Alle rechterlijke uitspraken moeten op internet beschikbaar komen en voor iedereen toegankelijk zijn. Anonimisering van persoonsgegevens in vonnissen in verband met de privacy moet worden beperkt tot uitzonderingsgevallen. Dat voorstel doet de commissie-De Meij in het rapport Openbaarheid van rechtspraak, dat donderdag is gepubliceerd in Mediaforum.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De studiecommissie van de Vereniging voor Media- en Communicatierecht (VMC) stelt dat het grondwettelijke voorschrift dat vonnissen in het openbaar worden uitgesproken, in de praktijk vergaand is uitgehold. Dat laatste is in de jurisprudentie onder bepaalde voorwaarden geaccepteerd.
De internetsite rechtspraak.nl biedt sinds 9 december 1999 vrije toegang tot een groot aantal rechterlijke uitspraken, maar dat is slechts een zeer klein percentage van alle uitspraken. Ook de selectie is betrekkelijk willekeurig, stelt de commissie.
In 2004 produceerden alle rechterlijke instanties ruim 1,7 miljoen uitspraken. Daarvan haalden 14.272 de internetsite rechtspraak.nl. Dat is met minder dan 0,9 procent een klein topje van een enorme ijsberg, aldus het rapport. De publicatie van uitspraken in de juridische tijdschriften omvat eveneens slechts een klein gedeelte van alle vonnissen. Deze beperkte publicaties doen daarmee tekort aan de eis van openbaarheid van vonnissen, concludeert de commissie.
Overigens hebben burgers volgens de wet wel recht op inzage van vonnissen, maar daarbij gelden beperkingen en de mogelijkheid van anonimisering. Ook bij de website rechtspraak.nl vindt anonimisering van de persoonsgegevens van betrokken personen plaats. De grondslag hiervoor ligt in de Wet bescherming persoonsgegevens die op zijn beurt berust op het privacyartikel in de Grondwet. De commissie wijst erop dat anonimisering van vonnissen een kostbare en tijdrovende operatie is, die bij volledige openbaarheid ook niet uitvoerbaar is.
Publicatie van vonnissen op internet biedt echter een goede mogelijkheid om het bestaande openbaarheidsmanco op te heffen. De anonimisering van vonnissen zou zich daarbij volgens de commissie moeten beperken tot uitzonderlijke gevallen. Om conflicten met de privacywetgeving te voorkomen is een speciale wet, die de openbaarheid van rechterlijke vonnissen regelt, gewenst.
Toegang tot rechterlijke uitspraken: Rapport van de VMC-studiecommissie Openbaarheid van rechtspraak, IViR
Uitspraken op Rechtspraak.nl – een representatief beeld?, Rechtennieuws.nl
Anonimiseringsrichtlijnen, Rechtspraak.nl
Selectiecriteria, Rechtspraak.nl
