Veel bedrijven bezitten zelf intellectuele eigendomsrechten, zoals merken, octrooien of auteursrechten, of hebben een licentie op intellectuele eigendomsrechten van andere bedrijven verkregen. Voor sommige bedrijven is het gebruik op of de eigendom van deze intellectuele eigendomsrechten cruciaal voor het voortzetten van hun onderneming. Een faillissement kan dan roet in het eten gooien.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Belang
In veel gevallen is (het behoud van) een licentie van groot belang voor een licentienemer; vaak is de onderneming van de licentienemer ingericht op de exploitatie van het intellectuele eigendomsrecht waarvoor de licentie is verkregen. Wanneer er onverwacht een einde komt aan de licentie, bijvoorbeeld door het faillissement van de licentiegever, kan dit grote gevolgen hebben voor het al dan niet kunnen voortzetten van de onderneming door de licentienemer. Wat is de positie van een licentienemer wanneer de licentiegever failliet gaat? Is de curator gebonden aan de licentieovereenkomst met de licentienemer?
Bevoegdheden curator
Overeenkomsten worden niet automatisch beëindigd door het faillissement. Een faillissement kan echter wel verstrekkende gevolgen hebben voor overeenkomsten. De curator kan niet worden gedwongen tot nakoming van overeenkomsten van de gefailleerde, zoals de betaling van een koopsom of de levering van een goed. In deze gevallen kan een curator wanpresteren. Maar geldt dit ook indien de curator iets dient te dulden, bijvoorbeeld de gebruiksrechten van de licentienemer?
Artikel 37 van de Faillissementswet is van toepassing op wederkerige overeenkomsten waarbij zowel de gefailleerde als de contractpartij (in dit geval: de licentienemer) nog moet presteren. Bij een faillissement van de licentiegever verkeert de licentienemer in een onzekere positie. Op grond van de wet kan de licentienemer de curator verzoeken om binnen een redelijke termijn kenbaar te maken of de curator de (licentie)overeenkomst uitvoert. Doet de curator dit niet, dan kan de licentiegever ervoor kiezen om de overeenkomst te ontbinden.
Nebula-arrest / Curator mag wanpresteren
In 2006 heeft de Hoge Raad in het zogenaamde Nebula-arrest geoordeeld dat de curator niet gedwongen kan worden om contractuele verplichtingen van de gefailleerde na te komen ten nadele van de gezamenlijke schuldeisers. Indien de curator de gebruiksrechten van de licentienemer zou moeten dulden, zou de licentienemer worden bevoordeeld ten opzichte van de andere schuldeisers. De curator heeft dus de mogelijkheid om in het belang van de faillissementsboedel te wanpresteren. In het geval van een licentie, zou dit kunnen betekenen dat de curator de intellectuele eigendomsrechten vrij van gebruik zou kunnen verkopen en de licentienemer slechts een concurrente vordering heeft wegens wanprestatie.
Voorkomen is beter dan genezen
De licentienemer moet bij het aangaan van de licentieovereenkomst rekening houden met een mogelijk faillissement van zijn wederpartij. Hij zou bijvoorbeeld in de licentieovereenkomst kunnen opnemen dat hij een voorkeursrecht krijgt om de intellectuele eigendomsrechten uit de faillissementsboedel te kopen. Ook is het verstandig om de licentie, voor zo ver mogelijk, aan te laten tekenen in de desbetreffende intellectuele eigendomsregisters om derdenwerking te creëren. Wanneer de licentie is aangetekend, kan een derde zich niet meer beroepen op het feit dat hij niet wist (en niet kon weten) dat er een licentie op dat recht bestond. Ook in dergelijke gevallen geldt: voorkomen is immers altijd beter dan genezen.
mr. Marianne van der Lelie, Holland Van Gijzen
