In het rapport ‘De leidende burger’ adviseert een PvdA-commissie om volksraadplegingen in te voeren, de provincies op te heffen en de Eerste Kamer om te dopen tot ‘Reflectie Kamer’. Dit alles om de betrokkenheid van burgers bij de politiek te vergroten.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Om burgers meer invloed te geven wil de commissie – onder leiding van de Leidse hoogleraar Rudy Andeweg en met onder anderen Kamerlid Mariëtte Hamer en de Amsterdamse fractievoorzitter Lodewijk Asscher – maar liefst drie soorten referenda invoeren. Een raadplegend referendum over het beleid, een correctief referendum over wetgeving en een beslissend correctief referendum over grondwetswijzigingen. De Grondwet moet bovendien in helder Nederlands zijn geschreven. De kritiek dat volksraadplegingen een ondermijning van de representatieve democratie zijn, wuift de commissie weg: de grotere betrokkenheid van de burger zou juist een versterking betekenen.
De commissie stelt ook voor het kiesstelsel om te vormen naar Belgisch model, waarin de kiezer een grotere invloed heeft op de samenstelling van het parlement. In België kan een stem worden uitgebracht op een partij óf op een kandidaat van een partij. Stemt een kiezer alleen op een partij, dan geeft hij aan dat hij het eens is met de volgorde van de kandidatenlijst; stemt hij op een kandidaat, dan geldt zijn stem als voorkeurstem. De commissie wijkt met dit advies af van het kabinetsvoorstel om de kiezer twee stemmen te geven, een voor een landelijke en een voor een regionale kandidaat. Met dit voorstel, dat alom kritiek oogst, denkt het kabinet de kiezer eveneens meer invloed te geven op de samenstelling van het parlement.
De commissie-Andeweg is verder van mening dat de provincies geen ‘zinvolle bestuurslaag’ zijn. Ze staan te ver bij de burger vandaan. De commissie stelt daarom voor de provinciale bevoegdheden over te hevelen naar vier nieuw te vormen landsdelen – waarin ook de waterschappen moeten opgaan – en naar dertig nieuwe intergemeentelijke regio’s.
Een ander opmerkelijk advies is om de Eerste Kamer in haar huidige vorm af te schaffen. Hiervoor in de plaats moet een ‘Reflectie Kamer’ komen, die uitsluitend tot taak heeft door de Tweede Kamer aangenomen wetsontwerpen te beoordelen en eventueel terug te sturen. In deze ‘senaat-nieuwe-stijl’ moet ook de Raad van State opgaan.
De PvdA wil met het rapport in de hand de komende tijd binnen eigen gelederen een brede discussie over bestuurlijke vernieuwing voeren.
