De rechtspraak verandert de komende jaren ingrijpend. Procedures worden sneller en toegankelijker, een zaak aanspannen via de computer wordt de standaard. Wat betekent dat voor advocaten? Zo’n 120 raadslieden uit Noord-Holland gingen dinsdagavond naar de rechtbank in Haarlem om zich te laten bijpraten over de nieuwe ontwikkelingen en vragen te stellen: “Hoe moet dat nou als de wifi in de rechtszaal uitvalt?”
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Digitaal procederen
Alle rechtbanken hebben de advocaten in hun werkgebied uitgenodigd voor voorlichtingsbijeenkomsten (zie ook: Informatiebijeenkomsten voor advocaten over vernieuwing rechtspraak). Noord-Holland beet deze week het spits af. Rechtbankpresident Evert van der Molen en stuurgroepvoorzitter Wilfried Derksen vertelden over de voortgang van de grote moderniseringsslag, die gepaard gaat met wetswijzigingen, de ontwikkeling van ICT en nieuwe werkprocessen, herinrichting van zittingszalen en bijscholing van medewerkers. Dat moet allemaal voor 2018 klaar zijn, maar volgend jaar al worden de nieuwe civiele en bestuursrechtelijke procedures ingevoerd: sneller, begrijpelijker en met de verplichting (voor professionals) om digitaal te procederen. Op de bijeenkomsten worden ook presentaties gegeven over de ontwikkelingen binnen straf en toezicht.
Mijn zaak
Advocaten hoeven straks niet meer met dikke dossiers onder de arm naar de rechtbank. Een laptop of tablet is voldoende, want alle processtukken zijn toegankelijk via de button ‘Mijn zaak’ op rechtspraak.nl. Daar kunnen partijen een zaak aanspannen, volgen en stukken toevoegen, ook buiten kantoortijd. De griffier houdt overzichtelijk bij wie in de procedure aan zet is en welke taken zij moeten uitvoeren, zoals ontbrekende stukken aanleveren. De persoonlijke ontmoeting op de zitting blijft het belangrijkst, maar ook in de rechtszaal maakt papier plaats voor beeldschermen.
Fax wordt scanner
Rechter Wilfried Derksen, programmaleider voor de veranderingen bij civiel en bestuur, schetst heel praktisch waar de advocaten rekening mee moeten houden. “U kunt straks niet via e-mail met de rechtbank communiceren, alles gaat via ‘Mijn zaak’”, zegt hij. “De fax kan de deur uit, maar ik zou wel een scanner aanschaffen om papieren stukken toe te voegen aan het digitale dossier.”
Hobbels en kuilen
De vernieuwingen worden stukje bij beetje opgeleverd en eerst uitgebreid getest bij enkele rechtbanken. “Onderdelen worden pas landelijk uitgerold als de kinderziektes eruit zijn”, houdt Derksen zijn gehoor voor. Dat stelt de advocaten niet helemaal gerust. Zij zijn bezig met voorzienbare hobbels en kuilen, zoals het uitvallen van wifi in de zittingszaal. “Ik raad u aan het dossier voor de zitting te downloaden op uw laptop of tablet, dan heeft u uw stukken altijd bij de hand”, zegt Derksen. Anderen maken zich zorgen over een volledige computerstoring of over het inloggen met de advocatenpas. “Als die stukgaat of gestolen wordt, duurt het vaak weken voordat je een nieuwe hebt.” Daar wordt nog een oplossing voor gezocht, zegt Derksen. Niet overal is al een pasklaar antwoord op.
Heet hangijzer
Een heet hangijzer is de start van de nieuwe procedures voor civiel en bestuursrecht. De dagvaarding vervalt. In plaats daarvan vullen advocaten beknopt de vordering, de onderbouwing daarvan en het geldelijk belang in op een vaststaand formulier. “U dwingt ons in een keurslijf”, klagen sommige advocaten, die vrezen dat hun verhaal op die manier niet goed uit de verf komt. “Wij onderzoeken hoe u de onderbouwing in een bijlage kunt toevoegen”, reageert Derksen, maar dat is volgens de raadslieden toch niet hetzelfde.
Digitale voordeur
En dan is er nog de beveiliging van de digitale voordeur naar Mijn zaak. “Cliënten hebben ook toegang tot het dossier, hoe gaan we daarmee om?”, vraagt een advocaat. “Vooral bij rechtspersonen kan dat problemen opleveren, als daar intern ruzie is.” Derksen vertelt dat gewerkt wordt aan een manier om de toegang voor aangewezen medewerkers van bedrijven en organisaties te beperken. Individuele cliënten zullen de advocaten zelf in de hand moeten houden. Derksen: “Dat is een kwestie van goed instrueren: ‘Ik ben bereid om voor u op te treden, maar ík doe het’.”
