Recente publicaties in de ICT-vakbladen geven duidelijke signalen af van groeiende populariteit van open source software (OSS). Om drie voorbeelden te noemen: onlangs heeft de Londense aandelenbeurs zich bekeerd tot OSS, nog dichter bij huis, ook de politie in Nederland geeft OSS voorrang, terwijl ook de gemeente Rotterdam “in” blijkt te zijn voor OSS.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De door de politie in Nederland gekozen lijn is geheel in overeenstemming met het beleid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, dat de keuze voor OSS verplicht stelt in het plan Nederland Open in Verbinding. Bovendien wil de politie de mogelijkheden van marktwerking optimaal benutten.
De gemeente Rotterdam op haar beurt gaat een actief open source beleid voeren, aldus een recent besluit van het College van B&W. Aldus is er genoeg aanleiding om nog eens de juridische schijnwerpers te richten op het fenomeen OSS.
OSS onderscheiden we van closed source software, te weten de klassieke, gelicentieerde software waarbij duidelijk sprake is van één licentiegever (auteursrechthebbende) versus licentienemer.
Kenmerken van OSS zijn:
- vrije verspreiding van software
- de programmatuur is inclusief source code
- aanpassingen van het orginele programma en afgeleide werken zijn toegestaan
- de licentievoorwaarden zijn toepasselijk op iedereen die OSS gebruikt.
Voordelen van OSS zijn de volgende:
- kwaliteitsniveau
- doorlopende ontwikkeling van de programmatuur
- lage kosten en geringe ontwikkelingstijd
- minder afhankelijkheid van leveranciers.
De nadelen zijn:
- geen centrale autoriteit, zoals evident wel bij closed source software
- onzekerheid over intellectuele eigendomsrechten van derde partijen
- er is geen sprake van support of onderhoud, tenzij dat apart uitdrukkelijk wordt gecontracteerd.
Enkele bekende open source licenties zijn GPL(General Public License), LGPL (Lesser GPL) en Apache.
Kernbepalingen in al deze licenties zijn dat er geen enkele garantie wordt verstrekt, geen enkele aansprakelijkheid wordt aanvaard en geen sprake is van vrijwaring van inbreuk op rechten van derden. Gedacht moet hier worden aan auteursrechten en octrooien van derde partijen. Het risico van OSS op inbreuk op octrooien en auteursrechten van derde partijen is niet theoretisch. Aanbevelingswaardig is dan ook een zogenaamde title check, een onderzoek naar de rechthebbende(n).
Ten slotte: misverstanden en verwarring rond OSS.
Is het auteursrecht niet relevant met betrekking tot OSS:
Ja, zeker wel. Het wordt alleen niet op de klassieke manier uitgeoefend.
Is gebruik van OSS gratis?
In beginsel ja, tenzij onderhoud en support in het spel zijn.
Is gebruik van OSS afhankelijk van licentievoorwaarden?
Anders dan vaak wordt gedacht, is dat zeker het geval.
Kan OSS geëxploiteerd worden op een commerciële manier?
Zeker wel.
mr. Frits Mutsaerts, BANNING Advocaten
