De kantonrechter te Amsterdam heeft op 25 augustus 2004 vonnis gewezen in de zaak van Eegalease, de Consumentenbond en drie particuliere eisers tegen Dexia Bank. Eegalease zegt 15.000 partners van effectenlease-contractanten te vertegenwoordigen.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In deze procedure eisten de echtgenoten dan wel geregistreerd partners van effectenlease-contractanten nietigverklaring van de overeenkomsten met Dexia omdat zij voor het aangaan van de effectenlease geen toestemming zouden hebben gegeven. Volgens de Stichting Eegalease was deze toestemming nodig omdat de overeenkomst een koop op afbetaling is, waarvoor toestemming nodig is van de echtgenoot dan wel geregistreerd partner.
In een in deze zaak tussen dezelfde partijen gewezen tussenvonnis is reeds als voorlopig oordeel gegeven dat de effectenlease-overeenkomst in beginsel is te kwalificeren als een huurkoopovereenkomst. De huurkoopovereenkomst is een speciale rechtsfiguur van de overeenkomst van koop op afbetaling.
De kantonrechter heeft dan ook als oordeel gegeven dat een Dexia-effectenlease-overeenkomst in beginsel geldt als een overeenkomst van koop op afbetaling. Koop op afbetaling kan volgens de wettekst ook betrekking hebben op vermogensrechten, zoals hier het geval is.
De vraag of het toestemmingsvereiste van de partner, dat is geregeld in artikel 88 van Boek I BW, ook noodzakelijk is voor koop op afbetaling van (vermogens)rechten, wordt door de kantonrechter bevestigend beantwoord, met verwijzing naar de wetsgeschiedenis op genoemd artikel.
Het gevolg is dat voor elke effectenlease-overeenkomst de toestemming van de echtgenoot (of geregistreerd partner) vereist is, wil Dexia niet het risico lopen dat alsnog de vernietiging van de overeenkomst bij het ontbreken van toestemming wordt ingeroepen.
De belangenorganisaties Eegalease en Consumentenbond hebben in zoverre hun gelijk gekregen. Dat gaat echter niet op voor hun vordering waarbij zij een verklaring voor recht wilden dat dan ook alle overeenkomsten van de bij hen aangesloten partners nietig, dan wel vernietigbaar zouden worden verklaard. De kantonrechter heeft bepaald dat het collectieve actierecht zich daarvoor niet leent. De wetgever heeft het recht tot nietigverklaring met uitsluiting van ieder ander voorbehouden aan de echtgenoot dan wel geregistreerd partner.
Dit oordeel heeft tot gevolg dat de effectenlease-overeenkomsten die de partners van de drie particuliere eisers hebben gesloten en waarvoor deze eisers geen toestemming hebben gegeven ongeldig zijn verklaard. Dexia dient de betaalde bedragen terug te betalen.
Vonnis, LJN-nummer: AQ5391 Zaaknr: 13/127085-03
Tussenvonnis, LJN-nummer: AP8458 Zaaknr: 258118 / H 03.0142