Kan Wikipedia aansprakelijk worden gesteld voor foutieve of lasterlijke inhoud in een van zijn artikelen? Dat is de vraag waarover de rechtbank van Rome zich onlangs heeft gebogen. Cesare Previti, een voormalige minister van defensie onder Silvio Berlusconi, meende dat de informatie in het lemma dat over hem handelt niet juist was, lasterlijk zelfs, en dagvaardde daarom de Wikimedia Foundation, de organisatie achter de bekende online encyclopedie.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Hij stelde daarbij dat de Wikimedia Foundation een platform biedt waar laster geuit zou kunnen worden. Zonder Wikipedia waren die uitingen niet gedaan of hadden ze in ieder geval nooit zo’n groot bereik gehad, zo zei Previti. De pagina die over hem handelde zou bovendien “pseudo-journalistieke achterklap” bevatten, geschreven door “hoogst onbetrouwbare mensen”. Om wat voor aantijgingen het precies zou gaan heb ik niet kunnen achterhalen (wellicht zijn deze er inmiddels ook afgehaald), maar Previti is de afgelopen jaren meermaals vervolgd en veroordeeld voor corruptie, omkoping en – jawel – laster. Wellicht dat hij daarmee liever niet langer geconfronteerd wilde worden.
Previti eiste dan ook dat Wikimedia aansprakelijk zou worden gesteld voor de inhoud van het artikel, vermoedelijk om schadevergoeding te kunnen vorderen. De Romeinse rechtbank wijst die vorderingen echter af: Wikimedia kan als hostingprovider niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van haar website. Uit de algemene voorwaarden van Wikipedia zou blijken dat Wikimedia de juistheid van de artikelen niet garandeert en bovendien geen invloed heeft op de inhoud. Dit laatste volgt ook uit het principe van de site, die draait op de inzet van de gebruikers die artikelen schrijven en bewerken. De structuur maakt het voor iedereen mogelijk om aanpassingen te doen en dat betekent ook dat het Previti in beginsel vrij had gestaan om de hem onwelgevallige informatie aan te passen. Wikimedia kan dus volgens de rechtbank ook niet verplicht worden de informatie te verwijderen.
Deze uitspraak is in zekere zin toch wel opvallend. De Europese richtlijn waar de uitsluiting van aansprakelijkheid voor hostingproviders (zoals Wikimedia) op is gebaseerd, stelt juist uitdrukkelijk dat die aansprakelijkheid alleen uitgesloten is indien de provider de onrechtmatige informatie nadat hij er bekend mee is geworden prompt verwijdert (de provider hoeft niet actief te zoeken naar onrechtmatige informatie op zijn server). De Romeinse rechtbank komt aan de beoordeling van de rechtmatigheid helemaal niet toe: zij stelt simpelweg dat iedereen de informatie kan verwijderen en dat Wikimedia daarom niet aansprakelijk is, zelfs als de informatie wél onrechtmatig zou zijn.
Het lijkt er echter op dat de rechtbank vooral heeft gekeken naar de subsidiariteit: stond er een makkelijker weg open voor Previti om zijn doel te bereiken? Ja, zegt de rechtbank uitdrukkelijk en naar mijn mening niet geheel ten onrechte. Het had alle betrokkenen in ieder geval veel tijd en geld bespaard als Previti gewoon op de knop “Modifica” had geklikt!
