De Afdeling volgt in de uitspraak (ABRvS 2 mei 2018, ECI:NL:RVS:2018:1449) de Conclusie van AG Widdershoven ten dele en merkt bepaalde waarschuwingen in het vervolg aan als appellabele besluiten. Waarschuwingen die een voorwaarde zijn voor het (bij herhaling van de overtreding) toepassen van een andere sanctie zijn voortaan appellabel.
De belangrijkste overweging is de volgende:
“6.1. In navolging van hetgeen is betoogd in […] de conclusie van de staatsraad advocaat-generaal […] overweegt de Afdeling het volgende over het rechtskarakter van een waarschuwing die is gebaseerd op een wettelijk voorschrift. Een dergelijke waarschuwing is in ieder geval een besluit als de waarschuwing een voorwaarde is voor het toepassen van een sanctiebevoegdheid in bepaalde situaties en dus een essentieel onderdeel is van een sanctieregime. Hierbij is, anders dan zou kunnen worden afgeleid uit de uitspraak van de Afdeling van 16 november 2011, niet van belang of bij het opleggen van de sanctie nog een belangenafweging moet plaatsvinden. Het bestaan van de waarschuwing is immers hoe dan ook een toepassingsvoorwaarde voor de uitoefening van de sanctiebevoegdheid. De waarschuwing heeft binnen het sanctieregime rechtsgevolg omdat hiermee een bevoegdheid wordt ontsloten die er anders niet zou zijn, namelijk de bevoegdheid om bij een volgende overtreding een bestuurlijke sanctie op te leggen die zonder de waarschuwing niet tot de mogelijkheden zou behoren. De waarschuwing zorgt dus in die zin voor een wijziging van de rechtspositie van belanghebbende, dat bij toekomstige vergelijkbare overtredingen een andere sanctie kan worden opgelegd. Hierbij is, anders dan de staatssecretaris betoogt, niet van belang wat de looptijd van een waarschuwing is.”
Interessant om te signaleren hier is het feit dat de Afdeling zich hier beperkt tot één categorie waarschuwingen, terwijl AG Widdershoven ook nog een andere categorie waarschuwingen had voorgedragen om als appellabel besluit aan te merken. Volgens de AG zou namelijk ook appellabel moeten worden:
“Een op een wettelijk voorschrift gebaseerde waarschuwing, waarin een wettelijke norm waarvan de inhoud op grond van wet(sgeschiedenis) en rechtspraak nog niet kan worden vastgesteld, zoals de zorgplichten van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs, nader wordt geconcretiseerd, is een Awb-besluit. Zij kan in bezwaar en beroep worden aangevochten.”
Omdat een dergelijke waarschuwing in de zaak die hier bij de Afdeling speelde niet aan de orde was, laat de Afdeling zich daar hier logischerwijs niet over uit. Wel goed om op het netvlies te hebben dat de Afdeling hier dus vermoedelijk nog iets over gaat vinden.
Een ander openstaand punt uit de conclusie is wat te doen met op beleidsregels gebaseerde waarschuwingen. Volgens AG Widdershoven zou daarvoor het volgende moeten gelden:
“Op beleidsregels gebaseerde en informele waarschuwingen zijn geen Awb-besluiten en kunnen op die grond niet bij de bestuursrechter worden aangevochten. Wel zouden de bestuursrechters deze waarschuwingen in een aantal situaties voor de rechtsbescherming met een Awb-besluit gelijk moeten stellen, zodat beroep bij de bestuursrechter wel mogelijk is, omdat de alternatieve route om een rechterlijk oordeel over die waarschuwingen te krijgen onevenredig bezwarend of afwezig is.”
Ook hier zullen we dus nog even in spanning moeten afwachten wat de Afdeling hier van gaat vinden.
