Overzicht van aantal zaken, stijgers/dalers en meer
De 11 rechtbanken, 4 gerechtshoven en 2 bijzondere colleges (Centrale Raad van Beroep en College van Beroep voor het bedrijfsleven kregen in 2016 bijna 1,6 miljoen zaken aangeleverd. Dat waren er 95 duizend minder dan in 2015.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Dalers
De belangrijkste daling werd veroorzaakt doordat er minder gijzelingsverzoeken binnenkwamen. Met gijzelingsverzoeken wil het Openbaar Ministerie mensen dwingen een boete te betalen. Rechters maakten er eerder een punt van dat het OM dit middel alleen mag inzetten als mensen niet willen betalen. Als ze niet kunnen betalen, heeft een gijzelingsverzoek geen zin. Andere dalers in 2016: handelszaken, zowel die bij de kantonrechter met een belang tot 25 duizend euro als bij de civiele rechter met een groter financieel belang. Ook het aantal strafzaken nam af: bij de kantonrechter met 22 procent, bij niet-kanton met 5 procent en in hoger beroep met 6 procent.
Stijgers
Stijgers waren er in 2016 ook: belastingzaken (+7 procent, vooral door meer WOZ-zaken), vreemdelingenzaken (+32 procent als gevolg van de vluchtelingencrisis) en zaken bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (+33 procent, vooral als gevolg van onder meer landbouw-gerelateerde wetgeving).
Civiel, straf, bestuur
Bijna 75 procent van de 1,6 miljoen rechtszaken waren civielrechtelijke zaken (conflicten tussen particulieren onderling of tussen particulieren en organisaties of bedrijven). 20 procent van het totaal betrof strafzaken. Het overige deel waren zaken waarbij een overheidsorganisatie partij was (bestuursrecht).
Productie
De gerechten handelden in 2016 1 procent meer zaken af dan in 2015. In totaal gaat het dan om ruim 1,6 miljoen zaken. Dit betekent dat er een afname is in het aantal zaken dat ‘op de plank’ ligt.
Doorlooptijden
De gemiddelde duur van rechtszaken (doorlooptijden) bleef in 2016 vrijwel gelijk aan die in 2015. Dat geldt vooral voor de zaken bij de rechtbanken; de gerechtshoven lieten een verbetering zien. De redenen waarom het niet lukt de doorlooptijden te verkorten, verschillen sterk per zaakstypen. In algemene zin kan worden gezegd dat veel tijd en aandacht uitging naar het moderniserings- en digitaliseringsprogramma Kwaliteit en Innovatie; energie die niet tot uitdrukking komt in de productie.
Wrakingen
In 2016 werden 620 wrakingsverzoeken gedaan. Met een wrakingsverzoek wordt verzocht om de rechter te vervangen, bijvoorbeeld wegens vooringenomenheid. In 2015 gebeurde dit 713 keer. In dat jaar was er sprake van een piek. In de 3 jaren daarvoor lag het aantal wrakingsverzoeken steeds rond het aantal van vorig jaar. In 2016 werden 25 wrakingsverzoeken gehonoreerd.