Ondernemers hebben binnen zekere grenzen de mogelijkheid een vermogensbestanddeel, dat zij zowel in privé als voor de onderneming gebruiken, tot het privévermogen of tot het ondernemingsvermogen te rekenen. U kunt bijvoorbeeld denken aan een bedrijfswoning. Een vergroting van een kleine praktijkruimte in een woon-praktijkpand kan in bepaalde situaties ertoe leiden dat het complete pand niet langer geheel verplicht privévermogen is, maar dat het pand keuzevermogen wordt. In dat geval krijgt de ondernemer voor het eerst de mogelijkheid om een keuze te maken of hij het pand tot zijn privévermogen of tot zijn ondernemingsvermogen rekent. Dit blijkt uit een recente uitspraak van Rechtbank Arnhem.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In de onderhavige procedure bedroeg de inhoud van de praktijkruimte voor de verbouwing 8% van de inhoud van de woning en na de verbouwing 12%. Dit leidde ertoe dat na de verbouwing het zakelijke gebruik van de woning 12% was en derhalve meer bedroeg dan de kritische grens van 10% waarbij sprake kan zijn van keuzevermogen.
Ondernemers hebben binnen zekere grenzen de mogelijkheid een vermogensbestanddeel, dat zij zowel in privé als voor de onderneming gebruiken, tot het privévermogen of tot het ondernemingsvermogen te rekenen. U kunt bijvoorbeeld denken aan een bedrijfswoning. Een vergroting van een kleine praktijkruimte in een woon-praktijkpand kan in bepaalde situaties ertoe leiden dat het complete pand niet langer geheel verplicht privévermogen is, maar dat het pand keuzevermogen wordt. In dat geval krijgt de ondernemer voor het eerst de mogelijkheid om een keuze te maken of hij het pand tot zijn privévermogen of tot zijn ondernemingsvermogen rekent. Dit blijkt uit een recente uitspraak van Rechtbank Arnhem. De procedure was als volgt.
Een huisarts had een kleine praktijkruimte in een woning die hij in 1990 had gekocht en vanaf de aankoop volledig tot zijn privévermogen rekende. In 2006 liet hij de praktijkruimte verbouwen en vergroten. De inhoud van de praktijkruimte bedroeg voor de verbouwing 8% van de inhoud van de woning en na de verbouwing 12%. Zowel voor als na de verbouwing had de praktijkruimte geen eigen ingang en geen eigen sanitaire voorzieningen. De huisarts rekende in zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen de gehele woning tot zijn ondernemingsvermogen. De huisarts was van mening dat het toegenomen zakelijke gebruik van de woning hem een keuzerecht gaf en activeerde daarom de waarde van de woning (€ 550.000) en de gemaakte verbouwingskosten (€ 63.197) op zijn balans.
De inspecteur weigerde echter de etikettering als bedrijfsvermogen. Hij stelde dat geen sprake was van een bijzondere omstandigheid die een herziening van de keuze rechtvaardigde. Van een bijzondere omstandigheid is volgens hem pas sprake bij een wetswijziging, wijziging van de aanwending van het pand of bij een ingrijpende verbouwing. Hij stelde dat geen van die drie omstandigheden zich had voorgedaan. De zaak kwam voor Rechtbank Arnhem.
De rechtbank stelde vast dat als de woning in de huidige staat zou worden aangeschaft, deze in beginsel volledig tot het ondernemingsvermogen zou mogen worden gerekend, omdat meer dan 10% van de woning zakelijk werd gebruikt. De rechtbank sloot hiervoor aan bij een uitspraak van Hof Arnhem van 30 maart 2004.
Wijzigingen in het gebruik van een vermogensbestanddeel kunnen ertoe leiden dat de etikettering van dat vermogensbestanddeel mag of moet worden herzien. Een vermogensbestanddeel dat verplicht ondernemingsvermogen vormde kan door wijziging in het gebruik (bijvoorbeeld door staking van de onderneming) verplicht privévermogen gaan vormen. Verplicht ondernemings- of privévermogen kan wijzigen in keuzevermogen. De rechtbank was van oordeel dat ten aanzien van de woning geen sprake was van een herziening van een eerder gemaakte keuze zoals de inspecteur betoogde. De woning behoorde namelijk tot aan de verbouwing in zijn geheel tot het verplichte privévermogen. Van een keuze daarvoor was geen sprake. Door de verbouwing wijzigde echter de status van de woning van verplicht privévermogen in keuzevermogen. Er ontstond een keuzemogelijkheid die er eerder niet was. Naar het oordeel van de rechtbank stond het daarom de huisarts vrij om in 2006 voor de eerste maal een keuze uit te brengen en daarbij voor kwalificatie als ondernemingsvermogen te kiezen. De rechtbank verklaarde het beroep van de huisarts gegrond.
Opmerkingen
De Hoge Raad heeft op 13 juli 2007 drie arresten gewezen over de vermogensetikettering van panden waarvan een deel in de onderneming en een deel daarbuiten werd gebruikt. Voor deze panden met gemengd gebruik heeft een ondernemer binnen de grenzen van de redelijkheid de vrijheid het pand (deels) te rekenen tot het ondernemingsvermogen of het privévermogen. Het pand behoort in die situatie tot het keuzevermogen. Bij splitsbare panden moet de ondernemer per deel aangeven of hij deze tot het ondernemingsvermogen dan wel tot het privévermogen rekent. In het algemeen is daarbij de wil van de ondernemer beslissend zoals die uit zijn boekhouding of op andere wijze tot uitdrukking komt. De ondernemer moet daarbij wel binnen de eerdergenoemde grenzen van redelijkheid blijven. Uit de arresten blijkt dat het moeilijk is om op een eenmaal gemaakte keuze terug te komen. Slechts onder bijzondere omstandigheden is een keuzeherziening op zijn plaats. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001, of als een pand van begin af aan of door gewijzigde omstandigheden onjuist is geëtiketteerd.
