Elk gerecht moet een openbaar reglement krijgen, waaruit af te leiden is hoe het komt dat een zaak aan juist die rechter is toebedeeld.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Dat is het doel van een werkgroep van de Rechtspraak onder voorzitterschap van Herman van der Meer, president van de rechtbank Haarlem. De werkgroep is kortgeleden van start gegaan en wil voor 1 juli een concept ‘Code zaakstoedeling’ presenteren aan het Dagelijks Bestuur van de presidentenvergadering en de Raad voor de rechtspraak.
Integriteit
Deze week presenteerde Transparancy International, een niet-gouvernementele organisatie die zich wereldwijd inspant voor integriteit, inzichtelijkheid en toerekenbaarheid, het ‘National Integrity System Assesment Netherlands’. Het onderzoek nam twaalf Nederlandse publieke en private sectoren onder de loep, waaronder de Rechtspraak. Volgens Transparency International kent de zittende magistratuur in Nederland een ‘zeer sterke integriteitsborging’ en is over het algemeen de rechterlijke macht ‘redelijk transparant in de wijze waarop zij handelt’. Er wordt in het onderzoek echter voor de zittende magistratuur één kanttekening gemaakt: ‘de wijze waarop zaken worden toebedeeld aan rechters is niet duidelijk’. Dit is dan ook een aanbeveling van de onderzoeksclub.
Vragen
Maar dat had de rechterlijke macht dus ook zelf al bedacht, zegt Van der Meer. “In toenemende mate kregen we vragen over waarom een bepaalde rechter een bepaalde zaak kreeg toebedeeld. Dat is nu eenmaal zo anno 2012, de samenleving vraagt om maximale transparantie. Daar kunnen en willen we als rechterlijke macht niet omheen.”
Het is een omvangrijke klus, licht Van der Meer toe. “Als je de huidige wijzen van toedeling van zaken aan rechters in alle gerechten en sectoren bij elkaar optelt, kom je in totaal uit op een paar honderd verschillende werkwijzen. Dat willen we dus eenduidiger en transparanter maken, zonder de gerechten in een mal te stoppen, want dat gaat niet werken. Je kunt één grote rechtbank met één vestiging niet op dezelfde wijze organiseren als een kleinere rechtbank met veel nevenvestigingen. En je zult altijd rekening moeten houden met specialismen; hele specialistische zaken kan je niet willekeurig toebedelen.”
Uitgangspunten
Zes uitgangspunten zijn vooralsnog leidend bij het formuleren van de reglementen, licht Van der Meer de werkwijze van zijn werkgroep toe: de toedeling van zaken aan rechters gebeurt onder verantwoordelijkheid van de gerechtsbesturen zonder inmenging van buiten, de reglementen zijn openbaar, de zaakstoedeling van standaardzaken gebeurt at random, een zaak wordt in beginsel door één en dezelfde rechter behandeld, in een nieuwe zaak in een lopende kwestie wordt een nieuwe rechter aangesteld en als een rechter wordt vervangen, gaat dat altijd gepaard met een motivering.
Van der Meer: “Het gaat er bij dit onderwerp om de juiste balans te vinden. Aan de ene kant willen we volledige transparantie, aan de andere kant moet je rekening houden met de kwaliteit van de Rechtspraak en een efficiënte bedrijfsvoering.”
