Het Europese netwerk van Raden voor de rechtspraak ENCJ start een project om tot een Europese standaard te komen voor het toedelen van zaken aan rechters. Duidelijkheid over de vraag waarom een zaak aan een bepaalde rechter wordt toegewezen, kan van groot belang zijn voor het vertrouwen in integere, onpartijdige rechtspraak. Nederland heeft daar nog geen strakke regels voor. Namens ons land werken Herman van der Meer (president van het gerechtshof Amsterdam) en Eddy Bauw (hoofd juridische kwaliteit, wetgevingsadvisering en internationale samenwerking bij de Raad voor de rechtspraak) mee aan het Europese project.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Europese samenwerking
Het ENCJ (European Network for Councils of the Judiciary) is 9 jaar geleden opgericht om samenwerking tussen Raden van de rechtspraak binnen de Europese Unie te stimuleren. Zij starten jaarlijks een aantal projecten die leiden tot aanbevelingen over actuele onderwerpen binnen de rechtspraak in Europa. Een standaard voor de zaaktoedeling is één van de projecten, waarvan de resultaten tijdens de jaarvergadering in juni 2014 worden gepresenteerd.
Grens van wantrouwen
Nederland loopt vaak voorop als het om kwalitatief goede en integere rechtspraak gaat. Dat is niet het geval met zaaktoedeling. “Wij hebben dat niet strak geregeld, in tegenstelling tot veel andere landen”, zegt Van der Meer. “Naar mijn indruk wordt dit thema vooral in landen met een kortere democratische traditie erg belangrijk gevonden. De behoefte van het publiek aan een duidelijke regeling was daar waarschijnlijk groot, terwijl men in Noord- en Noord-West Europa kennelijk van oudsher meer van vertrouwen uitgaat. Maar zo langzamerhand schuift de grens van het wantrouwen op naar het noorden.”
Toetssteen
De projectgroep heeft als opdracht een minimumregeling op te stellen, als toetssteen voor elk EU-land bij de beoordeling van de eigen werkwijze. “Deze week hebben we in Brussel een projectplan gemaakt en een vragenlijst, die half oktober naar alle Raden van de rechtspraak in Europa gaat”, zegt Van der Meer. “In december, februari en maart komen we weer bijeen om aan de geplande minimumstandaard te werken.”
Inspirerend
Van der Meer was al voorzitter van een werkgroep die voor de Nederlandse gerechten nadenkt over een regeling voor de toewijzing van zaken. Zijn betrokkenheid bij het tot stand brengen van een Europese standaard kan daarbij helpen. “De verschillende manieren waarop zaaktoedeling in de lidstaten is geregeld, levert inspirerende ideeën op voor verbetermogelijkheden in eigen land. Wat opvalt is dat veel landen de zaaktoedeling hebben geautomatiseerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van regels die door rechters zijn opgesteld.”
Onafhankelijkheid en verantwoording
De zaaktoedeling is niet het enige ENCJ-project waar vertegenwoordigers van de Nederlandse rechtspraak bij betrokken zijn. De Raad voor de rechtspraak coördineert een projectgroep die indicatoren ontwikkelt voor de onafhankelijkheid en verantwoording van de Rechtspraak in de aangesloten landen, en een gezamenlijke ENCJ-visie daarop formuleert. Raadsvoorzitter Frits Bakker zit de projectgroep voor. Ook Frans van Dijk (plaatsvervangend directeur) en Merel Berling (senior beleidsmedewerker internationale samenwerking) maken deel uit van de groep.
Handboek ENCJ
Kees Sterk, lid van de Raad, en beleidsmedewerker internationale samenwerking Rosanna Kouwenhoven werken mee aan een derde project: de samenstelling van een handboek waarin de beginselen, standaarden en aanbevelingen voor de Europese rechtspraak worden verzameld die de afgelopen 9 jaar door het ENCJ zijn geformuleerd. Dat boek wordt tijdens de viering van het 10-jarig jubileum aangeboden aan de Europese Commissie.