Toepassing van de XYZ-formule bij kennelijk onredelijk ontslag

Tot voor kort werd voor de berekening van de schadevergoeding uit kennelijk onredelijk ontslag (artikel 7:681 BW) aansluiting gezocht bij de kantonrechtersformule, verminderd met 30 procent.

In juli 2009 hebben een drietal hoven (Amsterdam, Arnhem en ’s-Hertogenbosch) gezamenlijk een standpunt ingenomen dat de kantonrechtersformule geen toepassing vindt in de kennelijk onredelijk ontslagprocedure. Zij hebben in plaats daarvoor de XYZ-formule geïntroduceerd, waarmee de hoogte van de schadevergoeding, als er sprake is van kennelijke onredelijkheid, berekend wordt.

De formule luidt als volgt: schadevergoeding = X x Y x Z. De X-factor betreft het aantal gewogen dienstjaren. Deze wordt op dezelfde wijze vastgesteld als de A-factor van de oude kantonrechtersformule. De Y-factor staat voor het laatstverdiende salaris, vermeerderd met vaste en overeengekomen looncomponenten. De Z-factor is tot slot de correctiefactor, daarbij geldt, uitzonderingen daargelaten, als uitgangspunt Z= 0,5.
In de zaak van kantonrechter Bergen op Zoom van 22 juli 2007 werd de XYZ-formule voor het eerst door een kantonrechter toegepast. Wat levert dit voor resultaat op?

De feiten
Werknemer is vanaf 1 februari 1988 bij werkgeefster werkzaam geweest, laatstelijk als operator. Op 12 augustus 2003 is werknemer arbeidsongeschikt geworden en is niet meer in staat gebleken om de overeengekomen werkzaamheden te verrichten. Werkgeefster heeft met toestemming van de CWI de arbeidsovereenkomst wegens langdurige arbeidsongeschiktheid per 1 januari 2007 – zonder toekenning van een financiële vergoeding – opgezegd.

Standpunt werknemer & werkgeefster
Werknemer stelt zich op het standpunt dat de arbeidsongeschiktheid voortvloeit uit de werkzaamheden bij werkgeefster. Een deskundigenbericht heeft dit bevestigd. Werkgeefster is een petrochemisch bedrijf en werknemer is jarenlang blootgesteld aan hoge concentraties van diverse neurotische stoffen, hetgeen heeft geleid tot de arbeidsongeschiktheid van werknemer. Volgens werknemer heeft dit tot gevolg dat – nu hem bij de opzegging geen enkele financiële voorziening is toegekend – er sprake is van kennelijk onredelijk ontslag. Werkgeefster betwist de inhoud van het deskundigenrapport. Volgens werkgeefster zijn de stellingen van werknemer gedurende het deskundigenonderzoek onvoorwaardelijk voor waarheid aangenomen en er zijn volgens werkgeefster ook aantoonbaar onjuiste aannames door de deskundige gebruikt.

Beoordeling
De kantonrechter oordeelt dat uit het deskundigenbericht volgt dat er sprake is van causaal verband tussen de arbeidsongeschiktheid van de werknemer en de werkzaamheden welke hij bij werkgeefster heeft verricht. Werkgeefster heeft weliswaar de inhoud van het deskundigenbericht betwist, maar volgens de kantonrechter treffen de verwijten van werkgeefster geen doel. De kantonrechter vindt dat de onderhavige opzegging door werkgeefster kennelijk onredelijk moet worden geacht omdat dit niet gepaard is gegaan met een financiële compensatie. Nu is vastgesteld dat de opzegging kennelijk onredelijk is, komt de schadevergoeding aan de orde. De kantonrechter vindt het redelijk en billijk om aan werknemer een schadevergoeding toe te kennen. De hoogte van de schadevergoeding wordt berekend op basis van de XYZ-formule. De correctiefactor Z zal op 0,5 worden gesteld, omdat de kantonrechter geen bijzondere reden ziet om deze gebruikelijke factor naar boven of beneden bij te stellen. Uiteindelijk komt dit neer op afgerond een schadevergoeding van een bedrag van € 41.100,–. De kantonrechter veroordeelt werkgeefster om deze schadevergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag aan werknemer te betalen.

mr. Michelle Kinders, Van Diepen Van der Kroef Advocaten