Na enkele jaren van hoge groei zal de Nederlandse economie de komende twee jaar naar verwachting aanmerkelijk minder hard groeien. De export krijgt last van de mondiale groeivertraging en een naderende milde recessie in de VS. Ook de stikstofproblematiek drukt een stempel op de Nederlandse economie: zowel de publieke als de private investeringen lijden hieronder. Wel zorgen hogere lonen, meer baanzekerheid en lastenverlichting ervoor dat huishoudens meer consumeren. Dat schrijven economen van de Rabobank in hun deze week verschenen Economisch Kwartaalbericht.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In 2019 liet de Nederlandse economie cijfers zien die internationaal fraai afstaken. Ester Barendregt, hoofd RaboResearch Nederland, licht toe: “Dankzij onder meer hogere publieke en private investeringen bleef ons land tot en met het derde kwartaal in economisch opzicht de meeste andere grote eurozonelanden voor. Maar zo hard als in 2017 en 2018 groeit de economie dit jaar niet meer: door een scherp dalende wereldhandelsgroei en een lager tempo van private en publieke consumptie verwachten wij dat de bbp-volumegroei terugloopt naar 1,7 procent.”
Bovendien voorziet Barendregt een verdere afzwakking van de economische groei naar 1,2 procent in 2020 en 0,8 procent in 2021. “Onze economie moet het de komende jaren vooral hebben van de consumptie van huishoudens en de overheid. We verwachten dat de private en publieke investeringen in 2020 slechts een bescheiden impuls op de economie hebben. Voor 2021 gaan we zelfs uit van een negatieve bijdrage. Het zwakkere wereldbeeld ligt hieraan ten grondslag. Dat geeft bedrijven minder reden om op korte termijn uit te breiden. Vooral de op export georiënteerde industrie merkt de malaise in de mondiale economie, wat dit jaar al te zien was in de productiecijfers. De bezettingsgraden in de industrie lijken dan ook al over hun top te zijn. En niet verrassend daalt ook het vertrouwen in deze sector al geruime tijd.”
Private én publieke investeringen lijden daarnaast onder het Nederlandse beleid voor stikstofemissies en met zogenaamde PFAS vervuilde grond, waardoor bouwprojecten vertraging hebben opgelopen. Barendregt: “Voor PFAS heeft het kabinet recent een nieuwe norm bekendgemaakt die voor de meeste projecten soelaas moet bieden. Maar de beleidsonzekerheid rond stikstof blijft zeer groot, ondanks enkele maatregelen die het kabinet heeft aangekondigd. Vooral de bouwsector zal de komende jaren naar verwachting onder de belemmeringen lijden. Zo daalde het aantal afgegeven vergunningen voor nieuwbouwhuizen al een tijd door capaciteitsproblemen in de bouw, maar lijkt de stikstofproblematiek die daling te hebben versneld. Wij verwachten daarom in 2020 een kleinere groei van de woninginvesteringen en in 2021 zelfs een daling. Maar ook bedrijven in andere sectoren krijgen onvermijdelijk te maken met stikstofbeperkingen, bijvoorbeeld bij de bouw van nieuwe stallen, bedrijfspanden of distributiecentra. En het is ook moeilijk voor te stellen dat de overheid haar eigen ambities voor publieke investeringen waar kan maken, vooral waar het gaat om infrastructurele projecten.”
Wereldeconomie: komende twee jaar laagste groei sinds financiële crisis
Voor de wereldeconomie verwachten de Rabo-economen een bbp-groei van 2,9 procent in zowel 2020 als 2021. Hugo Erken, hoofd Internationale economie RaboResearch Global Economics & Markets: “Dat is de traagste groei sinds de financiële crisis. Dit komt vooral doordat de wereldeconomie tegen haar capaciteitsgrenzen aanloopt en de industriële activiteit en wereldhandel verder vertragen. Het kan zijn dat de handelsspanningen tussen de VS en China wat afnemen, maar dat is dan slechts van tijdelijke aard. Ook verwachten wij in de loop van 2020 een recessie in de VS. Wij gaan ervan uit dat de grote centrale banken in deze verslechterende economische omgeving besluiten om de rentes in de loop van 2020 verder te verlagen. Ondanks de impopulariteit van negatieve rentes denken wij niet dat de eurozone daarop een uitzondering zal vormen.”
