De keuze om te scheiden, vormt het startpunt van een traject waarbij er een aantal stappen moeten worden doorlopen. Het aantal stappen die bij het scheiden gezet moeten worden, is afhankelijk van de ontstane situatie. Om dit te visualiseren, hebben we hieronder een stappenplan scheiden opgesteld. Hiermee brengen we in kaart wat er geregeld moet worden bij een echtscheiding en hoe dit gerealiseerd kan worden.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Wat te doen bij een echtscheiding?
Er zijn een aantal zaken die de betrokkenen zelf moeten doen bij een scheiding, andere zaken die geregeld moeten worden bij echtscheidingen zullen door gespecialiseerde partijen worden verzorgd. Bij het doorlopen van een echtscheidingstraject is er immers sprake van twee fasen. De eerste fase heeft betrekking op de formulering van onderlinge afspraken tussen de scheidende partners. Deze afspraken hebben betrekking op de verdeling van bezittingen en schulden maar ook op de toekomst als de opvoeding van eventuele minderjarige kinderen die uit een huwelijk zijn voortgekomen of een eventuele alimentatieplicht (partner en/of kinderalimentatie) aan de orde komen.
Als de onderlinge afspraken geformuleerd zijn en schriftelijk zijn vastgelegd, kan het verzoek tot echtscheiding worden ingediend. Dit is het startpunt van de juridische procedure die onvermijdelijk aan een echtscheiding verbonden is. Het is immers niet mogelijk om zonder inmenging van de rechter te scheiden. Daarnaast is het in Nederland volgens de wet voorgeschreven dat alleen een familierecht advocaat een verzoek tot echtscheiding bij een rechtbank mag indienen. Dit is dan ook het moment dat de scheidende partners de invloed op het echtscheidingstraject (voor een deel) uit handen geven aan partijen uit de juridische sector. Deze stap kan dan ook worden gezien als de tweede fase in het traject. Dit is het moment dat plaats zal vinden na stap 5 in het onderstaande stappenplan die gevolgd moet worden om te scheiden.
Stappenplan scheiden, wat te regelen bij het scheiden?
Het onderstaande stappenplan scheiden geeft de stappen weer die gezet moeten worden bij de gemiddelde scheiding. Hierin hebben we de belangrijkste keuzemogelijkheden opgenomen die de betrokken partijen hebben bij het doorlopen van het traject. Voor de volledigheid is het goed om op te merken dat dit de meest voorkomende situatie weergeeft. Uitzonderlijke situaties, zoals een eenzijdig verzoek tot echtscheiding of het scheiden van een partner die buiten beeld is, zijn niet in dit stappenplan opgenomen. Uiteraard kunt u hiervoor terecht bij uw juridische dienstverlener.
Stap 1) Het nemen van een besluit om te gaan scheiden
De logische eerste stap is het nemen van een besluit om te gaan scheiden, heeft meer consequenties als veel mensen zich realiseren. Het is een fase waarin de partners voor zichzelf afzonderlijk in beeld moeten brengen hoe de situatie is. De praktische gevolgen van een scheiding kunnen bijvoorbeeld per persoon verschillend zijn. Daarnaast kunnen deze gevolgen van belang zijn bij de keuze op welke manier een scheidingstraject moet worden doorlopen. De complexiteit van de situatie en de onderlinge verhoudingen tussen het scheidende stel spelen hierbij een voorname rol. In veel gevallen maakt het stel een verstandige keuze door even afstand van elkaar te nemen om de ontstane situatie voor zichzelf op een rijtje te zetten.
Stap 2) Keuze maken voor de geschikte juridische hulp om (delen van) het echtscheidingsproces te doorlopen
Zoals aangegeven kan er bij een echtscheidingstraject onderscheid worden gemaakt tussen een zelfstandige fase en een juridische fase. Hoewel deze grens in veel gevallen ligt na de vijfde stap in dit stappenplan scheiden, is het goed om te realiseren dat deze grens tot op zekere hoogte variabel is. Er kan immers direct worden gekozen om gebruik te maken van juridische hulpverlening als het scheidend stel zich genoodzaakt voelt (of er de voorkeur aangeeft) om hun individuele belangen te laten behartigen door een afzonderlijke echtscheidingsadvocaat. Dit is een keuze die gemaakt wordt bij complexe situaties in geval van bijvoorbeeld een hoge schuldenlast, de verdeling van een eigen bedrijf of bij een scheiding van een samengesteld gezin. Het individueel laten vertegenwoordigen door een echtscheidingsadvocaat is ook de enige keuze die gemaakt kan worden als de relatie tussen de scheidende partners dusdanig verslechterd is dat ze niet meer in staat zijn om zelf goede afspraken te maken over het vormgeven van een echtscheidingstraject, zoals bij een welbekende vechtscheiding het geval is.
