Advies RSJ de tenuitvoerlegging van werkstraffen

De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming heeft naar aanleiding van diverse bezoeken aan reclasseringsorganisaties een advies opgesteld met betrekking tot de taakstraf en de tenuitvoerlegging ervan.

Samenvatting van conclusies en aanbevelingen

• Groepsgewijze tewerkstelling mist soms belangrijke positieve elementen die individuele plaatsing wel heeft. Het verdient daarom aanbeveling de balans niet verder in de richting van groepsprojecten te laten doorslaan.
• De maatschappelijke zichtbaarheid van de tenuitvoerlegging van de werkstraf is beperkt, terwijl daar wel kansen voor zijn. De Raad beveelt daarom aan om de resultaten regelmatig onder de aandacht van politiek en media te brengen.
• Gelet op het streven om de capaciteit van de werkstraf nog aanzienlijk verder te laten groeien is het aanbevelenswaardig ook de waarde ervan in het terugdringen van recidive duidelijker in kaart te brengen.
• Het al dan niet slagen van de werkstraf wordt meestal uitsluitend beoordeeld aan de hand van het aantal uren dat de gestrafte aanwezig en werkzaam is. Dat is een mager criterium: de kwaliteit van de prestatie is van even groot belang.
• Het komt geregeld voor dat veroordeelden meer werkstraffen aaneengesloten moeten uitvoeren. Een groot totaal aantal uren brengt een grotere kans op mislukking mee. Om ‘stapeling’ van werkstraffen te voorkomen is het nodig dat het OM een actueel inzicht heeft in lopende en eerder opgelegde werkstraffen.
• Het duurt te lang voordat na de uitspraak met de uitvoering van de werkstraf wordt gestart. Op alle onderdelen van de procedure treedt vertraging op. Onnodig oponthoud moet worden vermeden.
• Er zijn geen bijzondere knelpunten geconstateerd bij de controle op de uitvoering van werkstraffen. Omdat de betrouwbaarheid van de werkstraf staat of valt met een voldoende mate van zekerheid ten aanzien van een correcte uitvoering, verdient de controle niettemin voortdurend aandacht. Het is vooral van belang dat de werkmeester bij groepsprojecten beschikt over voldoende gezagsmiddelen.
• Het aantal veroordeelden dat om enige reden minder kans van slagen heeft, groeit verhoudingsgewijs. Een beperkte screening vooraf kan helpen om problemen tijdig aan te pakken.

Advies de tenuitvoerlegging van werkstraffen, Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming
Modernisering sanctietoepassing, Ministerie van Justitie
Visie modernisering sanctietoepassing, Ministerie van Justitie
Criminaliteit en rechtshandhaving 2001: ontwikkelingen en achtergronden tenuitvoerlegging van sancties, WODC