Het Europese Hof van Justitie in Luxemburg heeft dinsdag het akkoord tussen de EU en de VS over de overdracht van passagiersgegevens in de luchtvaart nietig verklaard. De omstreden overeenkomst is volgens het Hof ongeldig door een vormfout.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De regeling moet volgens het Hof per 30 september beëindigd worden. De uitspraak betekent een overwinning voor het Europees Parlement, dat het akkoord had aangeklaagd uit privacyoverwegingen. Parlementariërs vinden dat de Verenigde Staten veel te veel informatie krijgen over Europese burgers.
Het Hof heeft zich echter niet gebogen over privacy of over gebrek aan inspraak van het parlement bij het opstellen van het akkoord, maar heeft alleen gekeken naar technisch-juridische argumenten. Volgens de rechters heeft de EU een artikel uit het Europees verdrag gebruikt dat niet gaat over strafrecht, terwijl de Amerikaanse autoriteiten de gegevens mogelijk wel gebruiken in strafrechtelijke zaken.
‘Heel tevreden’, reageerde Groen Links-Europarlementslid Kathalijne Buitenweg, die al jaren strijdt tegen het akkoord. ‘Alleen jammer dat er geen uitspraak is gedaan over de privacy. Maar het is nu wel duidelijk dat ze niet zoiets ingrijpends als de overdracht van gegevens even kunnen behandelen als een technisch akkoord.’
In de nasleep van de aanlagen van 11 september 2001 eisten de VS meer gegevens van passagiers op inkomende vluchten. Ze wilden naam, geboortedatum maar ook gevoelige zaken zoals gegevens van de kredietkaart ontvangen van de Europese luchtvaartmaatschappijen. De Europese Unie heeft precies twee jaar geleden een akkoord gesloten met de VS om deze gegevensoverdracht mogelijk te maken, ondanks een negatief advies van het Europees Parlement.
Een hoge ambtenaar op de Amerikaanse ambassade bij de EU zei het vonnis nog te bestuderen. Hij voegde eraan toe dat de Amerikanen al eerder contact hebben gezocht met de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, over een mogelijk negatief vonnis. ‘We zijn toen overeengekomen dat we ons best zullen doen een tussentijdse aanpak te vinden voor de gegevensoverdracht, die in lijn is met het arrest’, aldus de ambtenaar.
KLM en Martinair blijven voorlopig doorgaan met het verstrekken van de gegevens, zo zeiden woordvoerders. ‘Het is duidelijk dat er na 30 september iets anders moet komen. Wij vinden het belangrijk dat in nieuwe regelgeving luchtvaartmaatschappijen niet meer de rol van verzamelaar van gegevens op zich hoeven te nemen’, aldus KLM. Martinair juicht toe dat er mogelijk een einde komt aan het verstrekken van passagiersgegevens. ‘We moesten meewerken met de Amerikanen anders kwamen we het land niet binnen.’
KLM zegt miljoenen euro’s in het aanpassen van zijn informatiesystemen te hebben geïnvesteerd om de informatie aan de Verenigde Staten te kunnen doorgeven. ‘Dat is mogelijk nu weggegooid geld geweest’, aldus de KLM-zegsman. Ook Martinair betreurt dat er mogelijk voor niets geld in de systemen is gestopt.
De Europese Commissie zegt het oordeel van het Hof ‘in detail te zullen bestuderen om te komen tot een oplossing waarbij we zowel de strijd tegen terrorisme als burgerrechten aandacht zullen geven’, aldus een woordvoerder. Samen met andere EU-instellingen gaat de Commissie nu in gesprek daarover. Daarbij gaat zij er voorlopig niet van uit dat lidstaten aparte verdragen met de VS zullen sluiten.
Eventueel wil de Europese Commissie een nieuw besluit over de passagiersgegevens nemen door daar mogelijk het veto voor lidstaten voor op te geven. Wel zouden alle lidstaten eerst bij unanimiteit beslissen dat een stemming bij meerderheid mogelijk is.
HvJ EG 30 mei 2006, zaak C-317/04 en C-318/04 (Europees Parlement / Raad van de Europese Unie)