Vrijwel alle combinaties van jeugdstraffen zijn voortaan mogelijk, behalve die van meer dan twee hoofdstraffen. Dit stelt de rechter in staat aan de hand van het criminele verleden, de persoon van de dader en de gezinsproblematiek maatwerk te leveren. Nu kan bijvoorbeeld een jeugddetentie van meer dan drie maanden niet samengaan met een taakstraf. Dat is binnenkort wel mogelijk. Hetzelfde geldt voor de combinatie van een onvoorwaardelijke jeugddetentie en een geldboete. Een en ander blijkt uit een wetsvoorstel dat de bewindsman voor advies naar verschillende instanties heeft gestuurd. Minister Donner wil op deze manier het jeugdstrafrecht een stuk eenvoudiger maken.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Er is sprake van een verharding van de jeugdcriminaliteit. Meer jongeren plegen zwaardere geweldsdelicten en hebben in toenemende mate te kampen met ernstige gedragsproblemen. Strafrechtelijke aanpak van deze jongeren zal effectiever zijn als die meer gericht is op (her) opvoeding. Voor een dergelijke aanpak bestaan echter nog te weinig mogelijkheden in het jeugdstrafrecht.
Daarom stelt minister Donner ook een gedragsmaatregel voor van minimaal zes maanden en maximaal één jaar. De rechter geeft in zijn uitspraak aan hoe de maatregel er uitziet. De jongere volgt bijvoorbeeld een programma dat bestaat uit een speciale behandeling of begeleiding. Dat kunnen bestaande programma’s zijn die al gebruikt worden bij de Individuele Trajectbegeleiding (ITB), maar ook nieuwe zoals de zogeheten Multidimensional Treatment Foster Care. Jongeren met chronisch antisociaal of crimineel gedrag, of die lijden aan ernstige emotionele stoornissen worden bij deze aanpak geplaatst in een pleeggezin dat vooraf een speciale training heeft gehad. Zij staan onder streng toezicht met duidelijke regels, zowel thuis als op school.
Of de rechter de nieuwe maatregel oplegt, hangt af van de ernst van het misdrijf, de veelheid van de gepleegde misdrijven, eerdere veroordelingen en de aard van de problemen van de jongere. De maatregel biedt vooral uitkomst als de rechter een voorwaardelijke straf in een bepaald geval te licht vindt en een plaatsing in een justitiële jeugdinrichting te zwaar. De meerwaarde van de gedragsmaatregel is dat de jongere een heropvoeding ondergaat buiten de gebruikelijke justitiële jeugdinrichting.
Een snelle reactie op crimineel gedrag is belangrijk. Toch blijkt het niet altijd mogelijk een zaak snel ter zitting te brengen. Daarom wordt in de praktijk gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de voorlopige hechtenis onder voorwaarden te schorsen: instanties die met jongeren werken hebben daar behoefte aan. Maar zij willen ook ruimere mogelijkheden om bijtijds met een vorm van behandeling of begeleiding te beginnen nog voor de rechter vonnis heeft gesproken.
De voorwaarden voor schorsing van de voorlopige hechtenis mogen vanwege de onschuldpresumptie -een ieder is onschuldig tenzij het tegendeel is bewezen- niet het karakter hebben van een straf of bij de verdachte de indruk wekken dat hij al is veroordeeld. Dat leidt tot onduidelijkheid en stuit op juridische bezwaren. Minister Donner meent dat bij de schorsing van de voorlopige hechtenis een aanpak tot maximaal vier maanden acceptabel is. Deze aanpak moet bestaan uit voorwaarden die positief uitwerken op het gedrag van de jongere. Zoals bijvoorbeeld het aanleren van sociale vaardigheden, lichte leerprojecten of een contact- of locatieverbod.
Ook past het wetsvoorstel de voorwaarden aan van de voorwaardelijke veroordeling bij jongeren. Voortaan gelden dezelfde voorwaarden als bij schorsing van de voorlopige hechtenis, met uitzondering van het leerproject dat afzonderlijk als taakstraf kan worden opgelegd.
Bij diefstal kan nu geen beslag worden gelegd op de spullen van een jongere om de geldboete te verhalen. Dat wordt anders. Steelt een jongere geld uit de kassa van een winkel dan kan bijvoorbeeld zijn scooter in beslag worden genomen, en worden verkocht als hij de boete niet betaalt. De boete wordt dan uit de opbrengst voldaan. Betaalt hij wel dan komt de scooter terug.
Voorstel van wet, Ministerie van Justitie