De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de onafhankelijke beroepsvereniging van rechters en officieren van justitie in Nederland, is kritisch over het concept wetsvoorstel bestuurlijke maatregelen nationale veiligheid. De NVvR adviseert de regering onder meer om niet aan alle bestuursorganen tegelijk de bevoegdheid toe te kennen tot het nemen van bestuurlijke maatregelen tegen vermeende terroristen. Ook door de Raad van Rechtspraak is opnieuws namens de rechterlijke macht kritiek geuit met betrekking tot de anti-terreurmaatregelen van het huidige kabinet.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Het concept wetsvoorstel
Het concept wetsvoorstel is bedoeld om de overheid ter voorkoming en bestrijding van terrorisme bestuurlijke instrumenten te geven. Met deze instrumenten kan de overheid optreden tegen bepaalde personen wanneer strafrechtelijk en strafvorderlijk (nog) niet gereageerd kan worden.
De overheid kan straks optreden tegen personen die op grond van feiten en omstandigheden in verband kunnen worden gebracht met terroristische activiteiten. Zo kan hen worden verboden zich in een bepaald gebied te bevinden (locatieverbod) en/of in de buurt te komen van bepaalde personen. Bovendien kan een meldingsplicht (op een politiebureau) worden opgelegd. Daarnaast kunnen bestuursorganen subsidies, vergunningen of ontheffingen weigeren of intrekken indien de aanvrager/ontvanger in verband kan worden gebracht met terroristische activiteiten.
Handelen in strijd met een van deze maatregelen zal strafbaar worden gesteld als misdrijf.
Reactie NVvR (samenvatting)
De NVvR beseft dat ter bescherming van het fundamentele recht van burgers op een veilig bestaan soms preventief beperkingen moeten worden aangebracht op de grondrechten van bepaalde personen die de veiligheid in gevaar brengen. Wel dient daarbij tussen de verschillende rechten een goede balans te worden gevonden.
De NVvR constateert dat de criteria voor het opleggen van de voorgestelde maatregelen vaag zijn, terwijl de bron van informatie die leidt tot het opleggen van de voorgestelde maatregelen veelal de AIVD zal zijn. Deze informatie is zowel voor de betrokkene als voor de rechter slechts beperkt toegankelijk, waardoor de rechter moeilijk kan toetsen of het opleggen van (één van) de voorgestelde maatregelen in het betreffende geval niet te ver gaat. Dat kan afbreuk doen aan de mate van rechtsbescherming. De NVvR wil daarom dat de regering de criteria voor het opleggen van de voorgestelde maatregelen verduidelijkt.
Het wetsvoorstel biedt aan ieder bestuursorgaan de bevoegdheid om elke vergunning, subsidie of ontheffing te weigeren of in te trekken. De NVvR vindt dit te algemeen en pleit ervoor dat wordt bepaald voor welke specifieke terreinen deze bevoegdheid geldt. Bovendien zou het beter zijn als bij één bestuursorgaan het initiatief ligt om te beslissen tot weigering of intrekking van een vergunning, subsidie of ontheffing.
De NVvR acht het in het kader van de rechtsbescherming wenselijk dat helderheid wordt verschaft omtrent de duur van een opgelegde maatregel, als die tussentijds gewijzigd wordt. Datzelfde geldt ook voor de vraag wanneer een nieuwe maatregel mag worden opgelegd als de periode van twee jaar, die een maatregel ten hoogste mag voortduren, is verstreken.
In het huidige voorstel staat dat over het voornemen tot het opleggen van een van de voorgestelde bestuurlijke maatregelen niet vooraf de mening van de betrokkene hoeft te worden gevraagd. De NVvR is echter van mening dat slechts in uitzonderlijke gevallen van het horen van de betrokkene mag worden afgezien. Bovendien denkt de NVvR dat van het wel horen van de betrokkene een preventieve werking uit kan gaan en dat dit zal leiden tot een beter onderbouwd besluit.
Advies wetsvoorstel bestuurlijke maatregelen nationale veiligheid, Raad voor de Rechtspraak
Advies inzake het ontwerp wetsvoorstel bestuurlijke maatregelen nationale veiligheid, NVvR
Kamerstukken II 2004/05, 29 754, nr. 5., Overheid.nl/op
