De op een privé laptop van een bedrijfsjurist opgeslagen zakelijke bestanden, die ten behoeve van de werkgever zijn aangemaakt, bevatten informatie die de curator ingevolge art. 92 Fw ten behoeve van de boedel moet kunnen veiligstellen. Naar het voorlopig oordeel van het hof was de curator daarom bevoegd de privélaptop, als drager van zakelijke bestanden van de failliet, onder zich te nemen en, in nauw overleg met X, kopieën van de harde schijf te maken.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Relevante feiten
- X was als bedrijfsjurist van de gehele Y-Groep werkzaam. Hij was lid van het Managementteam van Y Transport B.V. en was werkzaam zeer dicht bij de voormalig bestuurder. Y Transport B.V., één van de tot de Y Groep behorende vennootschappen, is medio 2007 in staat van faillissement verklaard.
- IRS Forensic Services & Investigations B.V. (hierna: IRS) is in opdracht van de Rabobank en de Fortis Bank een onderzoek aangevangen naar eventuele fraude binnen Y Transport B.V.
- X gebruikte ten behoeve van zijn werkzaamheden voor Y Transport B.V. zijn privélaptop. Deze nam hij sinds 2006 ‘s ochtends van huis mee naar het kantoor van Y Transport B.V. ’s Avonds nam hij zijn laptop steeds weer mee terug naar huis.
- Op maandag 17 september 2007 moest X op last van de curator zijn laptop op het werk achterlaten. Op 19 september 2007 is door IRS een, zogeheten forensische, kopie van de harde schijf van de laptop van X gemaakt, bestaande uit een image en een back-up copy.
- In overleg tussen de curator en X zijn op 1 oktober 2007 twee schijven in een gesloten envelop in bewaring gegeven bij een notaris.
- Partijen hebben vervolgens gecorrespondeerd omtrent de voorwaarden waaronder IRS bestanden op de kopieën zou mogen onderzoeken. Partijen zijn niet tot overeenstemming gekomen.
De vordering van de curator
De curator vorderde in deze procedure, kort gezegd, de veroordeling van X, tot (i) het overhandiging van een schrijven aan de notaris met de door de curator voorgestelde tekst, erop neerkomende dat de notaris wordt verzocht de envelop met inhoud aan de curator af te dragen; en (ii) het gehengen en gedogen dat IRS forensisch onderzoek uitvoert op de forensische kopie van de harde schijf van X.
De voorzieningenrechter heeft deze vorderingen toegewezen.
X voert in hoger beroep (onder meer) aan dat de curator geen recht had om de op de laptop van X staande zakelijke informatie op te vragen, noch te onderzoeken.
Oordeel gerechtshof
Het hof overweegt dat uit art. 92 Fw de taak van de curator voortvloeit om onmiddellijk na zijn benoeming alles in het werk te stellen om – onder meer – de administratie en alle aanwezige informatie daarover veilig te stellen voor zijn latere onderzoek daarvan in het belang van de boedel. Tot genoemde ‘bescheiden en andere gegevensdragers’ behoren tevens digitale bestanden waarop zich dergelijke informatie bevindt, dan wel redelijkerwijs vermoed kan worden zich daarop te bevinden.
De bevoegdheid van art. 92 Fw strekt zich in beginsel slechts uit over aan de failliet in eigendom toebehorende bescheiden en andere gegevensdragers. In de onderhavige zaak is het de vraag of de privélaptop van de bedrijfsjurist X, die deze laptop dagelijks ten behoeve van de werkzaamheden van de failliet gebruikte, onder de bevoegdheden van de curator ingevolge art. 92 Fw vallen.
Het hof overweegt dat de laptop zelf, als privé-eigendom van X, hier niet onder valt. De op de laptop opgeslagen zakelijke bestanden, die ten behoeve van de werkgever zijn aangemaakt, bevatten evenwel informatie die de curator ingevolge art. 92 Fw ten behoeve van de boedel moet kunnen veiligstellen. Uit de aard van de aan de curator opgedragen conservatoire werkzaamheid vloeit voort dat hij zijn daarmee gepaard gaande bevoegdheid onmiddellijk en zonder vertraging moet kunnen uitvoeren. Naar het voorlopig oordeel van het hof was de curator in de omstandigheden van het onderhavige geval bevoegd de privélaptop, als drager van zakelijke bestanden van de failliet, onder zich te nemen en, in nauw overleg met X, kopieën van de harde schijf te maken en deze te deponeren onder een notaris.
