Vrijwel iedere professionele partij hanteert algemene voorwaarden bij het sluiten van een overeenkomst. Natuurlijk wil elke gebruiker van algemene voorwaarden dat zijn eigen algemene voorwaarden op de overeenkomst van toepassing zijn. Vaak verwijzen beiden contractpartijen naar verschillende voorwaarden en rijst de vraag welke set voorwaarden van toepassing is op de overeenkomst. In algemene voorwaarden wordt lang niet alles geregeld, maar algemene zaken als betalingstermijnen, toepasselijk recht en leveringscondities zijn daar vaak wel in opgenomen. In deze column laat ik het gebruik van “voor de branche gebruikelijke” voorwaarden (bijv. FENEX voorwaarden) buiten beschouwing, omdat hier toch net iets andere spelregels gelden.
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
De verschillende sets algemene voorwaarden die beide contractspartijen gebruiken zijn natuurlijk meestal elkaars spiegelbeeld. De voorwaarden van de ene contractpartij zullen over het algemeen eenzijdig gunstig zijn opgesteld voor die gebruiker, en andersom. Vanwege dit tegenstrijdig belang kunnen de verschillende sets voorwaarden niet tegelijkertijd van toepassing zijn op dezelfde overeenkomst. Welke set voorwaarden is dan wel van toepassing en welke set delft het onderspit?
Naar Nederlands recht geldt de volgende stelregel: “wie het eerst komt, die het eerst maalt!” De partij die als eerste naar zijn set van algemene voorwaarden verwijst, zal zijn voorwaarden van toepassing zien op de overeenkomst. De partij die als tweede komt, zal in principe achter het net vissen. Zijn voorwaarden zullen niet van toepassing zijn op de overeenkomst, tenzij hij allereerst de algemene voorwaarde van de eerste partij nadrukkelijk van de hand wijst om vervolgens zijn eigen voorwaarden van toepassing te verklaren op de overeenkomst.
In de praktijk worden de algemene voorwaarden van de andere partij eigenlijk nooit nadrukkelijk van de hand gewezen. Partijen willen met elkaar in zee en denken dat “die kleine lettertjes” toch niet nodig zullen zijn. Wel staat er vaak in de voorwaarden van de tweede partij, dat de voorwaarden van de ander worden afgewezen. Een dergelijke afwijzing van de toepasselijkheid van de voorwaarden van de eerste partij is niet voldoende. Aan de afwijzing van de voorwaarden van de ander in de eigen voorwaarden komt namelijk geen werking toe. Die afwijzing in de voorwaarde van de tweede partij maakt immers geen deel uit van de op de overeenkomst van toepassing zijnde voorwaarden.
In de praktijk betekent dat dus, dat de gebruiker van algemene voorwaarden deze in een zo vroeg mogelijk stadium van de onderhandelingen van toepassing moet verklaren en toezenden. Zo vroeg mogelijk betekent in ieder geval eerder dan de ander. Mocht de ander toch eerder naar zijn algemene voorwaarden verwijzen en deze van toepassing verklaren, dan is dat zeker niet het einde van de wereld. Echter, de partij die als eerste verwijst naar zijn eigen algemene voorwaarden staat wel met 1-0 voor.
mr. Mariëlle Hoeijmans, Kneppelhout & Korthals Advocaten
(Deze publicatie is eerder als column verschenen in het Nieuwsblad Transport)
