Per 1 januari 2019 zijn de nieuwe golfregels ingegaan. Deze moeten de sport eenvoudiger en sneller maken. Eén van de gewijzigde regels betreft de zoektijd: een speler mag nu slechts 3 minuten naar een verloren bal zoeken (dat was 5 minuten). Deze regel speelde een rol bij een rechtszaak uit 2013 over een speler die van de achteropkomende flight een bal op zijn hoofd geslagen had gekregen. Hieronder ga ik in op de vraag of in zo’n geval de veroorzaker van het ongeluk aansprakelijk is.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Onoverzichtelijke hole
Aanleiding voor de rechtszaak was een ongeluk tijdens een golftoernooi voor tandartsen. Het ongeluk gebeurde op de onoverzichtelijke negende hole: vanaf de tee was door twee heuvels op de fairway de baan niet volledig te overzien. Daarom was er halverwege de hole een bel geplaatst, waarmee spelers de achteropkomende flight konden aangeven dat zij buiten ‘schootsafstand’ staan. Bij de afslagplaats was een bord geplaatst met de tekst “Please wait with your tee-off for the bell to ring 3 times.”
Bal op het hoofd
Eén van de deelnemers aan het toernooi had zijn afslag buiten de fairway geslagen. Hoewel hij de bal niet meer kon zien, heeft de speler op advies van zijn flightgenoten geen provisionele bal geslagen. Zij verwachtten dat de bal nog vindbaar was. De achteropkomende spelers hadden ondertussen de tee-box van hole negen bereikt. Omdat zij niemand op de fairway zagen en naar eigen zeggen het waarschuwingsbordje niet hadden gezien, hebben zij – zonder het klinken van de bel af te wachten – afgeslagen. Eén van de drives is op het hoofd van de speler beland met oogletsel tot gevolg.
Aansprakelijkheid bij sport- en spelsituaties
Op grond van de jurisprudentie geldt er bij sport- en spelsituaties een zogeheten ‘verhoogde aansprakelijkheidsdrempel’. Dit betekent dat in het geval van schade en/of letsel dat ontstaat tijdens de uitoefening van een sport minder snel aansprakelijkheid wordt aangenomen. Van sporters mag worden verwacht dat zij met bepaalde “slecht gecoördineerde, verkeerd getimede en onvoldoende doordachte handelingen” rekening houden. Zo moeten voetballers rekening houden met blessures als gevolg van tackles. Risico van het vak, zo is de gedachte. Volgens de Hoge Raad is een bepaalde gedraging pas onrechtmatig, als deze “buiten de normale beoefening van het spel valt en een grove onzorgvuldigheid oplevert.”
Stelling slachtoffer
Het slachtoffer stelde in de procedure dat de verhoogde aansprakelijkheidsdrempel was overschreden, omdat de veroorzaker een abnormaal risico had gecreëerd door niet af te wachten totdat de bel drie keer geklonken had. Verder had de veroorzaker verzuimd om ‘fore’ te roepen, een term die golfers gebruiken om andere spelers te waarschuwen voor een bal die bij hen in de buurt komt.
Verweer veroorzaker
De veroorzaker stelde dat hij vijf minuten (de tijd die golfers op grond van de oude NGF-regels hadden om naar een bal te zoeken) had gewacht alvorens af te slaan. Volgens hem had hij daarmee voldoende gedaan om het ongeluk te voorkomen. Verder verweerde hij zich door te stellen dat hij het waarschuwingsbordje niet had gezien (het was voor hem – net als voor het slachtoffer – de eerste keer dat hij op de desbetreffende baan speelde). Tot slot, betoogde hij dat het ongeluk deels door het slachtoffer veroorzaakt was, doordat hij in strijd met de NGF-regels geen provisionele bal had gespeeld. Had hij dit wel gedaan, zo beredeneerde de veroorzaker, dan had hij zonder te zoeken kunnen doorspelen en was het ongeluk niet gebeurd.
Rechtbank: golfer had de bel moeten afwachten
De rechtbank oordeelde in het voordeel van het slachtoffer. Volgens de rechtbank was er weliswaar sprake van een sport- en spelsituatie, maar was de ‘verhoogde aansprakelijkheidsdrempel’ overschreden. Daartoe overwoog de rechtbank dat het klinken van de bel bedoeld is om ongelukken zoals deze te voorkomen. De bel moet worden afgewacht, ongeacht de wachttijd daarvoor, aldus de rechtbank.
Vijfminutenregel niet bedoeld ter bescherming van andere spelers
Ten aanzien van de vijfminutenregel (nu dus drieminutenregel) overwoog de rechtbank dat deze was bedoeld om een vlot spelverloop te bevorderen. Golfers hebben volgens deze regel vijf minuten (nu dus drie minuten) om naar de bal te zoeken. Daarna moeten zij doorspelen om de boel niet onnodig lang op te houden. Deze regel is echter niet bedoeld ter voorkoming van ongelukken. Een opvolgende flight mag – zeker bij een blinde afslag – na vijf minuten wachten niet zomaar beginnen met slaan.
Geen disculpatie en geen eigen schuld
Tot slot, overwoog de rechtbank dat het voor zijn eigen rekening komt dat de veroorzaker het bordje niet heeft gezien. Deze was duidelijk zichtbaar. Voorts is er ook geen sprake van eigen schuld van het slachtoffer doordat deze geen provisionele bal had geslagen. De rechtbank is er niet van overtuigd dat nalaten van het slaan van een provisionele bal een oorzaak van het ongeluk is geweest.
Conclusie: wacht de bel af bij een blinde afslag!
De rechtbank concludeerde in dit geval dus geheel in lijn met de golfregels en -etiquette. Het slachtoffer kon alle schade in verband met medische verzorging op (de verzekeringsmaatschappij van) de veroorzaker verhalen. Een tip dus voor alle golfers: bij blinde afslagen altijd de bel afwachten! Boven alles vanwege de veiligheid van andere golfers. Maar ook in je eigen belang, namelijk ter voorkoming van mogelijke aansprakelijkheid.