Alternext Amsterdam: een potentieel succes?

Wanneer we denken aan de Nederlandse beurs dan denken we aan NYSE Euronext (hierna Euronext) in Amsterdam. Euronext is een gereglementeerde beurs in de zin van de Wet op het financieel toezicht. Hierdoor moeten ondernemingen die een notering op de beurs wensen aan verschillende eisen voldoen, zoals de IFRS boekhoudregels en code Tabaksblat. Dit leidt tot hoge toetredingskosten en een verhoging van de kosten van de reguliere bedrijfsvoering. De toenemende Europese wetgeving zorgt, naast nationale wetgeving, voor toenemende strengere toetredingseisen en verplichtingen voor beursgenoteerde ondernemingen. Voor kleine en middelgrote ondernemingen is een beursgang, onder meer door de strikte eisen en hoge kosten, vaak niet realiseerbaar. Hierdoor wordt hen de mogelijkheid ontnomen om groeikapitaal via de beurs ‘aan te boren’.

Alternatieve beurspleinen
In reactie op deze tekortkoming heeft Euronext de ongereglementeerde beurs Alternext opgericht. Het doel is om ondernemingen een kostenefficiënte oplossing te bieden om te voorzien in hun financieringsbehoefte zonder verlies van het vertrouwen van de belegger. Met andere woorden, een notering aan Alternext is een alternatieve wijze van financiering. Belangrijk verschil met Euronext is gelegen in het feit dat de aandeelhouder bij Alternext alleen dividendrecht ontvangt en dus geen stemrechten heeft. Het feit dat Alternext een ongereglementeerde beurs is, betekent niet dat er geen regels zijn. Dit alternatieve beursplein wordt gereguleerd door middel van de regels van Euronext voor intermediairs en genoteerde fondsen.

In het verleden heeft Nederland reeds twee alternatieve beurspleinen met lagere toetredingsregels en meer vrijheden gekend. In 1982 werd de Parallelmarkt opgericht, deze markt stond bekend als ‘het wilde westen van de beurs’. De soepele regelgeving leidde tot meerdere schandalen, zoals het verwijderen van het fonds Bobel naar aanleiding van hun dubieuze reputatie en connecties met de maffia. Verschillende fondsen zijn geëindigd in faillissement als gevolg van wanbeleid. Deze debacles hebben uiteindelijk de ondergang van deze beurs tot gevolg gehad in 1994. De Parallelmarkt kende echter ook succesverhalen, zoals Grolsch en Getronics. In 1997 werd vervolgens de babybeurs, Nmax, opgezet. Ook voor Nmax golden lagere toetredingsregels, maar er waren nu wel meer regels waaraan genoteerde ondernemingen moesten voldoen. En alhoewel ook Nmax succesverhalen kende, zoals Pharming, heeft ook deze beurs beleggers veel geld gekost door faillissementen van onder meer ICT-bedrijven Ring!Rosa en Neweconomy. In 2000 werd Nmax vervolgens opgeheven.

Regulering Alternext
Zoals gezegd is Alternext een alternatief beursplein met lagere toetredingsregels, niettemin kent deze beurs wel strikte regels met betrekking tot toetreding. Zo zijn er twee wijzen waarop een onderneming kan worden toegelaten tot Alternext, namelijk via een Initial Public Offering (IPO) of een onderhandse plaatsing. Bij een IPO kan iedere belegger investeren in de onderneming, bij een onderhandse plaatsing is er alleen sprake van professionele investeerders. De vereisten waaraan een onderneming moet voldoen voor toetreding tot Alternext zijn afhankelijk van de wijze van toetreding die wordt gekozen. Bij een IPO zijn de prospectusvereisten onverminderd van toepassing. Bij een onderhandse plaatsing is geen prospectus nodig, alleen een informatiememorandum. Dit verschil tussen beide wijzen van plaatsingen wordt verklaard door het type belegger, particulier versus professional.

Bij beide wijzen van toetreding, dient er op het moment van het indienen van de aanvraag tot verhandeling van effecten een zogenaamde Sponsor door de onderneming te zijn aangesteld. De taak van de Sponsor is tweeledig. Als financieel specialist begeleidt en adviseert hij de uitgevende onderneming enerzijds en treedt anderzijds op als coördinator tussen de beurs en de onderneming. Alternext heeft een limitatieve lijst met Sponsors waaruit ondernemingen kunnen kiezen.

Alternext faciliteert toegang tot de openbare kapitaalmarkt wanneer een onderneming vermogen nodig heeft voor autonome groei, acquisitie of innovatie. Fondsen genoteerd aan Alternext hoeven echter niet te voldoen aan IFRS, publicatie van de kwartaalcijfers, belangenmeldingen (Wmz), de wet openbare biedingen en de code-Tabaksblat voor goed bestuur. Echter de gebruikelijke regels op het gebied van publicatie en transparantie van koersgevoelige informatie en voorkenniswetgeving zijn wel onverminderd van toepassing.