Op het moment dat scheidende partners bereid zijn om het echtscheidingstraject gezamenlijk te doorlopen en er het vertrouwen in hebben dat ze samen tot de hiervoor van belang zijnde afspraken kunnen maken, bestaat er de optie om te kiezen voor echtscheidingsmediation. Dit is een vorm van scheiden waarbij de scheidende partners zelf de afspraken die van belang zijn om een huwelijk te ontbinden formuleren waarbij ze de benodigde begeleidende ondersteuning krijgen van een gespecialiseerde echtscheidingsmediator. in veel gevallen is dit een gezamenlijke echtscheidingsadvocaat die uiteraard een neutrale rol zal vervullen. Het grote voordeel van (online) mediation is dat dit de meest voordelige vorm van scheiden is waarbij de scheidende partners voor een groot deel zelf invloed hebben op het tempo wat hierbij doorlopen wordt.
Stap 3) Het maken van de benodigde afspraken om een huwelijk te ontbinden
Het maken van de benodigde afspraken om een huwelijk te ontbinden, is uiteraard de belangrijkste stap die gezet moet worden in het traject. Deze stap heeft dus betrekking op de inhoudelijke kant van een echtscheiding. Hierbij wordt er gekeken naar de verdeling van de financiële bezittingen en schulden, de inboedel, de woning en eventuele pensioenrechten. Daarnaast moet er gekeken worden naar een eventuele alimentatieverplichting. Hierbij kan er sprake zijn van partneralimentatie maar (daarnaast) ook van kinderalimentatie. Deze laatste situatie kan aan de orde zijn als er kinderen uit een huwelijk zijn voortgekomen die op het moment van scheiding nog een minderjarige leeftijd hebben. Deze fase uit het stappenplan scheiden kan een relatief beladen fase zijn. Desondanks zijn veel stellen in staat om deze stap zelfstandig te zetten. In andere gevallen kan er gebruik worden gemaakt van de expertise en ervaring van een echtscheidingsadvocaat of mediator om deze stap te zetten.
Stap 4) Het opstellen van een echtscheidingsconvenant
Een huwelijk kan uitsluitend ontbonden worden als hiervoor alle benodigde afspraken schriftelijk in een rechtsgeldig echtscheidingsdocument geformuleerd staan. Dit officiële echtscheidingsdocument wordt ook wel een echtscheidingsconvenant genoemd. Het scheidende stel kan zelf zorgdragen voor het opstellen van een echtscheidingsconvenant maar ook hiervoor gebruik maken van de diensten van een echtscheidingsadvocaat of mediator.
Stap 5) Het opstellen van een ouderschapsplan
Het opstellen van een ouderschapsplan is alleen noodzakelijk als er kinderen uit een huwelijk zijn voortgekomen die op het moment van scheiding nog een minderjarige leeftijd hebben. In dit geval is dit een wettelijke verplichting. In het ouderschapsplan staan alle afspraken die betrekking hebben op de opvoeding, ontwikkeling en omgang met de kinderen. Naast de praktische zaken worden ook de financiële afspraken die betrekking hebben op de ontwikkeling van de kinderen hierin opgenomen.
Stap 6) Het indienen van het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank
Met het indienen van het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank wordt de rechter betrokken bij de echtscheiding. Dit is het moment waarop de scheidende partners zelf iets minder invloed uit kunnen oefenen op de voortgang van het traject. De rechter zal een oordeel vormen over het opgestelde echtscheidingsconvenant en eventueel het ouderschapsplan. Als er geen overeenkomst tussen de partners en hun advocaten is bereikt, zal de rechter eerst inhoudelijk een oordeel moeten vormen voordat de echtscheiding officieel kan worden uitgesproken.
In veel gevallen is het indienen van het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank een belangrijke stap in het traject omdat aan dit moment vaak de peildatum is gekoppeld, het moment dat de scheidende partners hun afzonderlijke bezittingen en schulden toegewezen krijgen. Er is vanaf dat moment geen sprake van een gemeenschappelijk bezit meer. Alle (financiële) veranderingen die na deze peildatum plaatsvinden, worden niet opgenomen in de verdeling van bezittingen en schulden.
Stap 7) Instemming met het vonnis van de rechter
De uitspraak van de rechter wordt ook wel “het vonnis” genoemd. De rechter moet immers uitspreken dat “een huwelijk duurzaam is ontwricht”. Hiermee spreekt de rechter een echtscheiding uit waarmee hij ook aangeeft akkoord te zijn met de afspraken die het stel heeft gemaakt. De scheidende partners moeten instemmen met dit vonnis door het ondertekenen van de akte van berusting. Ze geven hiermee aan niet in hoger beroep te gaan. Deze laatste situatie zal vrijwel alleen voorkomen als de rechter echt een oordeel over de situatie heeft moeten geven.
Stap 8) Inschrijving van het vonnis in de registers van de burgerlijke stand
Een echtscheiding wordt officieel gemaakt door inschrijving in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar het stel getrouwd is. Voor deze stap zal de echtscheidingsadvocaat zorg dragen. De scheidende partners worden hier uiteraard van op de hoogte gesteld.
De experts van Judex kunnen u onpartijdig helpen bij de gehele afhandeling of een specifiek onderdeel van een scheiding. Maak gerust gebruik van onze kennis en ervaring op dit gebied. Judex zorgt ervoor dat uw recht en uw expert samenkomen.
