Op 8 oktober 2008 heeft de Europese Commissie een voorstel uitgebracht voor een nieuwe richtlijn betreffende consumentenrechten. [1] Dit voorstel is de uitkomst van een uitgebreid debat over de mogelijkheden om consumentenbescherming binnen de Europese Unie verder te harmoniseren, waarbij nog eens extra nadruk wordt gelegd op rechten van consumenten bij verkoop op afstand of buiten de winkels om. Gestreefd wordt naar meer onderling vertrouwen in de online winkelindustrie, waarbij partijen bij grensoverschrijdende transacties te maken zullen krijgen met nieuwe Europese regelgeving. De voorgestelde richtlijn verdient daarmee dan ook alle aandacht en het is voor zowel de consument als de handelaar van belang om hierover goed geïnformeerd te zijn.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
[1] Voorstel van 8 oktober 2008 voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende consumentenrechten, COM (2008) 614 definitief.
Laat ik voorop stellen dat deze (concept) richtlijn nog niet is aangenomen door het Europees Parlement. Er is (wel) inmiddels bijna drie jaar gewerkt om deze nieuwe regelgeving gestalte te geven. Zo zijn op de eerste richtlijnvoorstellen door zowel verschillende belangenorganisaties als door het Europees Parlement een bizar hoog aantal amendementen ingediend, hetgeen de procedure tot inwerkingtreding van de richtlijn niet heeft bespoedigd. De verwachting is wel dat de richtlijn nog dit jaar zal worden aangenomen met als gevolg de mogelijke invoering per eind volgend jaar.
De voorgestelde richtlijn heeft tot doel het functioneren van de B2C-interne markt te verbeteren en een hoog gemeenschappelijk niveau van consumentenbescherming te verwezenlijken. Daarnaast wordt ook het stimuleren van grensoverschrijdende concurrentie als doelstelling genoemd, zodat consumenten kunnen profiteren van een groter aanbod van goederen en diensten tegen lagere prijzen. Om al deze doelstellingen te kunnen verwezenlijken wordt door de Commissie allereerst een grote “schoonmaak” wat betreft de reeds bestaande richtlijnen op het gebied van consumentenbescherming aangekondigd. Zo kennen we al sinds 1985 de richtlijn [1] betreffende de bescherming van de consument bij buiten verkooppunten gesloten overeenkomsten en in 1993 kwam daar het richtlijn [2] betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten bij, waarna in 1997 de richtlijn [3] betreffende de bescherming van de consument bij op afstand gesloten overeenkomsten in werking trad. Laatstelijk is in 1999 de richtlijn [4] betreffende bepaalde aspecten van de verkoop van en garanties voor consumptiegoederen in werking getreden. De voorgestelde richtlijn zou aanvankelijk al deze richtlijnen in één instrument combineren, maar is vervolgens beperkt tot de bepalingen voor verkoop buiten verkoopruimten en voor verkoop op afstand.
De voorgestelde richtlijn is daarmee niet gering in omvang; deze bestaat in totaal uit vijftig artikelen die zijn verdeeld over zeven hoofdstukken. De belangrijkste bepalingen voor de online winkelindustrie bevinden zich met name in de hoofdstukken 2 en 3.
Hoofdstuk 2 bevat bepalingen over consumenteninformatie die een handelaar dient te verstrekken aan een consument voorafgaande aan de sluiting van de overeenkomst. Daarbij dient de handelaar bijvoorbeeld voortaan de prijs inclusief BTW te vermelden en moeten de voornaamste kenmerken van het product alsmede het geografische adres en identiteit van de handelaar worden vermeldt. Op elke tekortkoming in die informatieverstrekking of andere uit de richtlijn voortvloeiende verplichtingen aan de consument zet de richtlijn “straffen” zoals: het niet verplicht zijn voor de consument om de extra kosten zoals vracht-, levering- of portokosten te betalen, een verlengde retour termijn of zelfs de vernietigbaarheid van de overeenkomst.
Een van de meest besproken onderdelen van de voorgestelde richtlijn is ongetwijfeld het herroepingsrecht: de termijn binnen welke de consument gebruik kan maken van een hem toekomend bedenktijd om de overeenkomst ongedaan te maken. Uit het richtlijnvoorstel volgt dat de consument over een herroepingstermijn van veertien kalenderdagen beschikt. Dit komt er op neer dat de consument veertien dagen de tijd krijgt om de overeenkomst zonder opgave van redenen te herroepen. Vervolgens krijgt de consument ook nog aansluitend veertien dagen de tijd om de ontvangen goederen ook daadwerkelijk te retourneren. Bij leveringen van vijftig euro of meer rust bovendien dan op de handelaar de verplichting om aan de consument de verzend- en afleverkosten voor deze retourzending te vergoeden. Met name over dit laatste wordt thans fel protest aangetekend door vele belangenbehartigers van de online-winkelindustrie in de EU.
mr. Derya Ada, Kneppelhout & Korthals Advocaten
[1] Richtlijn 85/577/EEG
[2] Richtlijn 1993/12/EEG
[3] Richtlijn 1997/7/EG
[4] Richtlijn 1999/44/EG
