Advies AG aan Hoge Raad: beslissing Hof over uitsluiting van bewijsmateriaal in ’tipgeverzaak kan niet in stand blijven

De Belastingdienst heeft voor enkele tonnen documenten van een tipgever verkregen met informatie over Luxemburgse bankrekeningen van Nederlanders. In geschil is of de Belastingdienst deze informatie mag gebruiken voor het opleggen van belastingaanslagen. Eerder heeft het gerechtshof ’s-Hertogenbosch beslist van niet, ook al is de informatie betrouwbaar. Advocaat-generaal IJzerman adviseert de Hoge Raad in een vandaag gepubliceerde conclusie dat deze beslissing niet in stand kan blijven.

Het Hof heeft bij zijn beslissing vooropgesteld dat de tipgever de documenten heeft verduisterd en dat de verkrijging van het materiaal door de Belastingdienst heling is. Volgens het Hof hangt het van de door de Belastingdienst gemaakte belangenafweging af of dit tot uitsluiting van het bewijsmateriaal moet leiden. Mede vanwege het beperkte inzicht dat de Inspecteur daarover heeft verschaft, heeft het Hof aangenomen dat de belangenafweging ernstig tekort is geschoten. Al met al druist de verkrijging van het bewijsmateriaal naar zijn oordeel zozeer in tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat het gebruik ervan onder alle omstandigheden ontoelaatbaar is.

De staatssecretaris van Financiën heeft beroep in cassatie ingesteld tegen de uitspraak van het Hof. Hij klaagt onder meer over de uitsluiting van het van de tipgever verkregen bewijsmateriaal en de redenen die het Hof daarvoor heeft gegeven.

Volgens advocaat-generaal IJzerman is de overeenkomst tussen de tipgever in de Belastingdienst niet dermate onrechtmatig te achten dat het verkregen materiaal als bewijs zou moeten worden uitgesloten. Ten eerste wijst hij erop dat de Hoge Raad eerder heeft beslist dat bewijsmateriaal mag worden gebruikt dat particulieren door diefstal of verduistering hebben verkregen. Ten tweede is het de overheid volgens de advocaat-generaal niet zonder meer verboden particulieren te betalen voor fiscaal relevante informatie. Ten derde staat vast dat de Belastingdienst niet zelf actief bewijsmateriaal is gaan zoeken en verzamelen bij buitenlandse banken. Ook wijst de advocaat-generaal erop dat uit de uitspraak van het Hof niet valt op te maken dat de belanghebbenden in enig beschermenswaardig belang zijn geschaad.

De advocaat-generaal adviseert de Hoge Raad dan ook het cassatieberoep van de Staatssecretaris gegrond te verklaren.

Het is nog niet bekend wanneer de Hoge Raad uitspraak zal doen.

De conclusie van de advocaat-generaal is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die vrij is dat advies al dan niet te volgen. De advocaat-generaal is lid van het parket bij de Hoge Raad. Het parket bij de Hoge Raad is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie. Het behoort niet tot het Openbaar Ministerie.