Kon het Geregtshof de bepalingen over moord toepassen in een dramatische ontvoerings- en levensberovingszaak van een 13-jarige jongen waarvan het hele land in 1880 in de ban was? Deze vraag speelde in cassatie bij de Hoge Raad in het jaar 1881. De Hoge Raad beantwoordde de vraag ontkennend en oordeelde dat de bewezenverklaarde feiten geen manslag met voorbedachten rade (moord) maar gekwalificeerde moedwillige doodslag opleverden. Sinds vandaag staat deze oude uitspraak online op www.jure.nl.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De zaak
Op 23 september 1880 werd een 13-jarige jongen, een zoon van welgestelde ouders, van school gehaald door een man met een huurkoets. Doordat de man bij de dienstbode van de school aangaf dat de vader van de jongen op hem wachtte, kreeg hij de jongen mee. Ze stapten aan de Laan van Meerdervoort in Den Haag uit, waarna ze de duinen in liepen. Op het Dekkersduin bracht de man de jongen om het leven met een priem. ’s Avonds ontvingen zijn ouders een losgeldbrief, waarin een groot geldbedrag werd geëist om de jongen levend terug te krijgen. De dader bleek later een 24-jarige voormalige sergeant van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger te zijn. Hij bekende. De bekentenis hield in dat hij, toen de door hem gebonden jongen zich verzette, schreeuwde en dreigde het aan zijn vader te zullen zeggen, verschrikt en angstig was geworden en in toestand van razernij was geraakt, waarin het plan bij hem opkwam om hem te doden, waarna hij de jongen, die achterover en gebonden in de diepte voor hem lag, met een priem uit de door hem meegenomen degenstok in en bij het hart had gestoken.
Het hof achtte de verdachte schuldig aan “ontvoering en manslag met voorbedachten rade (moord), voorafgegaan door het, door middel van bedrog, medenemen en wegleiden van een minderjarige van de plaats, waar hij door degenen, aan wier gezag hij onderhevig was, gebragt was, en gevolgd door het bij naamloos geschrift bedreigen met moord, met bevel om eenige voorwaarde te vervullen, zulks terwijl de moord gestrekt heeft om de ontdekking van de voorafgegane en van de gevolgde misdaad voor te komen.” Het Hof legde een levenslange tuchthuisstraf op. De advocaat van de verdachte stelde beroep in cassatie in van deze uitspraak.
Oordeel Hoge Raad
In cassatie lag de vraag voor of het Geregtshof ten aanzien van de bewezenverklaarde feiten de bepalingen over moord kon toepassen. Volgens de advocaat van de verdachte was deze kwalificatie in strijd met de wet.
De Hoge Raad vernietigde de uitspraak van het hof. De dood van de jongen was niet het gevolg geweest van vooraf beraamd en uitgevoerd geweld (het binden) maar van een latere verwonding. Het hof had dan ook aan de bewezenverklaarde feiten in strijd met de wet de kwalificatie van moord gegeven. De Hoge Raad verklaarde dat de bewezenverklaarde feiten gekwalificeerde moedwillige doodslag opleverden en legde de verdachte een tuchthuisstraf op van 25 jaar.
Publicatie ‘oude’ (mijlpaal)arresten
Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al zo’n 800 ‘oude’ arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd elke twee weken een bijzonder, nog te publiceren arrest, uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen , het arrest ‘Aletta Jacobs’, het arrest Levenslang en het Geweerarrest op deze wijze belicht.
Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.
Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op Jure.nl.
