Wanneer een verzekeraar zich niet houdt aan een individuele afspraak met een consument, moet de consument zich in een rechtszaak kunnen beroepen op een rechtsbeginsel. Namelijk het rechtsbeginsel dat aangeeft dat men niet mag terugkomen op toezeggingen, ook als de verzekeraar volgens geldende regels, bijvoorbeeld polisvoorwaarden, in zijn recht staat. Dit geldt voor alle situaties waarin klanten van banken, verzekeraars, reisorganisaties, aannemers en andere aanbieders van producten mogen vertrouwen op de gewekte verwachtingen. Dit rechtsbeginsel, dat in het Engels recht is ingevuld met het leerstuk Estoppel, zou de Nederlandse rechtspraak duidelijker en efficiënter maken. Bovendien zorgt het ervoor dat consumenten sterker in hun schoenen staan. Dit stelt Jeroen Ermers in zijn proefschrift ‘Estoppel vanuit civil law perspectief’. Ermers promoveert op 7 maart 2014 aan de Open Universiteit.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Terugkomen op ingenomen standpunt?
Wat als iemand afspraken heeft gemaakt met zijn zorgverzekeraar over de financiering van een operatie, en de verzekeraar later op basis van de polisvoorwaarden de toezegging intrekt? En wat als de verkoper van een woning terugkomt op een mondelinge verkoopovereenkomst voordat deze schriftelijk is vastgelegd? In beide gevallen staan de verzekeraar en de verkoper in hun recht. De andere partij kan echter, in het vertrouwen dat de afspraak doorgaat, al (hoge) kosten hebben gemaakt. Wanneer die naar de rechter stapt blijkt dat Nederlandse rechters regelmatig bepalen dat zo’n verzekeraar of huizenverkoper zich niet kan beroepen op een in principe geldige regel, omdat zij door hun eerdere gedragingen de verwachting hebben gecreëerd dat de afspraken zouden worden nagekomen. Zij moeten dan de geleden schade vergoeden. Hierin kan het rechtsbeginsel worden herkend dat men niet terug mag komen op een eerder ingenomen standpunt. Maar formeel wordt dit rechtsbeginsel in het Nederlandse burgerlijk recht nooit benoemd en niet erkend.
Efficiëntere rechtspraak
Jeroen Ermers onderzocht de wenselijkheid van het benoemen en erkennen van het rechtsbeginsel dat een partij niet mag terugkomen op een eerder ingenomen standpunt in het burgerlijk recht in Nederland. Daarvoor bestudeerde hij het Engels recht, waar met het leerstuk Estoppel wel invulling wordt gegeven aan dit rechtsbeginsel. Ook in het Europees recht wordt het beginsel toegepast. Door het leerstuk Estoppel ook in ons land te erkennen en herkenbaar te gebruiken, wordt onze rechtspraak duidelijker en efficiënter. Consumenten krijgen sneller inzicht in de slagingskans van een rechtszaak en staan sterker in hun schoenen. En dienstverleners zullen minder snel geneigd zijn zich te verstoppen achter de kleine lettertjes. Volgens Ermers kan het toepassen van het beginsel snel en eenvoudig worden gerealiseerd, omdat het een invulling betreft van het Nederlandse begrip ‘redelijkheid en billijkheid’. Er zijn geen wetswijzigingen nodig, het beginsel hoeft slechts te worden benoemd.
Over Jeroen Ermers
Mr. Jeroen Ermers (1966, Elst) behaalde in 2010 de master Rechtswetenschappen aan de Open Universiteit. Hij is als jurist werkzaam bij het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen.
Promotie
Jeroen Ermers verdedigt zijn proefschrift ‘Estoppel vanuit civil law perspectief’ bij de Open Universiteit op vrijdag 7 maart 2014 om 16.00 uur in Heerlen. Zijn promotores zijn prof. mr. A.L.H. Ernes en prof. mr. J.G.J. Rinkes. Van de dissertatie verschijnt een handelseditie bij Uitgeverij Paris, Zutphen.
