De gewijzigde hypotheekregels – sinds 1 januari jl. en per 1 april a.s. – krijgen de laatste tijd veel aandacht in de media. Het gaat dan vooral over het niet meer kunnen omzetten van een aflossingsvrije hypotheek naar een annuïteitenhypotheek. Wat minder bekend is, maar op 1 april ook wijzigt, is dat het niet meer mogelijk is om van een aan een hypotheek gekoppelde kapitaalverzekering (een levensverzekering) een Kapitaalverzekering eigen woning (KEW) te maken. Hetzelfde geldt voor het omzetten van een spaar- of beleggingsproduct naar een Spaarrekening eigen woning (SEW), respectievelijk een Beleggingsrecht eigen woning (BEW). De wijziging volgt uit de Wet fiscale herzieningbehandeling eigen woning (Stb. 2012, 670).
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Hoewel deze wijzigingen slechts technische ingrepen lijken, kan dit grote gevolgen hebben voor huizenbezitters. Over de waarde van de aan een hypotheek gekoppeld spaar- of beleggingsproduct hoefde tot op heden geen belasting te worden betaald. Sinds dit jaar worden dergelijke producten, zoals een levensverzekering, echter gezien als vermogen. Dit betekent dat het opgebouwde vermogen in box 3 valt. Men betaalt over de opgebouwde waarde van de kapitaalverzekering dan elk jaar 1,2% belasting over het deel dat de fiscale vrijstelling van box 3 overstijgt.
Huizenbezitters die niet aangeven dat (bijvoorbeeld) hun levensverzekering een zogenaamde KEW-clausule moet krijgen en daarmee in box 1 moet vallen – iets wat na 1 april dus niet meer mogelijk is – betalen voortaan elk jaar al gauw enkele honderden euro’s aan vermogensbelasting over het spaardeel van hun hypotheek.
Welke voorwaarden zijn er voor het omzetten?
– Het moet gaan om de eigen woning;
– De verzekering moet een looptijd hebben van minimaal 15 en maximaal 30 jaar. Voor de belastingheffing – in box 1 dus – over de uitkering van de KEW geldt een vrijstelling van € 35.700 na 15 jaar en € 157.000 na 20 jaar premie betalen;
– Er moet regelmatig premie worden betaald, waarbij de hoogste premie in een jaar niet meer dan 10 keer de laagste premie mag zijn;
– De uitkering mag niet hoger zijn dan de hypotheekschuld en moet gebruikt worden om die schuld af te lossen.
De voorwaarde van minimaal 15 jaar premie betalen (en voor de hoge vrijstelling: 20 jaar) houdt in dat wanneer de kapitaalverzekering wordt stopgezet binnen 15 jaar, er zonder vrijstelling belasting moet worden betaald over het rentebestandeel, oftewel het verschil tussen de uitkering en de betaalde premie. Bij besluit van 20 december 2012 (BLKB2012/1977M) heeft de staatssecretaris van Financiën echter bepaald dat de voorwaarde van 15 jaar premiebetaling in specifieke situaties vervalt. De voorwaarde geldt daardoor niet bij:
– Verhuizing naar een huurwoning;
– Echtscheiding of beëindiging van fiscaal partnerschap;
– Verkoopprijs van de vorige woning die onvoldoende is om de desbetreffende eigenwoningschuld volledig af te lossen;
– Belastingplichtige die gebruik maakt van een vorm van schuldhulpverlening.
Al met al een stille wijziging, maar met mogelijk grote gevolgen voor huizenbezitters die de KEW-clausule niet aanvragen.
mr. David Duinkerke, USG Legal