“Meer dan 1.600.000 mensen in Nederland hebben fysieke of verstandelijke beperkingen. Net als de gehandicapte medeburgers in de rest van Europa, ondervinden zij hiervan veel nadelen en worden zij geconfronteerd met ernstige vormen van uitsluiting”, aldus prof. dr. Lisa Waddington bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Europees gehandicaptenrecht. In haar oratie pleit zij voor vergaande wettelijke maatregelen. Haar inauguratie vond plaats op 1 april 2005 aan de Universiteit Maastricht.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In haar oratie schetst prof. dr. Lisa Waddington talloze misstanden. Zo blijkt uit onderzoek dat kinderen met geringe tot ernstige beperkingen de school verlaten met lagere cijfers dan hun niet-gehandicapte medescholieren; slechts 38 procent van de volwassenen met een functiebeperking heeft betaald werk. Hun bruto jaarinkomen is ruim drieduizend euro lager dan dat van mensen zonder functiebeperking. 23 Procent van de mensen met zulke beperkingen lijdt onder sociale deprivatie. Mensen met functiebeperkingen nemen ook minder vaak deel aan sport of aan culturele of recreatieve activiteiten.
“De reden voor deze reeks van nadelen en uitsluiting ligt niet bij de mensen zelf,” stelt Lisa Waddington, “maar wordt veroorzaakt door de manier waarop de samenleving reageert op mensen met een functiebeperking. Het is de maatschappij die niet aangepast is.” De gebouwen, de informatiesystemen, de verwachtingen die men heeft ten aanzien van werk en participatie in het sociale leven – dat alles is erop gericht mensen met beperkingen uit te sluiten en hen te benadelen. Deze situatie is echter gecreëerd en kan dus ook veranderd worden. De wet is een sleutel-instrument voor dergelijke veranderingen.
Het belang hiervan wordt erkend door de Europese Unie en door de regeringen van de Lidstaten. Zo heeft de Europese Gemeenschap in 2000 een Richtlijn aangenomen die arbeidsdiscriminatie van mensen met een functiebeperking verbiedt. En sinds 1993 is in Nederland de Wet Gelijke Behandeling op grond van Handicap of Chronische Ziekte (WGB h/cz) van kracht. Professor Waddington vindt de Europese Richtlijn en de WGB h/cz echter te zwak om het probleem van discriminatie adequaat aan te pakken: “De wet beperkt zich tot arbeidsdiscriminatie en mensen die zich gediscrimineerd voelen hebben een lange juridische weg te gaan om hun gelijk te halen.” Zij bepleit meer wetgevende acties, waaronder positieve verplichtingen om gelijkheid te bevorderen. Relevante maatregelen zijn het monitoren van het personeelsbestand door werkgevers, de verplichting tot het nemen van herstelmaatregelen als blijkt dat mensen met functiebeperkingen ondervertegenwoordigd zijn. Ook externe inspecties en monitoring moeten verzekeren dat werkgevers hun verplichtingen nakomen, betoogt Waddington.
Zij stelt verder voor dat bij projecten waarvoor een contract met overheidsinstanties is gesloten de verplichting zou moeten gelden om gelijkheidsbevorderende maatregelen te nemen. “Deze benadering is succesvol gebleken in de Verenigde Staten en Canada en zorgt voor substantiële veranderingen in de manier waarop de samenleving reageert op mensen met een functiebeperking. Dit stimuleert de mogelijkheden die zij hebben in de maatschappij.”
De benoeming van Lisa Waddington tot tot bijzonder hoogleraar Europees Gehandicaptenrecht aan de Universiteit Maastricht is ingegaan per 1 december 2004. De leerstoel is ingesteld door het European Disability Forum (EDF), een niet-gouvernementele organisatie (NGO) die vijftig miljoen mensen met een handicap in Europa vertegenwoordigt. Professor Waddington studeerde in 1989 cum laude af in Law and Politics aan de Universiteit van Birmingham en behaalde in 1993 haar Ph.D. in rechtsgeleerdheid van het Europees Universitair Instituut in Florence met het proefschrift More Disabled Than Others. The Employment of Disabled People within the European Community: An Analysis of Existing Measures and Proposals for Reform.