Ondanks het falen van de vorige alternatieve beurspleinen is uit onderzoek gebleken dat maar liefs 60% van de potentiële beursgangers de voorkeur geeft aan een IPO via Alternext boven een notering aan de Eurolist beurs van Euronext, mede gezien het feit dat Alternext minder zware toelatingseisen heeft (1). Alternext is vooral interessant voor ondernemingen met een marktwaarde tussen de 10 en 150 mln euro. De voornaamste redenen voor een onderneming om te kiezen voor een notering zijn kapitaalgroei, imago en naamsbekendheid.

Het platform Alternext
De beurs Alternext bestaat uit verschillende locale beurspleinen, welke ieder toegang geven tot het gehele platform. In mei 2005 is Euronext gestart met Alternext Parijs. Half 2006 is ook de Alternext Brussel gestart en in november 2006 startte Alternext Amsterdam officieel met de notering van The Member Company (TMC). Medio 2007 vierde het platform Alternext zijn honderdste notering. Op het platform zijn vooral industriële ondernemingen, technologische bedrijven, dienstverleners en bedrijven uit de gezondheidszorg vertegenwoordigd. Op Alternext Parijs zijn ook bedrijven genoteerd uit het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Canada, Spanje en zelfs China. Toen een Spaanse marketingonderneming moest kiezen tussen een notering aan Alternext of aan AIM London (Alternative Investment Market) kozen zij voor Alternext Parijs omdat deze zich in de Eurozone bevindt en er minder valutarisico is.

Per 7 juli 2009 waren dan ook 132 fondsen aan Alternext genoteerd met een totale waarde van ongeveer 3,5 miljard euro. Van deze bedrijven zijn 121 ondernemingen in Parijs genoteerd, 11 fondsen in Brussel en slechts 2 fondsen in Amsterdam. De noteringen in Amsterdam bestaan uit het eerder genoemde TMC en Koninklijke Reesink. Hierdoor rijst de vraag: Is Alternext Amsterdam een potentieel succes of was het platform al gevallen voordat het startte?

Er zijn verschillende redenen waarom een onderneming voor Alternext zou kunnen kiezen:

• Toegang tot kapitaal
• Financiering van groei
• Imago en naamsbekendheid
• Verhandelbaarheid
• Waardering/referentieprijs
• Fusie en overname

De laatste twee punten zijn vooral relevant voor familiebedrijven die kampen, of in de toekomst verwachten te kampen, met problemen van opvolging. De eerste drie punten waren redenen voor TMC om te kiezen voor een Alternext-notering. Koninklijke Reesink was genoteerd aan Euronext Amsterdam. Na de introductie van het alternatieve beursplein besloot Reesink haar notering aan Euronext om te zetten naar een notering aan Alternext. Haar redenen lagen vooral in het ontlopen van de zware regelgeving, met name de strenge IFRS regels die gelden voor aan Euronext genoteerde ondernemingen.

The Member Company
Sinds 24 november 2006 beschikt TMC over een Alternext-notering. Ze haalden tijdens de IPO in eerste instantie 5,7 mln euro op, maar binnen een maand na de notering werd de beoogde 10 mln euro opgehaald. Tijdens een gesprek met Thijs Manders, Algemeen Directeur van de TMC Group, heeft hij verschillende redenen/voordelen benoemd van Alternext.

• Groei: sinds de notering aan Alternext Amsterdam is de omzet verdrievoudigd van 14 mln euro naar ruim 42 mln euro in 2008.
• Publiciteit: het Businessmodel wordt gepromoot, de notering levert veel marketingmogelijkheden op.
• Kwaliteitsstempel: veel (potentiële) klanten zijn ook beursgenoteerd en zien een notering en transparantie als een groot voordeel.
• Imago: voor het aantrekken van klanten, investeerders en professionals.
• Performance: een notering houdt je scherp ten aanzien van je strategie en levert een hoger niveau van functioneren op.
• Ondernemerschap: een notering komt de complexiteit van het ondernemerschap ten goede door een verruiming van het blikveld en de daarmee gepaard gaande kansen.

TMC heeft, door zich te conformeren aan de code Tabaksblat en IFRS, gekozen voor een zwaarder regime dan Alternext eist. Dit hangt onder meer samen met de omstandigheden en het moment van de notering. Op het moment waarop TMC begon met de voorbereidingen van de notering bestond Alternext Amsterdam fysiek immers nog niet en waren de precieze noteringsvereisten ook nog niet bekend. Om te voorkomen dat ze geconfronteerd zouden worden met een weigering heeft TMC gekozen om zich te richten op de absolute bovengrens van de vereisten die verwacht werden. Ondanks dat het niet vereist is houden ze strak vast aan de code Tabaksblat en IFRS en TMC is hier ook trots op. Voorheen publiceerde TMC geen jaarverslag, nu publiceren ze een uitgebreid jaarverslag, volgens Thijs Manders ‘het visitekaartje van je onderneming’.

