Opinieblad Vrij Nederland publiceert deze week de vijfjaarlijkse enquête onder rechters en officieren van justitie. De vragenlijst bevatte persoonlijke (politieke voorkeur, waar halen magistraten hun nieuws vandaan, wat vinden ze van cameratoezicht, hebben ze vertrouwen in de rechtsstaat) en aan werk gerelateerde vragen (ervaren ze werkdruk, vinden ze procedures te lang duren, wat is de invloed van bezuinigingen, hoe beoordelen ze de verhouding tussen openbaar ministerie en rechtspraak). Vrij Nederland presenteert op zijn site het nieuws, in het papieren blad staan verdiepende interviews met elf rechters. Ook reageren Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, en NVvR-voorzitter Maria van de Schepop in het blad op de resultaten.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De enquête van VN is resultaat van een samenwerkingsverband met de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (vakbond en belangenvereniging voor zittende en staande magistratuur), die haar ledenbestand ter beschikking stelde. 2.584 NVvR-leden kregen de enquête gemaild. Ruim een kwart van de leden reageerde: 530 rechters en 132 medewerkers van het openbaar ministerie.
Werkdruk
De enquête levert een paar opvallende resultaten op. Zo zegt 24 procent van de rechters die de enquête hebben ingevuld dat ze in de afgelopen vijf jaar wel eens overwogen hebben te stoppen met hun werk ‘om werkdruk en andere redenen’. Driekwart van de rechters vindt de werkdruk ‘hoog’, en één op de vijf rechters ‘te hoog’. Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, zegt in een reactie: “Rechters zijn niet voor een kleintje vervaard. Ze staan met hart en ziel voor de zaak, maar de werkdruk moet niet hoger worden, de natuurlijke grens is nu wel bereikt.” Ook Maria van de Schepop, reageert op de werkdruk: “Let wel: we zeuren niet omdat we zo hard moeten werken. Nee, de tijdsdruk is een risico voor kwaliteit. Overwerken om je zaken voor te bereiden is structureel geworden en magsitraten komen al helemaal niet meer toe aan reflectie en het bijhouden van deskundigheid.”
Bij het openbaar ministerie is het aantal medewerkers dat in de afgelopen vijf jaar heeft overwogen hun baan op te geven hoger dan onder rechters: 45 procent.
Politieke voorkeur
Van de elf rechters die door de ‘papieren’ VN werden geïnterviewd, wilden er vier geen antwoord geven op de vraag op welke politieke partij ze stemmen. Ook Frits Bakker gaf geen antwoord op deze vraag. De reden: “Rechtspraak is per definitie apolitiek en de politieke voorkeur van rechters is van geen enkele invloed op de manier waarop zij zaken afhandelen.” Uit de rechters die wel reageerden op de vraag naar hun politieke voorkeur, valt op te maken dat D66, de PvdA en de VVD de drie populairste partijen zijn.
Bezuinigingen
Een onderdeel van de enquête van Vrij Nederland betrof de bezuinigingen, die voorlopig vooral het Openbaar Ministerie raken. Ruim 84 procent van de magistraten verwacht dat de rechtspraak wordt bemoeilijkt door het snijden in de begroting van het OM.
Zorgen om rechtsstaat
Op de vraag of er zorgen zijn over de werking van de rechtsstaat, waarin er gescheiden rollen zijn voor de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht die elkaar in balans houden en waar nodig corrigeren, zeggen vier van de vijf respondenten zich ‘geen zorgen’ te maken. Één op de vijf respondenten doet dat dus wel.
Frits Bakker hierover: Natuurlijk is waakzaamheid geboden. In de politiek zie je de populistische tendens om snel te reageren op wat de bevolking wil. Wij zijn daarom regelmatig kritisch over wetsvoorstellen, zeker als het gaat om wat ik noem symboolwetgeving, voorstellen die lekker liggen. Dat schuurt met het bewaken van de langetermijnwaarden waar de rechtspraak voor staat.”
