Een concurrentiebeding is alleen geldig indien het beding schriftelijk met de meerderjarige werknemer is overeengekomen. Het zogenaamde schriftelijkheidsvereiste strekt ter bescherming van de werknemer. De werknemer wordt door het concurrentiebeding immers beperkt in zijn vrijheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst bij de concurrent in dienst te treden. Omdat het concurrentiebeding schriftelijk moet worden overeengekomen, zal de werknemer beter nadenken over de consequenties van een dergelijk beding, zo is de gedachte van de wetgever.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Aan het schriftelijkheidsvereiste wordt voldaan indien het concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst of in een aan de werknemer gerichte brief wordt opgenomen en deze door de werknemer wordt ondertekend. Daarnaast kan een concurrentiebeding ook rechtsgeldig worden overeengekomen indien in de door de werknemer ondertekende arbeidsovereenkomst of de brief expliciet naar een concurrentiebeding in een arbeidsvoorwaardenregeling wordt verwezen mits deze regeling ook daadwerkelijk aan de werknemer wordt verstrekt.
Nieuwe functie
In sommige situaties dient een concurrentiebeding tijdens de arbeidsovereenkomst opnieuw schriftelijk met de werknemer te worden overeengekomen. Van een dergelijke situatie is bijvoorbeeld sprake indien de functie van de werknemer zo ingrijpend wijzigt dat het concurrentiebeding aanmerkelijk zwaarder op de werknemer gaat drukken. Voorheen werd door rechters in geval van een functiewijziging vrij snel aangenomen dat het concurrentiebeding zwaarder op de werknemer was gaan drukken. Sinds de in 2007 gewezen AVM-arresten dient een rechter niet alleen te onderzoeken óf er sprake is van een functiewijziging, maar dient de rechter ook te motiveren dat die wijziging inderdaad meebrengt dat het beding zwaarder is gaan drukken. Dit zal in de praktijk in veel gevallen niet eenvoudig te bewijzen zijn voor een werknemer. Om discussies in de toekomst te voorkomen adviseren wij desondanks om in geval van een functiewijziging altijd opnieuw een concurrentiebeding overeen te komen.
Verlenging arbeidsovereenkomst
In het algemeen wordt aangenomen dat indien een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd stilzwijgend wordt verlengd het overeengekomen concurrentiebeding haar geldigheid behoudt. Er zijn echter ook enkele uitspraken waarin de rechter van oordeel is dat in geval van stilzwijgende verlenging niet is voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. Zo overwoog de kantonrechter te Helmond op 3 november 2010 dat indien een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wordt verlengd een concurrentiebeding in principe opnieuw moet worden overeengekomen. Hoewel deze uitspraak niet in lijn is met de heersende leer dat bij een stilzwijgende verlenging een concurrentiebeding niet opnieuw hoeft te worden overeengekomen, is het dus verstandig om bij iedere verlenging van de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk te bevestigen dat het overeengekomen concurrentiebeding blijft gelden. Dit laatste geldt vooral indien de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet stilzwijgend wordt verlengd maar per brief. Indien de werknemer een nieuwe arbeidsovereenkomst krijgt voorgelegd, dan dient daarin ook opnieuw het concurrentiebeding te worden opgenomen. Let er in dat geval wel op dat de werknemer de arbeidsovereenkomst ook daadwerkelijk ondertekent voordat de nieuwe arbeidsovereenkomst aanvangt.
Nieuwe werkgever
Blijkens jurisprudentie van de Hoge Raad hoeft een concurrentiebeding niet opnieuw te worden overeengekomen indien er sprake is van een overgang van onderneming ex artikel 7:662 BW e.v. In dat geval gaan immers alle rechten en plichten voortvloeiende uit de arbeidsovereenkomst van rechtswege over op de nieuwe werkgever. Indien er geen sprake is van een overgang van onderneming of indien de werknemer binnen hetzelfde concern bij een andere vennootschap in dienst treedt, moet een concurrentiebeding wél opnieuw worden overeengekomen.
Conclusie
Kortom: indien met een werknemer een concurrentiebeding is overeengekomen, let er dan goed op dat indien de situatie wijzigt (een nieuwe arbeidsovereenkomst, een nieuwe functie of een nieuwe werkgever) de kans groot is dat het concurrentiebeding opnieuw met de werknemer moet worden overeengekomen. Ook in de gevallen waar het overeengekomen concurrentiebeding waarschijnlijk haar gelding zal behouden, kan het verstandig zijn om – ter voorkoming van discussies in de toekomst – de werknemer het beding opnieuw te laten tekenen.
mr. Anne Haverkort, Van Benthem & Keulen N.V.
