De mogelijkheden om informatie van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in het strafproces te gebruiken, worden verruimd. Ambtenaren van de dienst kunnen bij de rechter-commissaris uitgebreider ingaan op de inhoud van hun ambtsberichten; een afgeschermd getuigenverhoor wordt mogelijk. Ook mag de rechter ambtsberichten van de AIVD rechtstreeks als bewijs meewegen. Dit staat in een wetsvoorstel van minister Donner waarmee de Tweede Kamer vandaag heeft ingestemd.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De bewindsman wil betere en duidelijkere voorwaarden scheppen om informatie van inlichtingen- en veiligheidsdiensten te gebruiken bij de opsporing en vervolging van terroristen.
De mogelijkheden om informatie van inlichtingen- en veiligheidsdiensten te gebruiken zijn nu beperkt. Dit heeft te maken met de aard van de informatie (raakt de staatsveiligheid). Het gaat om een juiste balans tussen het gebruik van gegevens als bewijs in het strafproces en de mogelijkheden om informatie op betrouwbaarheid te toetsen. Daarbij spelen de bescherming van AIVD-ambtenaren, hun informatie en afscherming van gebruikte methoden bij de informatievergaring een belangrijke rol.
In het voorstel kan de rechter-commissaris als hij de herkomst van bepaalde informatie onderzoekt, – zonodig anoniem – medewerkers van de AIVD horen. De rechter-commissaris moet verder in het proces-verbaal van verhoor verantwoording afleggen waarom hij de afgelegde verklaring waarover gegevens vanwege de staatsveiligheid niet vermeld kunnen worden, betrouwbaar acht.
De regeling is vooral van belang voor de zittingsrechter die tijdens het strafproces de betrouwbaarheid van een ambtsbericht van de AIVD moet beoordelen. AIVD-getuigen kunnen op een openbare zitting meestal niet veel zeggen vanwege het belang van de staatsveiligheid. De zittingsrechter kan in dat geval de rechter-commissaris inschakelen om onderzoek te doen en de betrouwbaarheid van een ambtsbericht na laten gaan. De rechter-commissaris neemt zelf kennis van alle feiten en komt dan tot een oordeel. Het is dan aan de zittingsrechter om de bevindingen van de rechter-commissaris te waarderen op bewijskracht.
Minister Donner sluit met deze nieuwe procedure aan bij Europese rechtspraak die beperking van de rechten van de verdediging aanvaardbaar acht als de staatsveiligheid in het geding is. Daar moet wel iets tegenover staan. De controle op betrouwbaarheid van getuigen moet in handen zijn van een onafhankelijke rechter en de procespartijen kunnen mede bepalen welke vragen de rechter-commissaris onderzoekt. Uiteindelijk stelt de zittingsrechter vast of voldoende informatie beschikbaar is voor een goede beoordeling van de zaak. De regeling van de bewindsman voldoet aan deze voorwaarden.
Verder stelt hij voor het huidige bewijsrecht zo aan te passen dat een ambtsbericht voortaan de status krijgt van een zelfstandig en volwaardig schriftelijk stuk waaraan de rechter zonder beperkingen bewijswaarde kan toekennen.
