Vandaag hebben we bericht over een uitspraak van Rechtbank Dordrecht die legesheffing voor de behandeling van een WOB-verzoek afwees. De rechtbank hield een vrij principiële lijn aan en oordeelde dat de werkzaamheden in verband met de afhandeling van een WOB-verzoek binnen het kader van de publieke taakuitoefening valt en niet rechtstreeks en in overheersende mate verband houdt met dienstverlening ten behoeve van een individualiseerbaar belang.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In dat geval bestaat geen ruimte voor legesheffing. Rechtbank Maastricht heeft onlangs ook een uitspraak gedaan over de rechtmatigheid van legesheffing in verband met de afhandeling van een WOB-verzoek van een nieuwsagentschap, maar deze rechtbank legt de accenten toch behoorlijk anders. Uit de overwegingen van deze rechtbank rijst het beeld dat legesheffing voor de afhandeling van een WOB-verzoek onder omstandigheden wel mogelijk is. Uiteindelijk komt de rechtbank in de onderhavige procedure toch nog tot het eindoordeel dat geen sprake was van een dienst waarvoor een gemeente leges kan heffen, maar dit oordeel is meer door de feiten bepaald dan door principiële overwegingen.
Burgers en het bedrijfsleven kunnen op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (hierna: WOB) bij een bestuursorgaan stukken opvragen om zo inzicht te krijgen in bestuurlijke besluitvormingsprocessen. De overheid is wettelijk verplicht om open te zijn in de uitvoering van haar overheidstaken. Hiervoor gelden wettelijke regels zoals onder meer de WOB.
Eerder vandaag hebben we bericht over een uitspraak van Rechtbank Dordrecht die legesheffing voor de behandeling van een WOB-verzoek afwees. De rechtbank hield een vrij principiële lijn aan en oordeelde dat de werkzaamheden in verband met de afhandeling van een WOB-verzoek binnen het kader van de publieke taakuitoefening valt en niet rechtstreeks en in overheersende mate verband houdt met dienstverlening ten behoeve van een individualiseerbaar belang. In dat geval bestaat geen ruimte voor legesheffing.
Rechtbank Maastricht heeft onlangs ook een uitspraak gedaan over de rechtmatigheid van legesheffing in verband met de afhandeling van een WOB-verzoek van een nieuwsagentschap, maar deze rechtbank legt de accenten toch behoorlijk anders. De procedure betrof een nieuwsagentschap dat bij een gemeente op grond van de WOB om informatie had verzocht over betalingen aan het college van B & W anders dan de reguliere loonbetaling, die ten laste waren gekomen van de gemeentekas. De betreffende gemeente bracht het nieuwsagentschap € 20,60 aan kosten van fotokopieën in rekening en € 276,80 voor kosten voor het verlenen van diensten. Het agentschap maakte tegen de laatstgenoemde kosten vergeefs bezwaar. De zaak kwam voor Rechtbank Maastricht.
De rechtbank stelde voorop dat de WOB geen verbod voor een gemeente bevat om een vergoeding te vragen voor het behandelen van een WOB-verzoek. Ook deze rechtbank nam het arrest van de Hoge Raad uit 2009 tot uitgangspunt om te kunnen beoordelen of sprake is van een dienst. Volgens dat arrest kwalificeren door of vanwege het gemeentebestuur verrichte werkzaamheden slechts als diensten als het daarbij gaat om werkzaamheden die buiten het gewone overheidstakenpakket (de publieke taakuitoefening) vallen en daarbij rechtstreeks en in overheersende mate verband houden met dienstverlening ten behoeve van een individualiseerbaar belang.
Rechtbank Maastricht was van oordeel dat de werkzaamheden buiten het gebied van de publieke taakoefening vallen. Voor de onderhavige procedure was de rechtbank verder van oordeel dat de werkzaamheden die de gemeente had verricht, verband hielden met een individueel belang van het nieuwsagentschap om in verband met haar bedrijfsvoering op het gebied van journalistiek over de gevraagde informatie te kunnen beschikken. Vervolgens toetste de rechtbank nog of de door de gemeente verrichte werkzaamheden in overheersende mate verband hielden met dienstverlening ten behoeve van dat individueel belang. Dat was echter niet het geval. De werkzaamheden dienden ook een algemeen belang, namelijk dat informatie in documenten over een bestuurlijke aangelegenheid voor iedereen vrij toegankelijk is. De rechtbank merkte op dat dit belang centraal staat in de WOB. Naar het oordeel van de rechtbank werd het algemeen belang in het onderhavige geval zelfs in overheersende mate gediend en niet het individueel belang van het agentschap. Daarom waren de werkzaamheden niet te beschouwen als een dienst en was er geen ruimte om € 276,80 aan leges te kunnen heffen.
Opmerking
Uiteindelijk komt Rechtbank Maastricht in de onderhavige procedure dus toch nog tot hetzelfde eindoordeel als Rechtbank Dordrecht. Dit oordeel is echter meer door de feiten bepaald dan door principiële overwegingen.