Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft vanmiddag ingestemd met het in de Grondwet opnemen van het recht op een eerlijk proces.
Het kabinet reageert met dit voorstel op aanbevelingen van de Staatscommissie Grondwet (rijksoverheid.nl) uit 2010. Behalve het recht op een eerlijk proces – en daarbij het recht op een onafhankelijke en onpartijdige rechter – moet ook de bepaling ‘De Grondwet waarborgt de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten vóór artikel 1 komen te staan. Deze bepaling dient dan als een algemene leeswijzer van de gehele Grondwet.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Toetsingsverbod
De Rechtspraak is voorstander van het expliciet in de Grondwet opnemen van het recht op een eerlijk proces. Voorzitter Frits Bakker van de Raad voor de rechtspraak is echter van mening dat dit pas echt waarde krijgt als Nederlandse rechters wetten mogen toetsen aan de Grondwet. Nederland is een van de weinige rechtsstaten ter wereld waarin rechters dat niet mogen. In de Grondwet staan fundamentele mensenrechten, zoals het recht op vrije meningsuiting, godsdienstvrijheid en het recht op leven. Nederlandse rechters mogen wetten alleen toetsen aan internationale verdragen. Frits Bakker: De Grondwet wordt voor Nederlanders pas een levend document als er rechtstreeks rechten aan kunnen worden ontleend. De Grondwet moet het kloppend hart van de rechtsstaat worden, zoals dat in veel andere landen het geval is.
Procedure
Voor een wijziging van de Grondwet geldt een andere, zwaardere procedure dan bij wijziging van gewone wetten. Het wetsvoorstel moet in eerste lezing door de Tweede en Eerste Kamer met een gewone meerderheid worden aangenomen. Vervolgens moet een nieuwe Tweede Kamer in tweede lezing het voorstel met 2/3 meerderheid aannemen. Pas als de Eerste Kamer vervolgens het voorstel ook met 2/3 meerderheid aanneemt, is de wijziging van de Grondwet een feit.