VWS verantwoordelijk voor probleemjeugdigen

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wordt verantwoordelijk voor opvang en behandeling van jeugdigen die nu nog op civielrechtelijke titel in een justitiële jeugdinrichting worden geplaatst. Hiertoe wordt de Wet op de jeugdzorg aangepast, zodat gesloten crisisopvang en behandeling ook binnen dit kader mogelijk wordt. Naar verwachting wordt een daartoe strekkende wetswijziging nog dit jaar bij de Tweede Kamer ingediend. De ministerraad heeft dit op voorstel van minister Donner van Justitie en staatssecretaris Ross van VWS besloten.

Uitgangspunt van de gewijzigde Wet op de jeugdzorg is de zorg die de jeugdige nodig heeft. Zodra de Wet gewijzigd is – naar verwachting begin 2007 – worden jeugdigen die vanwege een crisissituatie gesloten moeten worden geplaatst, niet langer opgenomen in justitiële opvanginrichtingen. Hiervoor creëert VWS alternatief zorgaanbod. Voor de huidige justitiële behandelinrichtingen, die een passend behandelaanbod leveren in het kader van de gewijzigde Wet op de jeugdzorg, is het mogelijk om straks aangewezen te worden als instellingen voor de vaak langerdurende behandeling en scholing van deze jeugdigen. Dit voorkomt kapitaal- en deskundigheidsverlies. Justitie zal vanaf de inwerkingtreding van de gewijzigde wet het budget behorend bij de civiele doelgroep volledig overhevelen naar VWS.

In de tussenliggende periode, vóór de wetswijziging, wil het kabinet de opvang van jeugdigen in justitiële jeugdinrichtingen zoveel mogelijk beperken. Dat kan door te investeren in de uitbreiding van alternatief behandelaanbod in de jeugdzorg. Gezien de complexe problematiek van de doelgroep is de ontwikkeling van intersectorale zorgprogramma’s en een goede regionale spreiding van belang. Daarnaast kunnen jeugdigen onder de 12 jaar vanaf mei in de Horizon worden geplaatst. Een deel van de middelen die voor de komende jaren zijn gereserveerd voor uitbreiding van de capaciteit van de justitiële jeugdinrichtingen, wordt voor het realiseren van het nieuwe zorgaanbod aangewend. Het gaat om een bedrag van 12 miljoen euro in 2005 en 14 miljoen euro vanaf 2006. Dit bedrag zal worden besteed aan de verdere ontwikkeling en uitbreiding van zeer intensief ambulant zorgaanbod, maar ook aan nieuwe vormen van gestructureerde residentiële zorg. Bij dit laatste kan gedacht worden aan open voorzieningen met intensievere begeleiding, maar ook aan trajecten waar een geleidelijke overgang van kortdurend gesloten naar open behandeling mogelijk is. Dit aanbod start zo snel mogelijk.

In 2003 verbleven circa 2.000 jeugdigen in een justitiële jeugdinrichting op basis van een civielrechtelijke titel. Dit is ongeveer de helft van het totale aantal jeugdigen dat in 2003 in een justitiële jeugdinrichting verbleef. Ongeveer 700 jeugdigen verbleven in een justitiële opvanginrichting en ongeveer 1300 jeugdigen in een justitiële behandelinrichting.