Historicus Lambert Giebels kan geen inzage in stukken van het Koninklijk Huisarchief afdwingen bij de bestuursrechter. Dit blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (1 november 2006). De rechtbank van Breda heeft zich in maart 2006 onbevoegd verklaard om van het geschil dat Giebels heeft met het Koninklijk Huisarchief, kennis te nemen. De rechtbank heeft in haar uitspraak aangegeven dat hij voor een inhoudelijke beoordeling van het geschil bij de burgerlijke rechter moet zijn. Giebels stelde hoger beroep in tegen deze uitspraak, maar de Raad van State heeft nu de eerdere uitspraak van de rechtbank van Breda bevestigd.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In januari 2005 heeft de directeur van het Koninklijk Huisarchief het verzoek om inzage afgewezen. Net als de rechtbank oordeelt de Raad van State nu in hoger beroep dat de directeur niet kan worden aangemerkt als een bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat zijn afwijzende beslissing niet kan worden aangemerkt als een besluit, waartegen beroep kan worden ingesteld bij de bestuursrechter.
De Raad van State komt onder meer tot dit oordeel, omdat het Koninklijk Huisarchief noch de Stichting ‘Archief van het Huis Oranje-Nassau’ krachtens publiekrecht is ingesteld. Evenmin kunnen de Stichting of de directeur worden aangemerkt als een ‘met enig openbaar gezag bekleed college of persoon’. Aan de Stichting of aan de directeur zijn immers niet een of meer overheidstaken opgedragen. De beslissing is dus niet genomen door of namens een bestuursorgaan.
Verder leidt het enkele feit dat de Koningin (enig) bestuurder is van de Stichting, er niet toe dat de overheid invloed heeft op het functioneren van de Stichting of op het beheer van het Koninklijk Huisarchief, mede omdat de Koningin in deze situatie als privé-persoon handelt. Dit betekent dat zij niet anders dan als privé-persoon kan worden aangesproken op het naleven van de Archiefwet, net als iedere andere particuliere persoon die een archief beheert.
In het Koninklijk Huisarchief worden de stukken bewaard die behoren aan de Stichting ‘Archief van het Huis Oranje-Nassau’. Het beheer van het Koninklijk Huisarchief wordt gevoerd door de directeur. Historicus Giebels wil – net als historicus Cees Fasseur – inzage in het zogenoemde Beel-dossier over de Greet Hofmansaffaire. Dit is het dossier van ‘vier verzegelde pakketten’ die Beel naar zijn zeggen in juli 1957 namens zijn commissie op het Koninklijk Huisarchief heeft gedeponeerd. Het Beel-dossier is – in tegenstelling tot twee andere dossiers over deze affaire – nog niet overgedragen aan het Nationaal Archief. Giebels wil de documenten uit het Beel-dossier om zo snel mogelijk te kunnen beginnen met het schrijven van een boek over de Greet Hofmansaffaire.
Tegen de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak is geen hoger beroep mogelijk.
Raad van State, Afdeling Bestuursrechtspraak, 01 november 2006, zaaknummer 200602809/1
Bestuursrechter onbevoegd inzake Koninklijk Huisarchief, Rechtennieuws.nl
