Het recente beleid op het gebied van patiëntveiligheid vraagt om een groter recht op informatie en klachtrecht voor patiënten. Dit stelde prof. mr. J. Legemaate woensdag 10 mei bij zijn aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Gezondheidsrecht aan de Vrije Universiteit.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Patiëntenrechten moeten sterker omwille van patiëntveiligheid
In zijn oratie Patiëntveiligheid en patiëntenrechten ging Legemaate in op de relatie tussen patiëntveiligheid en de rechten van de patiënt. Patiëntveiligheid houdt in dat de kans dat patiënten onnodige schade ondervinden van medisch handelen zo klein mogelijk is. Maar beleid op het gebied van patiëntveiligheid roept allerlei vragen op over de rechten van patiënten. Hoe ver reikt het recht van de patiënt op informatie? Mogen patiëntengegevens zomaar worden gebruikt in het kader van registratiesystemen? Is het klachtrecht van de patiënt wel toereikend?
Sommige critici stellen dat deze rechten door maatregelen op het gebied van patiëntveiligheid onder druk kunnen komen te staan doordat aan patiënten informatie zou worden onthouden.
Legemaate besprak in zijn rede het recht van de patiënt op informatie, waaronder het recht om over fouten te worden geïnformeerd, de bescherming van hulpverleners die vrijwillig incidenten melden, en de verantwoordelijkheden van de patiënt voor zijn eigen veiligheid. Ook het omgaan met klachten en claims van patiënten kwam aan de orde.
De algemene conclusie van Legemaate was dat het beleid voor het bevorderen van patiëntveiligheid in de gezondheidszorg moet leiden tot een versterking van de rechten van patiënten. Naar zijn mening is het niet juist patiënten aan te spreken op hun rol als medebewaker van de veiligheid van hun eigen zorgproces, als daar geen informatie en openheid van de kant van de hulpverlener en instelling tegenover staan. Voor beperkingen van het recht van de patiënt op informatie, bijvoorbeeld door fouten niet toe te geven, is dan geen ruimte meer. Patiëntveiligheid, openheid en goede informatie gaan hand in hand. Dit zal vooral moeten leiden tot een versterking van de het recht op informatie en het klachtrecht van patiënten.
Mr. dr. Johan Legemaate (1958) is hoofd van de juridische afdeling van de artsenorganisatie KNMG. Eerder was Legemaate werkzaam als hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (1993-2003). Naast zijn werkzaamheden voor de KNMG is Legemaate onder meer voorzitter van de Vereniging voor Gezondheidsrecht en lid van de Gezondheidsraad.
Als bijzonder hoogleraar gezondheidsrecht is hij zowel verbonden aan het VU medisch centrum als aan de juridische faculteit van de VU. Zijn benoeming is per september 2005 ingegaan.
J. Legemaate, Patiëntveiligheid en patiëntenrechten (oratie Amsterdam VU), Houten: Bohn Stafleu van Loghum 2006
VU: Legemaate benoemd op KNMG-Leerstoel Gezondheidsrecht, Rechtennieuws.nl
