De Turkse vrouw was gefotografeerd in discotheek ‘Now&WoW’ tijdens een Turks dansfeest. Op de foto was de vrouw herkenbaar te zien terwijl zij danste, waarbij ze ‘moderne kleding met een diepe ronde hals’ droeg. De Volkskrant, opdrachtgever van de betreffende fotograaf, had gepland de foto te plaatsen bij een artikel over Turkse feesten, maar uiteindelijk verscheen de foto bij een artikel dat de kop ‘Strakke truitjesverbod’ droeg. Dat artikel ging over jonge geëmancipeerde Turkse vrouwen die botsen met traditionele moslimmannen. Ook werd de foto gepubliceerd op de voorpagina van het magazine ‘Migranten’. De vrouw startte een rechtszaak tegen de fotograaf omdat ze geen toestemming had gegeven voor het maken van de foto en schade zou hebben geleden door de publicatie ervan, onder andere omdat ze als gevolg daarvan sociaal geïsoleerd zou zijn geraakt. Omdat mensen uit haar omgeving haar gedrag zoals dat uit de foto blijkt aanstootgevend vonden, was ze sociale contacten kwijtgeraakt, aldus de Turkse vrouw. Ook stelde zij materiële schade te hebben geleden omdat zij haar opleiding af zou hebben moeten breken.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Redelijk belang
Het Hof geeft de vrouw gelijk voor zover zij stelt dat de foto niet gepubliceerd had mogen worden zonder haar toestemming. Daarbij overweegt het Hof dat voor het maken van een foto van een persoon die zich ophoudt in een openbare ruimte geen toestemming nodig is, en dat die persoon zich alleen kan verzetten tegen publicatie van zo’n foto als hij daar een ‘redelijk belang’ bij heeft. Het ‘redelijk belang’ is het belangrijkste criterium bij de vraag of een foto van een persoon die zonder toestemming is gemaakt gepubliceerd mag worden. De Auteurswet, waarin de voor deze vraag relevante wetgeving is opgenomen, spreekt enigszins ouderwets van een ‘portret’, maar in feite gaat het om alle afbeeldingen waarop een persoon herkenbaar is. De Turkse vrouw heeft zo’n redelijk belang volgens het Hof. De discotheek waar de foto werd gemaakt was weliswaar voor iedereen toegankelijk, maar ‘bood toch een zekere beslotenheid doordat deze op de desbetreffende avond voornamelijk bezocht werd door een specifieke groep mensen die deel uitmaakt van de Turkse gemeenschap’. Daarbij werd door de plaatsing van de foto bij het artikel over geëmancipeerde moslimvrouwen gesuggereerd dat de Turkse vrouw tot deze groep vrouwen behoort. Omdat de vrouw – anders dan de in het artikel geïnterviewde vrouwen – niet anoniem is gebleven, heeft zij een redelijk belang zich tegen de openbaarmaking van de foto te verzetten, aldus het Hof.
Informatievrijheid
Het belang van de vrouw moet vervolgens worden afgewogen tegen het belang van de fotograaf om in vrijheid foto’s ter publicatie aan te bieden zonder aan iedere geportretteerde om toestemming te vragen. In dit geval gaat het belang van de Turkse vrouw voor het belang van de informatievrijheid. Het Hof oordeelt in dat verband dat de gewraakte foto niet nodig was voor de door de fotograaf beoogde informatieverstrekking – de foto verscheen immers niet bij het artikel over Turkse feesten, maar in plaats daarvan bij het artikel over geëmancipeerde Turkse vrouwen. Niet gebleken is dat juist de foto van de Turkse vrouw bij de publicatie van dat artikel van belang was, zo oordeelt het Hof. De foto had daarom niet mogen worden gepubliceerd.
De fotograaf trekt in juridisch opzicht dus aan het kortste eind. Niettemin oordeelt het Hof dat de vrouw de schade die ze zegt te hebben geleden niet of nauwelijks heeft aangetoond, en veroordeelt de fotograaf tot betaling van ‘slechts’ 300 euro aan schadevergoeding.
De uitkomst in deze zaak staat haaks op die in het geval van de ‘hardloopster’. Dit betrof een arrest van het Hof Amsterdam waarin werd geoordeeld dat een vrouw die al hardlopend was gefotografeerd zich niet kon verzetten tegen de publicatie van die foto. Vermoedelijk gaven bij het Haagse Hof de omstandigheden dat – naar het oordeel van het Hof – de omgeving waarin de Turkse vrouw zich bevond toen de foto werd genomen ‘een zekere beslotenheid’ kende en het feit dat de foto in een hele andere context werd gepubliceerd hierbij de doorslag.
mr. Sophie van Loon, Kennedy Van der Laan
