Moet een beroep op een opschortingsrecht altijd uitdrukkelijk worden gedaan?

Partijen die een overeenkomst met elkaar sluiten, spreken met elkaar af dat de ene partij bepaalde verplichtingen nakomt in ruil waarvoor de andere partij andere verplichtingen nakomt. Als de ene partij zich niet aan de afspraak houdt (en hij dus niet zijn verplichting nakomt) mag de andere partij het nakomen van zijn verplichtingen opschorten / uitstellen. Dit recht wordt ook het opschortingsrecht genoemd.

Het is echter de vraag of het beroep op een opschortingsrecht altijd uitdrukkelijk moet worden gedaan of dat dit ook impliciet kan worden aangenomen. Dit is van belang omdat de opschortende partij niet verplicht is zijn verplichting na te komen totdat de andere partij zijn verplichting wel weer nakomt. De opschortende partij kan ook de overeenkomst vervolgens ontbinden en schadevergoeding eisen.

In de casus die aan het arrest van de Hoge Raad van 17 september 2010 ten grondslag lag, beriep eiseres zich erop dat zij niet gehouden was een machine af te bouwen totdat haar wederpartij adequaat zou betalen voor de werkzaamheden. Dat zij zich op dit opschortingsrecht beriep, had zij echter niet aan de wederpartij kenbaar gemaakt.

Volgens de Hoge Raad is een partij niet verplicht aan zijn wederpartij te melden dat hij zich op een opschortingsrecht beroept om daarop een beroep te kunnen doen. Wel zegt hij dat onder omstandigheden uit de redelijkheid en billijkheid voorvloeit dat een partij pas van een hem toekomend opschortingsrecht gebruik mag maken nadat hij zijn wederpartij heeft medegedeeld dat hij daarvan gebruik maakt en op welke grond.

In de casus die aan voornoemd arrest ten grondslag lag, trok uiteindelijk eiseres aan het kortste eind omdat zij aan haar wederpartij had bericht dat zij de werkzaamheden op een laag pitje had gezet (waaruit juist bleek dat zij de werkzaamheden niet had stopgezet). Het oordeel van het gerechtshof dat eiseres geen beroep op een opschortingsrecht toekwam, werd door de Hoge Raad in stand gelaten.

Wilt u dus het nakomen van uw verplichtingen uitstellen omdat de andere partij haar verplichtingen niet nakomt, dan verdient het aanbeveling dat ook aan de andere partij te melden. Doet u dat niet en kunt u ook niet aannemelijk maken dat impliciet een beroep op opschortingsrecht kan worden aangenomen, dan loopt u het risico dat u ten onrechte uw werkzaamheden hebt stopgezet en kunt u schadevergoedingsplichtig zijn.

mr. Maurits Richert, Wieringa Advocaten