Op dit moment heeft TMC vooral ‘kwaliteitsaandeelhouders’, dit zijn aandeelhouders die de aandelen betrekken als investeringsobject. Hierdoor kent het aandeel op dit moment een lagere liquiditeit. Uiteraard is het de bedoeling op lange termijn de liquiditeit te verhogen, echter TMC heeft niet de intentie het alternatieve beursplein te verruilen voor Euronext. Alternext richt zich op een bepaalde doelgroep. Bedrijven waar marketing en financiering de doelen van een notering zijn passen ook beter op Alternext.

Eén les heeft Thijs Manders wel geleerd van de notering, namelijk dat er veel tijd in pre-marketing en pre-sales gestoken moet worden. TMC had een strak tijdspad voor de notering en dit leverde soms onnodig veel stress op. Dit is dan ook een advies dat hij zijn collega-ondernemers graag meegeeft. Een gedegen voorbereiding is erg belangrijk.

Een succes?
Sinds het eind van 2007 zijn twee ondernemingen aan Alternext Amsterdam genoteerd. Sindsdien is er geen enkele interesse meer voor een Alternext-notering in Amsterdam. Hebben ondernemingen en investeerders lering getrokken uit het verleden? Zowel Alternext Parijs als AIM Londen zijn succesvolle beurspleinen. Meerdere Nederlandse ondernemingen hebben zelfs gekozen voor een notering aan AIM Londen. In Frankrijk bestaat sinds 1996 de Marché Libre, een ongereglementeerd beursplein dat eveneens door Euronext Parijs wordt georganiseerd. In Frankrijk was men dus al gewend aan het idee van een ongereglementeerde markt. Tevens is de Franse markt vele malen groter dan de Nederlandse markt en trekt dus ook gemakkelijker buitenlandse partijen aan. Daarbij hebben banken, bedrijven en investeerders in Nederland een meer afwachtende houding en hebben we dus een lange adem nodig voordat het platform volledig tot ontwikkeling komt.

Zijn er dan misschien te veel alternatieve platformen om uit te kiezen en neigen ondernemingen naar grotere beurspleinen? Zoals al eerder gezegd, is het niet relevant welke toegangsportal wordt gekozen, ieder Alternext beursplein geeft toegang tot de gehele Alternext beurs. Echter, de voorkeur dient te worden gegeven aan de portal van het land van de statutaire zetel. De enige Nederlandse bedrijven met een Alternext-notering staan genoteerd bij Alternext Amsterdam. Zoals hierboven benoemd, zijn er daarentegen wel meerdere Nederlandse bedrijven die gekozen hebben voor een notering in Londen.

Of is het platform in Nederland misschien niet bekend bij de doelgroep? Roadshows en promotieactiviteiten van sponsors hebben gezorgd voor een relatief bekend platform bij ondernemingen en professionele beleggers. Vooral in de huidige economie waarin banken terughoudend zijn met het verstrekken van kredieten kan Alternext een aantrekkelijk alternatief voor het aanvullen of vergroten van het Eigen Vermogen van de onderneming zijn. Helaas kiest tot op heden de meerderheid van de Nederlandse ondernemingen voor traditionele financieringsmogelijkheden, dit in tegenstelling tot hun Franse collega’s.

Uit het gesprek met Thijs Manders is gebleken dat er veel kosten (vooral voor adviseurs en accountants) moet worden uitgegeven om een notering te kunnen aanvragen. Deze kosten slokken veel winst op en het is dan nog niet zeker dat de notering inderdaad ook doorgaat. Daarbij worden de voorbereidingen voor een notering als complex ervaren. Dit kan een reden zijn voor ondernemingen -vooral tijdens de huidige kredietcrises- om niet te kiezen voor een notering. Hij verwacht echter dat de noteringen zullen toenemen zodra het beurssentiment aantrekt.

Er zijn ook ondernemingen die zich bezig houden met dienstverlening specifiek gericht op kleinere en middelgrote bedrijven, zoals het bedrijf van Peter Paul de Vries, Value8. Hun dienstverlening heeft met name betrekking op advisering en begeleiding van bedrijven bij financiering, beursgang, investor relations en/of corporate governance vraagstukken (2). Deze dienstverlening kan ondernemingen helpen de complexiteit en kosten van een Alternext-notering te reduceren. Zij zien goede mogelijkheden bij Alternext en, bij een stabilisering van het beursklimaat, goede kansen voor deze markt in Nederland. Ondernemingen als Value8 zouden de drempel voor toetreding tot Alternext kunnen verlagen.

Concluderend, Alternext Amsterdam biedt een alternatieve wijze van financiering die gepaard gaat met meer naamsbekendheid. Daarbij leidt een notering niet tot invloed van buitenaf op de koers van de onderneming of afhankelijkheid zoals bij private equity het geval is. In deze zin beschikt het platform over alle elementen voor groot succes en biedt een uitstekende route voor het verder ontwikkelen van het ondernemerschap.

mr. Naomi van ’t Hof, USG Juristen

1 Beursgang via Alternext populair – www.Deloitte.com
2 http://www.value8.com