Zaakverloopregister is geen toereikende wijze van openbaarmaking van uitspraken

Het zogenoemde Zaakverloopregister op de website van de Rechtspraak kan voor anderen dan partijen die bij een rechtszaak betrokken zijn, niet worden aangemerkt als een toereikende wijze van openbaarmaking van uitspraken van de bestuursrechter.

De Rechtspraak moet met een werkwijze komen die recht doet aan de externe functie van de openbaarheid van uitspraken, zodat ook belangstellenden die niet over een zaaknummer beschikken, eenvoudig de tekst van een specifieke uitspraak kunnen raadplegen.

Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaald in een uitspraak van vandaag (30 april 2019).

Aanleiding

Aanleiding voor de uitspraak is een procedure die een vreemdeling bij de Afdeling bestuursrechtspraak heeft aangespannen in een bewaringszaak. Volgens hem heeft de rechtbank in Rotterdam op 8 mei 2018 een uitspraak waarin hij partij was, niet op de juiste wijze openbaar gemaakt.

Zaakverloopregister is voor iedereen te raadplegen, maar alleen met zaaknummer

De rechtbank sprak tot 7 mei 2018 alle uitspraken op een aparte ‘uitsprakenzitting’ in het openbaar uit. Dat gebeurde aan de hand van een proces-verbaal waarin voor iedere uitspraak de namen van partijen, het zaaknummer, de uitspraakdatum en het dictum stonden vermeld. Naar aanleiding van een wetswijziging van artikel 8:78 van de Algemene wet bestuursrecht in juni 2017 heeft de rechtbank besloten geen uitsprakenzittingen meer te houden, behalve in zaken waarin het duidelijk is dat partijen of de media dit op prijs stellen. De zaken waarin de rechtbank digitaal uitspraak doet, worden met zaaknummer opgeslagen in het zogenoemde Zaakverloopregister. Dit register is voor iedereen te raadplegen, maar je moet dan wel over het specifieke zaaknummer beschikken om kennis te kunnen nemen van de desbetreffende uitspraak. Hierna kan een afschrift van de uitspraak worden opgevraagd. Het zaaknummer zelf kan niet worden verkregen via het Zaakverloopregister. Het Zaakverloopregister is daarom voor anderen dan partijen geen toereikende wijze van openbaarmaking van uitspraken van de bestuursrechter.

Rechtbank krijgt gelegenheid om haar werkwijze aan te passen

De Afdeling bestuursrechtspraak verbindt in haar uitspraak nog geen gevolgen aan het gebrek dat zij constateert met het Zaakverloopregister. Zij bepaalt dat de rechtbank de gelegenheid moet krijgen haar werkwijze aan te passen, zodat belangstellenden die niet over het zaaknummer beschikken ook eenvoudig de tekst van een specifieke uitspraak kunnen raadplegen. Inmiddels heeft de Rechtspraak een uitsprakenregister beschikbaar gesteld voor asiel- en bewaringszaken. Over de werking van dit register heeft de Afdeling bestuursrechtspraak nu nog geen oordeel gegeven, omdat het uitsprakenregister nog niet bestond op het moment dat de rechtbank in deze zaak uitspraak deed. En dat is het moment waarop de Afdeling bestuursrechtspraak de rechtmatigheid van de rechtbankuitspraak moet toetsen.