Het ondernemerschap kent diverse fiscale faciliteiten. De bekendste daarvan zijn: de zelfstandigenaftrek, de investeringsaftrek, de willekeurige afschrijving en de vorming van een oudedagsreserve. De rechter zal een claim op het ondernemerschap beoordelen op een aantal elementen waaronder: de duurzaamheid en de omvang van de verrichte werkzaamheden, de beschikbare tijd, de winstverwachting, het debiteuren- en ondernemersrisico, de omvang van de bruto-inkomsten, de omvang van de investeringen, het aantal opdrachtgevers en de bekendheid naar buiten. Een grote afhankelijkheid van één opdrachtgever hoeft niet per sé een beletsel te zijn om fiscaal te kwalificeren als ondernemer.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Dit blijkt uit een uitspraak van Rechtbank Breda van een beginnend ondernemer in de ruwbouw. De aard van het werk van de betreffende ondernemer kan namelijk met zich meebrengen dat veelal sprake zal zijn van langdurige opdrachten. Verder vond de rechtbank het logisch dat een beginnend ondernemer bij aanvang van zijn werkzaamheden kiest voor zekerheid en daarom de voorkeur geeft aan één langdurige opdracht.
Een ondernemer kan onder voorwaarden gebruikmaken van een aantal fiscale faciliteiten zoals onder meer: de zelfstandigenaftrek, de meewerkaftrek, de mkb-vrijstelling, de investeringsaftrek, de willekeurige afschrijving en de vorming van een oudedagsreserve. Verder bestaan er veelal ruimere mogelijkheden om aangelegenheden op gebied van pensioen, ziekte en arbeidsongeschiktheid meer af te stemmen op de individuele wensen. De Wet inkomstenbelasting 2001 definieert ondernemer als: degene voor wiens rekening een onderneming wordt gedreven en die rechtstreeks wordt verbonden door verbintenissen betreffende die onderneming. Tot het fiscale begrip ondernemer behoort ook de beoefenaar van een zelfstandig beroep.
In bepaalde situaties is het op voorhand niet duidelijk of een werkzaamheid kwalificeert als een ondernemersactiviteit, een resultaat uit een werkzaamheid of als een werk verricht in dienstbetrekking. De rechter zal dan de claim op het ondernemerschap beoordelen op een aantal elementen waaronder: de duurzaamheid en de omvang van de verrichte werkzaamheden, de beschikbare tijd, de winstverwachting, het debiteuren- en ondernemersrisico, de omvang van de bruto-inkomsten, de omvang van de investeringen, het aantal opdrachtgevers en de bekendheid naar buiten. Illustratief hierbij is een sterk feitelijke uitspraak van Rechtbank Breda. De procedure was verkort weergegeven als volgt.
Een man had zich op 1 juli 2007 als ondernemer ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Vanaf begin augustus trad hij uit dienst bij zijn toenmalige werkgever en startte hij als zzp-er in de bouw. Zijn werkzaamheden bestonden uit het verrichten van werkzaamheden op het gebied van (beton)ruwbouw zoals storten van vloeren en maken van wanden. In 2008 had hij twee opdrachtgevers. Tot 1 februari 2008 had hij werk verricht voor zijn voormalige werkgever. Vervolgens verrichtte hij als onderaannemer werkzaamheden voor zijn tweede opdrachtgever. Deze werkzaamheden liepen door tot mei 2009. De man behaalde in 2007 een omzet van € 26.075 en in 2008 € 77.864. Bij aanvang van zijn werkzaamheden investeerde de man € 14.000 voor de aanschaf van een bedrijfsauto en eigen gereedschap. De inspecteur had de man voor 2007 en 2008 een ‘Verklaring arbeidsrelatie winst uit onderneming’ afgegeven. Echter, na een boekenonderzoek in 2009 stelde de inspecteur zich op het standpunt dat de man voor 2008 niet kwalificeerde als ondernemer voor de inkomstenbelasting. Naar zijn mening bezat de man niet voldoende zelfstandigheid ten opzichte van zijn opdrachtgever. Bij het vaststellen van de aanslag inkomstenbelasting over 2008 corrigeerde hij daarom de geclaimde zelfstandigenaftrek, de mkb-vrijstelling en de toevoeging aan de oudedagsreserve. De zaak kwam vervolgens voor Rechtbank Breda.
De rechtbank nam het fiscale ondernemersbegrip tot uitgangspunt en wees daarbij op de eerdergenoemde toetscriteria. De rechtbank stelde vast dat de man na 2009 voor verschillende opdrachtgevers had gewerkt en inmiddels een jaaromzet behaalde van ruim € 800.000 door onder meer zelf zzp-ers in te schakelen. De rechtbank was van oordeel dat de man in 2008 toch kwalificeerde als ondernemer. Zijn eigen arbeidsinzet plus de eigen bedrijfsauto en eigen gereedschap leidden ertoe dat sprake was van een organisatie van kapitaal en arbeid die gericht was op het behalen van winst die bovendien in dat jaar en in 2007 daadwerkelijk was behaald. Naar het oordeel van de rechtbank had de man verder nog aannemelijk gemaakt dat hij bij de uitvoering van zijn werkzaamheden voldoende zelfstandigheid bezat ten opzichte van zijn opdrachtgever. Ook had hij in 2008 ondernemersrisico gelopen. In geval de uitvoerder de door de man verrichte werkzaamheden zou afkeuren, moest hij dat voor eigen rekening herstellen indien de oorzaak van afkeuring aan hemzelf te wijten was.
Voor het aannemen van het ondernemerschap van de man was het volgens de rechtbank geen probleem dat hij in 2008 hoofdzakelijk had gewerkt voor één opdrachtgever. De aard van het werk kan namelijk met zich meebrengen dat veelal sprake is van langdurige opdrachten. Bovendien vond de rechtbank het logisch dat een beginnend ondernemer bij de aanvang van zijn werkzaamheden kiest voor zekerheid en daarom de voorkeur geeft aan één langdurige opdracht. Ook was volgens de rechtbank van belang dat de man wel bezig was met het verwerven van nieuwe opdrachten en in latere jaren ook inderdaad telkens nieuwe opdrachtgevers had geworven. De rechtbank was daarop van oordeel dat de man in 2008 toch kwalificeerde als ondernemer en kende de door hem geclaimde ondernemersfaciliteiten toe.
