitingsvrijheid mogelijk wordt, gaat hier niet op omdat de afbeelding gebruikt wordt om de producten van Kijkshop te verkopen. Daarin zit het verschil met programma’s als Kopspijkers, dat geen producten maar alleen zichzelf verkoopt. Ook in de stelling van Kijkshop “hoge bomen vangen veel wind” ziet de rechtbank geen rechtvaardiging voor Kijkshop om bij het promoten van haar producten een denigrerende afbeelding van Balkenende te gebruiken.
Uit het vorenstaande volgt dat de openbaarmaking van de afbeelding van Balkenende door Kijkshop, zoals hier aan de orde, onrechtmatig jegens Balkenende wordt geacht.”
Uitspraak, Rechtbank Amsterdam, LJ-Nummer: AS4624, Zaaknr: 293749
