Vanaf 1 juni 2006 gelden er nieuwe regels voor aanwezigheidsdiensten. Alle uren binnen een aanwezigheidsdienst worden voortaan gezien als werktijd. Daar staat tegenover dat de maximaal toegestane werktijd omhoog gaat naar 48 uur per week. Méér dan 48 uur werken is ook mogelijk, maar alleen als u als werknemer schriftelijk vastlegt dat u dat zelf wilt.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
In december 2005 hebben wij u bericht over het voornemen van het kabinet om het Arbeidstijdenbesluit aan te passen ten aanzien van de aanwezigheidsdiensten. Op 6 december 2006 is het besluit van 22 november 2005 tot wijziging van het Arbeidstijdenbesluit gepubliceerd in het Staatsblad. Inmiddels is het besluit op 1 juni 2006 in werking getreden. Tijd dus voor een update.
Het Europese Hof van Justitie heeft in 2003 in het zogenaamde Jaegerarrest beslist dat de tijd die een werknemer verplicht is om op het werk aanwezig te zijn, als werktijd dient te worden aangemerkt. In het huidige Arbeidstijdenbesluit staat dat de tijd waarin een werknemer gedurende een aanwezigheidsdienst geen werkzaamheden verricht, als rusttijd wordt aangemerkt. De Europese landen zijn voornemens om de Arbeidstijdenrichtlijn aan te passen, maar hebben daarover nog geen overeenstemming bereikt. Aangezien het Arbeidstijdenbesluit momenteel in strijd is met de Arbeidstijdenrichtlijn, is een wijziging nodig om het Arbeidstijdenbesluit weer in overeenstemming te brengen met het gemeenschapsrecht.
Zonder verdere aanpassingen van het Arbeidstijdenbesluit zou het feit dat een aanwezigheidsdienst wordt aangemerkt als werktijd, leiden tot een beperking van de inzetbaarheid van het personeel. Om die reden wordt het Arbeidstijdenbesluit op een aantal andere punten gewijzigd, zodat de bestaande praktijk van aanwezigheidsdiensten zo veel mogelijk kan worden voortgezet.
Per 1 juni 2006 wordt de maximale arbeidstijd bij het verrichten van arbeid in aanwezigheidsdiensten gemiddeld 48 uur per week. Voor en na een aanwezigheidsdienst geldt een verplichte onafgebroken rusttijd van 11 uur. Collectief kunnen afspraken worden gemaakt over het compenseren van rust na aanwezigheidsdiensten. Indien er collectief niets is geregeld, geldt de vangnetregeling van het Arbeidstijdenbesluit. De maximale arbeidstijd per week is 78 uur, maar de gemiddelde arbeidstijd over 26 weken is 48 uur (of 60 uur indien gebruik wordt gemaakt van de opt-out).
In art. 4.8:2 Arbeidstijdenbesluit wordt de mogelijkheid van de opt-out geregeld. Met schriftelijke instemming van de werknemer mag de gemiddelde arbeidstijd maximaal 60 uur bedragen. In dat kader is de werkgever verplicht een register bij te houden van werknemers die met de opt-out hebben ingestemd. De verplichting om het aantal daadwerkelijk gewerkte uren tijdens een aanwezigheidsdienst bij te houden komt logischerwijs te vervallen.
Voor artsen in opleiding tot specialist en tandartsen in opleiding tot tandheelkundig specialist, is een apart artikel opgenomen in het Arbeidstijdenbesluit. Daarbij is gebruik gemaakt van de ruimere normen die de Arbeidstijdenrichtlijn toestaat. Voor deze categorie artsen is conform de overgangsbepaling van de Arbeidstijdenrichtlijn een arbeidstijd van meer dan 48 uur toegestaan, zonder dat van de opt-out gebruik hoeft te worden gemaakt. Tot 1 augustus 2007 bedraagt de maximale arbeidstijd voor deze artsen gemiddeld 58 uur. Na die datum zal de maximale arbeidstijd worden teruggebracht tot 56 uur. Daarnaast geldt natuurlijk ook voor deze categorie de mogelijkheid van de opt-out.
mr. A.W. Haverkort, Van Benthem & Keulen
Kabinet past regels voor aanwezigheidsdiensten aan, Rechtennieuws.nl
Aanpassing regels aanwezigheidsdiensten door Jaeger-arrest, Rechtennieuws.nl
Nieuwe regels voor aanwezigheidsdiensten, Ministerie van SZW