Mocht de curator kopieën ter beschikkingstellen aan IRS?
Een geheel andere vraag betreft de vraag of de curator ook bevoegd was om van X te verlangen dat de volledige kopieën, inclusief de privébestanden van X, ter beschikking werden gesteld aan IRS en IRS toe te staan informatie van die kopieën te onderzoeken. Voor beantwoording van deze vraag dienen de wederzijdse belangen van X en de boedel tegen elkaar worden afgewogen.
In het voordeel van X wegen de volgende belangen mee.
- De laptop is zijn privé-eigendom.
- Deze privélaptop bevat tevens privacygevoelige privébestanden.
- X stelt steeds via het zakelijk netwerk van de werkgever te hebben gewerkt zodat alle zakelijke bestanden ook op dat netwerk te vinden zijn.
In het voordeel van de curator wegen de volgende belangen mee.
- De curator heeft recht op aan de failliet toebehorende informatie over haar administratie.
- De curator heeft ook belang bij een onderzoek daarvan.
- X werkte sinds 2006 dagelijks ter uitoefening van zijn activiteiten voor de failliet op deze laptop en nam de laptop ’s avonds weer mee naar huis.
- X vervulde de functie van bedrijfsjurist van de gehele Y Groep. Hij was lid van het Managementteam van Y Transport B.V. en was werkzaam zeer dicht bij de voormalig bestuurder.
- X heeft zijn privélaptop zowel privé als zakelijk gebruikt en heeft daardoor zelf bewerkstelligd dat daardoor privébestanden met zakelijke bestanden zijn vermengd.
- Ook al stelt X uitsluitend via het zakelijk netwerk van de werkgever te hebben gewerkt, dan nog valt niet uit te sluiten dat er bestanden zijn, die uitsluitend op de harde schijf van de laptop zijn opgeslagen. Evenmin valt uit te sluiten dat een werknemer, in casu de bedrijfsjurist, op het werk of daarbuiten (bijv. thuis) zakelijke bestanden aanmaakt zonder op het zakelijk netwerk van de werkgever te zijn aangesloten.
Deze belangen tegen elkaar afwegende komt het hof tot het voorlopig oordeel dat de curator in beginsel recht heeft op toegang tot de zich op de (kopie van de) harde schijf bevindende zakelijke informatie, maar alleen indien dit geschiedt onder zulke voorwaarden dat daarmee een zo groot mogelijke bescherming van de (privacygevoelige) privébestanden van X wordt gewaarborgd.
In dat kader overweegt het hof dat de curator weliswaar heeft aangeboden dat:
- X de privébestanden in bijzijn van een medewerker van IRS kon aanwijzen;
- deze privébestanden dan van de forensische kopie geëxporteerd zouden worden en buiten het onderzoek zouden blijven en dat
- X tijdens het gehele onderzoek van IRS aanwezig mocht zijn.
Onder de omstandigheden van het hier te berechten geval is naar het voorlopig oordeel van het hof daarmee echter niet een zo groot mogelijke bescherming van de (privacygevoelige) privébestanden van X gewaarborgd. In het bijzonder spelen hierbij de volgende omstandigheden een rol.
- De curator is niet zelf opdrachtgever van het onderzoek van het externe bureau IRS.
- De curator heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat er tussen hem en IRS/de banken een juridische relatie bestaat met betrekking tot de kopieën en de gebruikte informatie.
- De curator heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat hij onafhankelijk van anderen over de kopieën en de onderzoeks- resultaten kan beschikken.
- Niet aannemelijk is geworden dat er een regeling is getroffen over het hoe en wanneer de kopieën aan X geretourneerd zullen worden.
Uit het voorgaande volgt dat de curator onder deze omstandigheden IRS geen toegang tot de informatie op de kopieën had mogen geven. De grieven, voor zover hierop betrekking hebbend, slagen derhalve. Het hof zal het bestreden vonnis vernietigen en de vorderingen alsnog afwijzen.
mr. Gosse Boeve, BANNING Advocaten