Uit interviews met betrokkenen en experts blijkt dat misbruik van faillissementsrecht weinig voorkomt. Dat staat in een rapport over ondernemingen in de moeilijkheden. Het onderzoek onder leiding van de juristen Leonard Verburg en Michael Veder door een team van het Onderzoekcentrum Onderneming & Recht van de Radboud Universiteit, werd gedaan in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De onderzoekers bekeken 26 gevallen waarin bedrijven buiten of in faillissement reorganiseerden en spraken met betrokkenen en experts.
Misbruik van faillissementsrecht?
In geen van de onderzochte gevallen is gebleken dat het faillissement is aangevraagd met het oog op enkel een sanering van het personeelsbestand. Betrokkenen geven aan een faillissement liever te vermijden en zijn bereid daar veel voor te doen.
Bij doorstarts uit faillissement blijft juist een aanzienlijk deel van de werkgelegenheid behouden. Dit speelt zowel in het geval van een doorstart uit faillissement met pre-pack als zonder pre-pack.
Selectiecriteria
Het onderzoek signaleert een aantal knelpunten (duur ontslagprocedure, met het ontslag samenhangende kosten, afspiegelingsbeginsel, mogelijkheden tot (tijdelijk) loonoffer) ten aanzien van de sanering van personeelslasten in het kader van reorganisaties die plaatsvinden buiten een insolventieprocedure.
De selectie van het personeel dat na een doorstart uit faillissement een arbeidsovereenkomst krijgt aangeboden is nu geheel in handen van de doorstarter. De selectiecriteria wisselen van geval tot geval en kunnen betrekkelijk willekeurig zijn. Onduidelijkheid heeft in enkele gevallen tot onbegrip en onrust geleid bij het personeel. Het onderzoek toont draagvlak voor een geobjectiveerde aanpak van de selectie van in de doorstart mee te nemen werknemers.
Medezeggenschap en geheimhouding
Een heikel punt is de raadpleging van ondernemingsraad en vakbonden. Bij reorganisaties zonder faillissement gaat dit wel goed, maar in de meeste doorstarts uit faillissement zijn de ondernemingsraad en de vakbonden pas geïnformeerd direct voordat of nadat het verzoek tot faillietverklaring was ingediend of het faillissement was uitgesproken.
Het in strijd met de regels niet informeren van de vakbonden wordt veroorzaakt door de vrees dat de vakbonden de informatie niet vertrouwelijk houden, terwijl het naar buiten komen van de reorganisatieplannen de kans van slagen van de reorganisatie bedreigt. De geïnterviewden van de zijde van de vakbonden geven ook zelf aan geheimhouding als een dilemma te ervaren.
Kritische kanttekeningen bij de Wwz
Sommige geïnterviewden en experts lieten zich kritisch uit over de regeling in de Wwz van het opvolgend werkgeverschap en de transitievergoeding. Volgens enkele geïnterviewden leidt deze regeling er mogelijk toe dat doorstarters minder personeel mee zullen nemen en/of juist nieuw personeel van elders zullen aantrekken.
Ondernemingen in financiële moeilijkheden die in een laat stadium inzetten op een reorganisatie lopen bovendien het risico geen financiering meer te vinden voor het betalen van een transitievergoeding. De regeling van de transitievergoeding in de Wwz duwt de onderneming die een personele reorganisatie moet doorvoeren aldus onder omstandigheden in de richting van een surseance of faillissement.