Het kabinet wil dat er meer mogelijkheden komen voor toezicht en behandeling binnen het huidige tbs-stelsel. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie tbs. De kabinetsreactie is vandaag op voorstel van minister Donner van Justitie door de ministerraad vastgesteld.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Belangrijkste conclusie is dat de opzet van het huidige tbs-stelsel blijft bestaan en dat het kabinet vasthoudt aan het principe dat tbs gericht moet zijn op terugkeer in de samenleving. Ook in de toekomst mag de tbs-maatregel alleen verlengd worden als het recidiverisico onaanvaardbaar hoog blijft. Wanneer het risico voldoende is afgenomen, moet de tbs-maatregel daarop worden aangepast door andere vormen van zorg in te zetten. Uitgangspunt blijft dat de beveiliging van de samenleving voorop staat en de maatregelen gerechtvaardigd moeten worden door het recidiverisico. Voorkomen moet worden dat de tbs-maatregel verwordt tot een alternatieve levenslange vrijheidsstraf. Het kabinet sluit hiermee aan bij de bevindingen van de onderzoekscommissie.
De aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie moeten wat het kabinet betreft leiden tot meer differentiatie binnen het tbs-systeem, zodat de toezichts- en behandelprogramma’s nog beter op de individuele tbs-gestelde kunnen worden afgestemd. Het ministerie van Justitie zal daarom onderzoeken op welke wijze het beste vorm kan worden gegeven aan de aanbeveling bepaalde tbs-gestelden na hun behandeling langer in de gaten te houden nadat ze de kliniek hebben verlaten.
De onderzoekscommissie pleit ook voor meer behandelmogelijkheden na afloop van de tbs, bijvoorbeeld in projecten voor beschermd wonen en ambulante zorgvoorzieningen. Het kabinet zal in de begroting van 2007 voorstellen doen voor verdere capaciteitsuitbreiding binnen de tbs. De onderzoekscommissie constateert bovendien dat niet alle tbs-gestelden met een blijvend hoog recidiverisico per se op een streng beveiligde longstay-afdeling van een tbs-kliniek hoeven te verblijven. Dat is afhankelijk van de persoon en de aard van de stoornis. Het kabinet bekijkt daarom de mogelijkheden voor tenuitvoerlegging van de tbs-maatregel bij blijvend delictgevaarlijken door bijvoorbeeld plaatsing in speciale afdelingen van psychiatrische ziekenhuizen en penitentiaire inrichtingen.
In de tbs-klinieken moet het mogelijk worden om bij voldoende aanbod gespecialiseerde afdelingen op te zetten voor bijvoorbeeld psychotici, verslaafden of verstandelijk gehandicapten. Het kabinet blijft echter het uitgangspunt hanteren dat alle klinieken elk type patiënt moeten kunnen behandelen. Dit om wachtlijsten te voorkomen. Ook wil het kabinet de maatregel tbs met voorwaarden uitbreiden door bijvoorbeeld de maximale duur te verlengen (nu 4 jaar) en ook de mogelijkheden te verruimen voor het opleggen van deze maatregel in combinatie met een gevangenisstraf. Het ministerie van Justitie zal de benodigde wetswijzigingen voorbereiden.
Het kabinet zal meer onderzoek laten doen naar risicotaxatie-instrumenten. Deze zijn belangrijk bij de afweging of een tbs-gestelde verlof kan krijgen. Bovendien heeft het ministerie van Justitie recente onderzoeksresultaten van het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) opgenomen in de huidige risicotaxaties. Het EFP toonde aan dat bepaalde gedragingen tijdens de tbs-behandeling een indicatie geven van het recidiverisico tijdens verlof. Het kabinet acht een speciale commissie met rechters die de verlofverlening op zich zou moeten nemen niet wenselijk. Die verantwoordelijkheid moet bij de minister van Justitie blijven. Wel laat het ministerie van Justitie onderzoeken of de onafhankelijke professionele toetsing verbeterd kan worden.
Het kabinet wil bovendien dat de mogelijkheden voor dwangmedicatie binnen de tbs gelijk zijn aan die in de psychiatrische ziekenhuizen. Daar worden de mogelijkheden op grond van een aanhangig wetsvoorstel tot wijziging van de BOPZ (Kamerstukken TK 30 492) verruimd. De wet- en regelgeving zal daarop worden aangepast.
Met de aangekondigde invoering van Detentie en Behandeling op Maat in het gevangeniswezen, komen er landelijk vier gevangenissen die zijn ingericht voor gedetineerden die extra zorg en/of beveiliging nodig hebben. Hier kunnen gedetineerden met ernstige tot zeer ernstige psychiatrische stoornissen behandeld worden, eventueel vooruitlopend op de tbs-behandeling. Dat laatste wil het kabinet eerst onderzoeken. De vier gespecialiseerde inrichtingen vervangen de huidige kleinschalige voorzieningen in een groot aantal gevangenissen.
Het ministerie van Justitie zal opdracht geven voor een uitgebreid en meerjarig onderzoek naar de effectiviteit van tbs-behandelingen en de dieper liggende factoren die risico verklaren. Dat moet ertoe leiden dat in de toekomst alleen nog die behandelingen worden gefinancierd waarvan de effectiviteit vaststaat. Belemmeringen ten aanzien van het verstrekken van gegevens aan wetenschappelijke instellingen door tbs-inrichtingen, op het terrein van privacy, zullen worden weggenomen, indien nodig door middel van wetgeving. Daarnaast onderschrijft het kabinet de aanbeveling dat speciale opleidingen gericht op de forensische psychiatrie gewenst zijn. Er wordt bekeken wat het huidige aanbod van opleidingen is en waar aanvullingen gewenst zijn.
Het kabinet heeft met zijn reactie op hoofdlijnen gereageerd op het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie tbs. Dit najaar zal het ministerie van Justitie een uitgebreid plan van aanpak presenteren, waarin de specifieke uitwerking van de aanbevelingen is opgenomen. Daarin staan dan ook de financiële consequenties, zoals die in de begroting van 2007 zullen worden opgenomen.
Kabinetsstandpunt TBS, Ministerie van Justitie
Thema TBS, Ministerie van Justitie